Türk Edebiyatı 10. Sınıf 1. Dönem 1. Yazılı Soruları

… – … EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..… OKULU TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10/… SINIFI 1. DÖNEM 1. YAZILISI

 

O sabah erkenden uyandı. Tam kapatmadığı perdelerden günün taze ışıkları odasına sızıyordu. Ne güzel, hava mis gibi olmalıydı. Doğruldu, pencereye yöneldi. Bahçesindeki cennet elbisesini giymiş ağaçlar, adını bilmediği çiçekler yeni uyanmış gibi mahmur ama tüm güzelliğiyle artık kırkına merdiven dayamış adama gülümsüyor gibiydi. "Yaşasın!" diye bağırdı. İçi kıpır kıpır olmuştu. Tabiata uzun zamandan sonra yeniden can gelmişti. Pırıl pırıldı her yer. Ağaçlar, baharla birlikte huzurun rengini yansıtırken yüreğine, bir kıpırdanma olurdu onda hep.

Derin bir nefes çekti, soludu bu huzur anlarını. Tabiatın bu ruha sevinç dolduran havasına serçeler eşlik etti. Ona güzel nağmelerle "günaydın" dediler. İçeriden eşinin sesini duydu…

 

SORULAR

 

1) Yukarıdaki metni dikkatlice okuyup aşağıdaki istenenleri yazınız. (10 puan)

 

Olay örgüsü

 

Kişiler

 

Yer

 

Zaman

 

Tema

 

 

2) Yukarıdaki hikayenin anlatıcısı kimdir? Bu anlatıcının özellikleri nelerdir? Diğer anlatıcı türlerini yazınız. (10 puan)

 

 

 

 

 

3) Dede Korkut Hikayeleriyle ilgili beş özellik yazınız. (10 puan)

 

 

 

 

 

4) Kutadgu Bilig’deki aşağıdaki kahramanları karşıladıkları sembolik değerleri yazınız. (10) puan)

Kün Togdı:

Ay Toldı:

Ögdülmiş:

Ogdurmış:

 

5) Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle tamamlayınız. (10 puan)

- Dede Korkut Hikayeleri bir ön söz ve …………….. hikayeden oluşur.

- Bir hikayenin yapısını ………………, ………………….., ……………… ve ……………. oluşturur.

- Batılı anlamda hikaye edebiyatımızda ……………………… döneminde görülür.

- …………………….. kipleri zaman anlamı taşımaz.

- Ek eylemin olumsuzu ……………………… sözcüğü getirilerek yapılır.

- “Dedem birden ayağa kalktı.” cümlesindeki eylem anlamına göre ………. fiilidir.

- Kelile ve Dimne, Ferhat ile Şirin adlı hikayeler ……....... kaynaklı hikayelerdir

 

6) Aşağıdaki metinden basit, türemiş ve birleşik eylem bulup altlarına yazınız. (10 puan)

“Bizimkiler! Bizimkiler! diye bağırarak uyandı. Doğruldu. Üstündeki kertenkeleler kaçıştılar. Limana baktı. Hakikaten, kalenin karşısında bir donanma gelmişti. Kadırgaların, yelkenlerin, küreklerin biçimine dikkat etti. Sarardı. Gözlerini açtı. Kalbi hızla çarpmaya başladı. Ellerini göğsüne koydu. Bunlar Türk gemileriydi. Kenara yanaşıyordu. Gözlerine inanamadı. Acaba rüyam devam mı ediyor?” şüphesine düştü. Fakat uyanıkken rüya görülür müydü? Kanaat getirmek için elini ısırdı. Yerden sivri bir taş parçası aldı. Alnına vurdu. Evet, işte hissediyordu. Uyanıktı. Gördüğü rüya değildi. O uyurken, donanma burnun arkasından birdenbire zuhur etmiş olacaktı.”

 

Basit Eylemler (3 adet)

 

 

 

Türemiş Eylemler(4 adet)

 

 

 

 

Birleşik Eylemler(3 adet)

 

 

 

 

7.Yukarıda verilen öykü parçasından istenenleri bulup yazınız. (10 puan)

 

Etken Fiil

 

 

İşteş Fiil

 

 

Dönüşlü Fiil

 

 

Edilgen Fiil

 

 

 

8. Yukarıdaki öykü parçasından beş adet ek eylem bulup aşağıya yazınız. (10 puan)

 

 

 

 

9. Halk hikayesiyle ilgili olarak hangisi yanlıştır?

A) Nazım-nesir karışıktır.

B) Söyleyeni bellidir.

C) Destanla benzer yönleri vardır.

D) Genellikle kahramanlık ve aşk konularını işler.

E) Gerçeğe yakındır.

 

10. Hikâyeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Gerçek ya da gerçeğe uygun olayları konu edinir.

B) Durum ve olay hikâyesi olmak üzere iki türü vardır.

C) Maupassant tarzı hikâyeler, serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.

D) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk örnekleri Tanzimat Dönemi’nde verilmeye başlanmıştır.

E) Durum hikâyelerinde olağanüstü olaylara ve kişilere sıkça yer verilir.

 

BAŞARILAR DİLERİM...

 

 

CEVAP ANAHTARI

 

1) Yukarıdaki metni dikkatlice okuyup aşağıdaki istenenleri yazınız. (10 puan)

 

Olay örgüsü

Adamın uyanması, baharla birlikte tabiattaki gelişmeleri izlemesi

Baharın gelmesiyle çok mutlu olması

İçerden eşinin sesini duyması

 

Kişiler

Adam

Adamın eşi

Serçeler

 

Yer

Adamın evi

 

Zaman

Bahar mevsimi, bir sabah vakti

 

Tema

Baharla gelen mutluluk

 

2) Yukarıdaki hikayenin anlatıcısı kimdir? Bu anlatıcının özellikleri nelerdir? Diğer anlatıcı türlerini yazınız. (10 puan)

Anlatıcı, ilahi bakış açılı hakim anlatıcıdır. Yaşanmış, yaşanan ve yaşanacak olan her şeyi bilir, görür ve duyar. Kahramanların gönlü veya kafasından geçenleri okumaya kadar uzanır.

Diğer anlatıcılar müşahit anlatıcı ve kahraman anlatıcıdır.

 

3) Dede Korkut Hikayeleriyle ilgili beş özellik yazınız. (10 puan)

- Toplam on iki hikâyeden oluşur.

- Şiir ve düzyazı (nazım-nesir) karışık oluşturulmuştur.

- Hikâyelerde az da olsa masal ve destan unsurları görülür.

- Çok temiz, güzel ve zengin bir kullanılmıştır.

- Anlatım açık, yalın ve durudur. Kesinlik ifade eder.

- Hikâyelerde en önemli meziyet kahramanlıktır.

- Aileye, çoğalmaya, kadına, çocuğa ve çocuk terbiyesine büyük önem verilir. Kadınların ailenin en önemli unsuru olduğu vurgulanır. Önsözünde dört ayrı tadın tipi çizilir.

 

4) Kutadgu Bilig’deki aşağıdaki kahramanları karşıladıkları sembolik değerleri yazınız. (10) puan)

Kün Togdı: Adalet, kanun

Ay Toldı: saadet, mutluluk

Ögdülmiş: zeka, akıl

Ogdurmış: hayatın sonu (akıbet)

 

5) Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle tamamlayınız. (10 puan)

- Dede Korkut Hikayeleri bir ön söz ve …12.. hikayeden oluşur.

- Bir hikayenin yapısını …olay örgüsü…, kişiler.., …yer … ve …zaman . oluşturur.

- Dilek .. kipleri zaman anlamı taşımaz.

- Ek eylemin olumsuzu …değil sözcüğü getirilerek yapılır.

- “Dedem birden ayağa kalktı.” Cümlesindeki eylem anlamına göre …durum. fiilidir.

- Kelile ve Dimne, Ferhat ile Şirin adlı hikayeler ……İran ….. kaynaklı hikayelerdir

 

6) Aşağıdaki metinden basit, türemiş ve birleşik eylem bulup altlarına yazınız. (10 puan)

 

Basit Eylemler (3 adet)

Baktı

Açtı

gelmişti

 

Türemiş Eylemler(4 adet)

Uyandı

kaçıştılar

Başladı

Sarardı

Doğruldu

 

Birleşik Eylemler(3 adet)

İnanamadı

Dikkat etti

hissediyordu

 

7.Yukarıda verilen öykü parçasından istenenleri bulup yazınız. (10 puan)

 

Etken Fiil

baktı

 

İşteş Fiil

kaçıştılar

 

Dönüşlü Fiil

uyandı

 

Edilgen Fiil

Görülür

 

 

8. Yukarıdaki öykü parçasından beş adet ek eylem bulup aşağıya yazınız. (10 puan)

uyanıktı

gemileriydi

gelmişti

yanaşıyordu

hissediyordu

 

9. Halk hikayesiyle ilgili olarak hangisi yanlıştır?

B) Söyleyeni bellidir.

 

10. Hikâyeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

E) Durum hikâyelerinde olağanüstü olaylara ve kişilere sıkça yer verilir.

 

BAŞARILAR DİLERİM...

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..………..… OKULU 10/… SINIFI

TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI

 

ADI SOYADI: ………………… NU:…. PUAN:…

 

1.S)

a)  Türk destanlarında görülen (işlenen) mitolojik unsurlar nelerdir? (5 Puan)

 

 

b)  Aşağıda yer alan Altay Türklerine ait olan destanda işlenen mitolojik unsuru açıklayınız. (5 Puan)

Yaratılış Destanı

……………….

Tanrı yine buyurdu: “Bitsin dokuz dalı da!”

Dallar çıktı hemence, dokuzlu budağı da.

Kimse bilmez Tanrı’nın düşüncesi ne idi,

Soylar türesin diye şöylece emir verdi:

“Dokuz kişi kılınsın, dokuz dalın kökünden,

Dokuz oymak türesin dokuz kişi özünden.”

 

 

 

2.S)

a)İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi ilk sözlü ürünlerimiz nelerdir? (5 Puan)

 

 

b) Aşağıda yer alan dörtlük sözlü ürünlerimizden hangisidir? Neden? Açıklayınız. (5 Puan)

 

 

 

c) Aşağıdaki sözlü ürünümüzün halk edebiyatındaki ve divan edebiyatındaki karşılığını yazınız. (5 Puan)

 

(Günümüz Türkçesi)

 

Uluşup eren börleyü

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sıktap közi örtülür

 

Erler, kurt gibi uluşarak

Feryatla yaka yırtarak

Yasçılar gibi ağlayarak

Gözü yaşla örtülür

 

Halk edebiyatındaki  karşılığı    =>>

Divan edebiyatındaki  karşılığı  =>>

 

d) İslamiyet sonrası Türk şiirinde hangi türler görülmeye başlamıştır? (5 Puan)

 

 

3.S)Sözlü  edebiyatın beş  özelliğini  yazınız. (10 Puan)

 

 

 

 

 

 

 

 

4.S) Doğal  destanlarla  yapma  destanlar  arasındaki  farkları  belirterek yapma ve  doğal destanlara   Türk  ve    dünya  edebiyatından  birer  örnek  veriniz. (10 Puan)

 

 

 

 

 

 

5.S)

a)  İslam  Uygarlığı  Etkisinde  Gelişen  Halk  Edebiyatının  kollarını  yazınız (5 Puan)

 

 

b) Oğuz Kağan düzenlediği şölenden sonra “ Dünya devletim olsun, halkımız da çok olsun!” der. Bu cümle bu destanın hangi idealini yansıtır? Yorumlayınız. (5 Puan)

 

 

6.S)

a)Göktürk Yazıtları hakkında beş maddelik bilgi veriniz. (5 Puan)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b)Göktürk Yazıtları’nın en önemlilerinden üçünün adını yazınız. (5 Puan)

 

 

7.S)

a) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5 Puan)

İranlıların  …………...,  Finlilerin ……………..., adlı  destanları  dünyanın  en  ünlü  doğal  destanlarıdır.

Tarihin ilk şairlerine … …………...…………...…………... .gibi  adlar verilmiştir.

Türklerin ilk yazılı metinleri …………...…………...… dır.

Sözlü edebiyat ürünlerinden olan koşuğun Halk edebiyatındaki karşılığı …………... dır.

Edebi eserleri ve bu eserleri ortaya koyan sanatçıları dönemleri ile birlikte inceleyen bilim dalına …………...  denir.

 

b)Türklerin kullandığı alfabeler …

 

 

8.S)

a) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5+5=10 Puan)

Eski Türkler yılda bir kez, belli dönemlerde, …………...… adını verdikleri kutsal av törenleri dü-zenlerlerdi….…………... adı verilen ziyafetlerde ve kazanılan savaşlardan sonra bütün boyların (bilgi yelpazesi. com) erkekleri bir araya gelerek eğlenirdi. Bu eğlence

lerde söylenen, genellikle aşk, doğa ve yiğitlik konularını işleyen, …………...  adı verilen çalgı eşliğinde söylenen şiirlere ………….... adı verilir. Hece vezniyle söylenen bu şiirlerde genellikle.. …………...… kafiye kullanılmıştır.

 

(Günümüz Türkçesi)

 

Uluşup eren börleyü

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sıktap közi örtülür

 

Erler, kurt gibi uluşarak

Feryatla yaka yırtarak

Yasçılar gibi ağlayarak

Gözü yaşla örtülür

b)Yukarıdaki şiirin ölçüsünü,  kafiye ve redifini bulunuz. (Eski Türkçe ile yazılı olan bölümünden bulunuz.)

 

 

9.S)Edebiyat tarihinin kapsamını maddeler halinde yazınız. (5 Puan)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10.S) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütleri maddeler halinde yazınız. (5 Puan)

 

 

 

 

 

 

BAŞARILAR DİLERİM…

 

CEVAP ANAHTARI

 

1.S)     a)  Türk destanlarında görülen (işlenen) mitolojik unsurlar nelerdir? (5 Puan)

Ağaç,bozkurt,at,kadın,ışık vb.

 

b)  Aşağıda yer alan Altay Türklerine ait olan destanda işlenen mitolojik unsuru açıklayınız. (5 Puan)

Yaratılış Destanı

……………….

Tanrı yine buyurdu: “Bitsin dokuz dalı da!”

Dallar çıktı hemence, dokuzlu budağı da.

Kimse bilmez Tanrı’nın düşüncesi ne idi,

Soylar türesin diye şöylece emir verdi:

“Dokuz kişi kılınsın, dokuz dalın kökünden,

Dokuz oymak türesin dokuz kişi özünden.”

 

Ağaç dalından türeme motifi

 

2.S)

a)İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi ilk sözlü ürünlerimiz nelerdir? (5 Puan)

Sagu, koşuk, sav,destan

 

b) Aşağıda yer alan dörtlük sözlü ürünlerimizden hangisidir? Neden? Açıklayınız. (5 Puan)

Sagudan alınmıştır çünkü ölüm töreninde söylenen bir şiirden alınmadır ve ölüm teması işlenmiştir.

 

c) Aşağıdaki sözlü ürünümüzün halk edebiyatındaki ve divan edebiyatındaki karşılığını yazınız. (5 Puan)

 

(Günümüz Türkçesi)

 

Uluşup eren börleyü

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sıktap közi örtülür

 

Erler, kurt gibi uluşarak

Feryatla yaka yırtarak

Yasçılar gibi ağlayarak

Gözü yaşla örtülür

 

Halk edebiyatındaki  karşılığı     =>>   Ağıt

Divan edebiyatındaki  karşılığı   =>>  Mersiye

 

d) İslamiyet sonrası Türk şiirinde hangi türler görülmeye başlamıştır? (5 Puan)

Gazei,kaside,mesnevi,rubai,terkib-i bent …

 

3.S)Sözlü  edebiyatın beş  özelliğini  yazınız. (10 Puan)

1. "Kopuz" adı verilen sazla dile getirilmiştir.

2. Ölçü olarak ulusal ölçümüz olan "hece ölçüsü" kullanılmıştır.

3. Nazım birimi "dörtlük"tür.

4. Dönemine göre arı bir dili vardır.

5. Dizelere genel olarak yarım uyak hakimdir.

6. Daha çok doğa,aşk ve ölüm konuları işlenmiştir.

 

4.S) Doğal  destanlarla  yapma  destanlar  arasındaki  farkları  belirterek yapma ve  doğal destanlara   Türk  ve    dünya  edebiyatından  birer  örnek  veriniz. (10 Puan)

Yapma destanlar:Yazarı bellidir

Doğal destanlar:Yazarı belli değildir

DÜNYA EDEBİYATINDAN ÖRNEKLER

Yapma destanlar :İngiliz edebiyatı: Kaybolmuş Cennet (John Milton).

TÜRK EDEBİYATINDAN ÖRNEKLER

Yapma destanlar Çanakkale Destanı: Mehmet Akif Ersoy

DÜNYA EDEBİYATINDAN ÖRNEKLER

Doğal destanlar: Yunanlıların    İliada, Odysseia

TÜRK EDEBİYATINDAN ÖRNEKLER

Doğal destanlar: Göktürklerin Ergekon

 

5.S)

a)  İslam  Uygarlığı  Etkisinde  Gelişen  Halk  Edebiyatının  kollarını  yazınız (5 Puan)

Anonim Halk Edebiyatı, Aşık Tarzı Halk Edebiyatı,Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı

 

b) Oğuz Kağan düzenlediği şölenden sonra “ Dünya devletim olsun, halkımız da çok olsun!” der. Bu cümle bu destanın hangi idealini yansıtır? Yorumlayınız. (5 Puan)

Türklerin dünyaya hakim olma ideolojisini yansıtır.

 

6.S)

a)Göktürk Yazıtları hakkında beş maddelik bilgi veriniz. (5 Puan)

Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleridir.

Yazıtlarda, dağılan Göktürklerin, Bilge Kağan ve kardeşi Kültigin tarafından bir araya getirilişi ve Göktürk devletinin yeniden kuruluşu anlatılmaktadır.

Anıtların yazarı Yuluğ(Yollug) Tigin’ dir.

Dil, yabancı etkilerden uzak ve yalın bir Türkçedir.

Yazıtlarda yer yer gerçekçi bir tarih dili, yer yer eleştiri cümleleri, yer yer de güçlü bir söylev dili kullanılmıştır.

Yazıtlarda, Türk ulusunun benliğini unutmaması ve birlik olması gerektiği, düşmanların tatlı sözlerine ve hediyelerine aldanmayıp uyanık olması gerektiği vurgulanmıştır.

 

b)Göktürk Yazıtları’nın en önemlilerinden üçünün adını yazınız. (5 Puan)

Vezir Tonyukuk Anıtı,      Kültigin Anıtı,       Bilge Kağan Anıtı

 

7.S)

a) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5 Puan)

İranlıların   . Şehname.  .,  Finlilerin … Kalevala, adlı  destanları  dünyanın  en  ünlü  doğal  destanlarıdır.

Tarihin ilk şairlerine … OZAN, BAKSI, KAMAN, ŞAMAN.gibi  adlar verilmiştir.

Türklerin ilk yazılı metinleri … GÖKTÜRK YAZITLARI …dır.

Sözlü edebiyat ürünlerinden olan koşuğun Halk edebiyatındaki karşılığı.. KOŞMA..dır.

Edebi eserleri ve bu eserleri ortaya koyan sanatçıları dönemleri ile birlikte inceleyen bilim dalına … EDEBİYAT TARİHİ denir.

 

b)Türklerin kullandığı alfabeler …

1. Göktürk Alfabesi 2. Uygur Alfabesi  3. Arap Alfabesi 4. Latin Alfabesi….dir. (5 Puan)

 

8.S)

a) Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5+5=10 Puan)

Eski Türkler yılda bir kez, belli dönemlerde, …"sığır"… adını verdikleri kutsal av törenleri dü-zenlerlerdi…. "Şölen" adı verilen ziyafetlerde ve kazanılan savaşlardan sonra bütün boyların erkekleri bir araya gelerek eğlenirdi. Bu eğlence

lerde söylenen, genellikle aşk, doğa ve yiğitlik konularını işleyen,.. "kopuz"… adı verilen çalgı eşliğinde söylenen şiirlere .."koşuk".. adı verilir. Hece vezniyle söylenen bu şiirlerde genellikle..yarım… kafiye kullanılmıştır.

 

(Günümüz Türkçesi)

 

Uluşup eren börleyü

Yırtıp yaka urlayu

Sıkrıp üni yırlayu

Sıktap közi örtülür

 

Erler, kurt gibi uluşarak

Feryatla yaka yırtarak

Yasçılar gibi ağlayarak

Gözü yaşla örtülür

 

b)Yukarıdaki şiirin ölçüsünü,  kafiye ve redifini bulunuz.(Eski Türkçe ile yazılı olan bölümünden bulunuz.)

Ölçüsü:  Hece ölçüsü                         Redifi:   -yu

Kafiyesi:-rla:zengin kafiye

 

9.S)Edebiyat tarihinin kapsamını maddeler halinde yazınız. (5 Puan)

1) Edebi dönemler

2) Şair ve yazarların hayatları

3) Şair ve yazarların edebi kişiliği

4)Sanatçıların(şair ve yazar) eserleri

4) Edebi dönemlerin belirleyici özellikleri

5) Edebiyatı etkileyen tarihi olaylar

6)dönemin siyasi özellikleri

7)-dönemin sosyal özellikleri

8) edebi türlerin gelişimi

 

10.S) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütleri maddeler halinde yazınız. (5 Puan)

Türk Edebiyatını dönemlere ayrılmasında;

Dil anlayışı

Dini hayat

Kültürel farklılaşma

Sanat anlayışı

Coğrafya değişimi

Lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmuştur

 

BAŞARILAR DİLERİM…

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..……………..… OKULU 10/… SINIFI

TÜRK EDEBİYATI 1. DÖNEM 1. YAZILISI

 

Tarih: …/…/……

ADI SOYADI:………………………… NU:………….. PUAN:………

 

1 - Aşağıdaki sorularda boş bırakılan yerleri doldurunuz ( 20P. )

 

a – Mesnevi ……………………edebiyatının nazım şeklidir ( 3 p)

 

b - Uygarlık tarihi, …………………, ………………. ve ………………….. gibi farklı kültür tarihlerinin birleşmesiyle oluşur.(3 p )

 

c – “ Esir Şehrin İnsanları “ ……………………………………eseridir.(2 p )

 

d - Sözlü edebiyatın ürünleri, …………..denilen av törenlerinde, ………denilen bayramlarda ve ….. ……….. adındaki cenaze törenlerinde …… eşliğinde söylenen şiirlerden oluşur ( 4 P. )

 

e –- Koşuk aşk ………………………, ……………… gibi konuları işlemesi bakımından halk edebiyatımızdaki …………………………… ya , divan edebiyatında …………………… e benzer ( 8 p. )

 

2 - Aşağıda verilen yargıların karşısına doğru ise (D) yanlışsa (Y)koyunuz( 12 p )

a- (   ) Türklerin çıkardığı ilk özel gazete Takvim-i Vakaye’dir. (2 p )

 

b - (   ) Hayat Ağacı miti Uygur destanlarında görülür. (2 p )

 

c - (   ) “Araba sevdası” Ziya Paşa’nın roman türünde eseridir. (2 p ) d – (   ) “Göç” destanı Göktürk devletine ait doğal destandır. (2 p ) e – (   ) “Mitler” ulusların yaşamında derin izler bırakmış olay ve kişilerin yaşamları etrafında oluşmuşlardır. (2 p )

 

f- (   ) Sözlü edebiyat mitolojik zamanda oluşmaya başlamıştır.. (2 p )

 

g- (   )Dünyada bilinen ilk destan “ Oğuz Kağan Destanı” dır. . (2 p )

 

h- (   ) “ Bozkurt destanı” Uygur devletine aittir. . (2 p )

 

 

3 - Aşağıdaki dörtlükler İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatına ait bir türden alınmıştır. Bu türün adını ve şekil özelliklerini maddeler halinde yazınız ? ( 15 P. .)

Kar buz kamug erüşdi ( Kar buz bütün eridi.)

Taglar suvı akışdi ( Dağların suyu aktı )

Kökşin bulut örüşdi ( Mavi bulut belirdi )

Kayguk bolup egrişür . ( Kayık gibi sallanır )

 

 

 

4 –

Tümen çeçek tizildi ( Binlerce çiçek dizildi )

Bükünden ol yazıldı ( O tomurcuklardan çözüldü )

Öküş yatıp özeldi ( Çok yatmaktan sıkıldı )

Yirde kopa adrışur ( Yerden biter ayrışır. )

Bu şiirin konu ve temasını bularak bu konuyu işleyen şiirlere halk ve divan edebiyatında ne adlar verildiğini yazınız ? (10 P.)

 

 

 

 

5- Yukarıdaki dörtlüklerde bulabildiğiniz söz sanatlarını açıklayınız ( 8 p. )

 

 

 

6-Sözlü edebiyatın dört özelliğini yazınız ( 8 p. )

 

 

 

7 – İslam Uygarlığı Etkisinde Gelişen Halk Edebiyatının kollarını yazınız ? ( 7 P. )

 

 

 

 

8– Koşuk ve sagunun benzer ve farklı yanlarını ikişer madde ile açıklayınız (10p)

 

 

 

 

9– Doğal destanlarla yapma destanlar arasındaki farkları belirterek yapma destanlar için Türk ve dünya edebiyatından birer örnek veriniz ( 10 p. )

 

 

 

 

 

BAŞARILAR DİLERİM…

 

 

 

 

CEVAP ANAHTARI

 

1. a) divan b)edebiyat t, siyasi t, ekonomik t, askeri t, felsefe t, (3tanesi) c) Kemal Tahir

d)sığır, şölen, yuğ e)tabiat, kahramanlık, koşma, gazel

 

2. a) y, b) d, c) y, d) y, e) d, f) d, g) y, h) y (2’şer puan her biri)

 

3. Koşuk 2 p a - nazım şekli : koşuk 2 p b Nazım birimi : dörtlük 2p c - ölçü bir dörtlükte gösterilecek 2p 2 + 2 +3 =7 ‘li hece ölçüsü 2 p ( 4 + 3 = 7 ) de kabul edilecek 2p uyak – di redif 1 p -ş yarım uyak 1 p -di redif1 p - l yarım uyak 1 p. harflendirme 1 p

 

4. Konu : Baherin gelişi ( tabiat – doğa ) 3 p. Tema . Baharın gelmesinden duyulan sevinç 3p. Halk edb . Koşma 2p Divan edeb : Gazel 2p

 

5. 1 Dörtlükre benzetme 2 p Bulut kayığa benzetilmiş.2 p 2. Dörtlükte kişileştirme 2p çiçek ya da tomurcuk üzülmüş 2 p.

 

6. - sözlü edeb özellikleri:

1. Bu dönem edebiyatı müzik eşliğinde (“kopuz” adı verilen sazla) dile getirilmiştir.

2. Ölçü, ulusal ölçümüz olan “hece” ölçüsüdür. 3 - Nazım birimi “dörtlük”tür.

4 - Dönemine göre arı bir dili vardır. – 5 Dizelere genel olarak yarım uyak hakimdir.6 - Daha çok doğa, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir. ( 4 ü yazılacak 4 X 2 = 8 p)

 

7. – Divan edeb 2 p b - Halk edeb 2 p 1 Anonom H Edeb 1p 2 – Aşık Edeb 1 p Tekke ( Tasavvuf ) 1

 

8. Şekil özellikleri ve dil bakımından benzediği 4 p Konu , ezgi ve okundukları tören bakımından farklı olduğu vurgulanacak 4 p

 

9. Doğal destanların halk arasından doğup geliştikten sonra yazıya geçirilen sözlü anonim ürünler olmasına 3 p karşın yapma destanların olayı yaşayan bir şair tarafından yazıldığı vurgulanacak 3 p

Türk edebiyatından “Kuvayı Milliye” N. Hikmet- “ Üç Şehitler Destanı” F. H Dağlarca “ Çanakkale Destanı :” M Akif Ersoy’ dan biri 2 p Dünya edebiyatından

Virgilius Aeneit

Dante İlahi Komedi

Tasso Kurtarılmış Kudüs

Milton Kaybolmuş (Kaybedilmiş) Cennet

Firdevsi Şehnâme ‘ den bir 2 p.