Bir Öğretmen Anlatıyor: Sosyal Medyanın Ortaokul Öğrencileri Üzerindeki Korkutucu Etkisi
Yemekhanenin arka tarafında, Mark diğer sekizinci sınıf öğrencileriyle birlikte oturuyor. Elinde yepyeni, parlak bir iPhone tutuyor. Mark tam beş yıldır iPhone sahibi. Telefonunda tüm uygulamalar mevcut; Twitter, Instagram, Facebook… Bir sürü takipçisi de var. Hepsini tanımıyor ama olsun, bunda bir sorun yok.
Birkaç yıl önce, Mark Instagram’da ilk gönderisini paylaştı. Uzaktan kumandalı arabasının bir fotoğrafıydı bu. Mark eskiden uzaktan kumandalı arabaları çok severdi. Mark ilk gönderisini paylaştıktan bir saat sonra Instagram hesabına tekrar baktı.
Sayfanın alt kısmında parlak kırmızı bir nokta belirdi. Bu noktaya tıkladı. Biri arabasının fotoğrafını “beğenmişti”. Mark onaylanmış hissetti. Fotoğrafı paylaştığı iyi olmuştu. Mark’ın beyni biraz dopamin salgıladı. Bir saat sonra bildirimlerini tekrar kontrol etti. Bir “beğeni” daha vardı, tabii. Beyni daha fazla dopamin salgıladı. Kendini daha da iyi hissetti.
Bir süreliğine uzaktan kumandalı arabasının fotoğrafları yeterliydi. Mark’ı mutlu etmeye yetiyordu aldığı “beğeni”ler. Arabasıyla gerçekten oynamaktan artık o kadar zevk almasa da, art arda gelen beğeniler keyfini yerine getiriyordu.
Sonra bir şeyler olmaya başladı. Beğeniler durdu. İnsanların arabaya olan ilgisi kaybolmuş gibi gözüküyordu. Bu durum Mark’ı mutsuz etti. Beğenileri ve onlarla gelen dopamini özlemeye başladı. Onlara ihtiyacı vardı. Daha heyecan verici içeriklere ihtiyacı vardı, çünkü heyecan verici gönderiler daha fazla beğeni ve izlenme sayısını beraberinde getirirdi.
Bu nedenle, arabasını yolun ortasına sürmeye karar verdi. Erkek kardeşine de tüm bunları videoya alma görevi verdi. Yoldan geçen bir kamyonun uzaktan kumandalı arabasının üstünden geçme anını videoya aldılar. Mark, ezilen arabasının parçalarını yoldan toplamaya zahmet dahi etmedi. Telefonunu kardeşinden aldı ve videoyu paylaştı. Birkaç dakika içinde beğeniler yağmaya başladı. Çok daha iyi hissetti kendini.
Mark artık sekizinci sınıfta ve sosyal medya bağımlısı. Aynı duyguları hissetmesi için çok daha fazla beğeniye ihtiyacı var tabii, ama bu onun için bir sorun değil. Bu yalnızca daha fazla içeriğe ihtiyaç duyduğu anlamına geliyor. İyi içeriklere. Başkasında olmayan içeriklere. Kısa sürede çok sayıda beğeni almanın yolu bu çünkü. Mark tüm bu süreçte, sınıf arkadaşlarının başından geçen utanç verici deneyimleri içeren videoların en iyi içerikleri oluşturduğunu öğrendi.
Yemekhanenin arka tarafındaki su birikintisini fark ettiğinde, Mark hazırdı. Biri her kayıp düştüğünde, talihsizlikleri Mark için kullanacağı bir malzeme haline geliyordu. Mark’ın bir yanı onların düşmesini istiyordu. Hatta, düşmelerini umuyordu…
Brian, yemekhaneden elinde çorbasıyla çıkıyor. Aniden, su birikintisi yüzünden kayıp düşüyor. Domates çorbası havaya fırlıyor ve kucağına dökülüyor. Brian o kadar utanıyor ki, ayağa kalkar kalkmaz üstünü değiştirmek için tuvalete koşuyor ve Mark’ın onu videoya çektiğini fark etmiyor bile.
Mark’ın parmakları iPhone’unun ekranında epey meşgul. Harika bir video çekti ve bunu hemen internette paylaşmak istiyor. Hemen. Okulda telefonunu kullanmaması gerektiğini biliyor, ancak öğretmenler bu kuralı sınıf içinde uyguluyorlar yalnızca. Onlar da Twitter ve Instagram kullanıyorlar. Öğrencileri anlıyorlar bu yüzden.
Mark telefonuyla kimi çektiğini bilmiyor ve açıkçası umrunda da değil. Çocuğun yere düşmesi onun suçu değil sonuçta. O sadece elçi. Video da bir nevi kamu spotu. Mark’ın tek yaptığı diğer öğrencileri yemekhanenin arkasındaki su birikintisiyle ilgili uyarmak. Bunu kendisi de söylüyor zaten.
Videoyu önce Snapchat’e yükledi. Gönderisine açıklama yazmaya vakti yoktu. Zaten her şey ortadaydı. Videonun bir sonraki adresi Instagram’dı. Beğeniler art arda gelmeye başladı. Mark’ın beyninde dopamin seli başlamıştı! Çok geçmeden videoya ilk yorum da geldi: “Tam bir ezik!” Mark bu yorumu “beğendi”. Seyirciyi memnun etmek önemli tabii.
Mark için verimli bir öğle yemeği oldu. Ders zili birkaç dakika içinde çalacak. Mark arkasına yaslanıyor ve zil çalana kadar Instagram sayfasını defalarca yeniliyor…