2021 Mart 9. Sınıf Edebiyat Sorumluluk Sınavı Soruları ve Cevapları

23 Mart 2021 Salı 19:47

Öğretmen haberleri ve gelişmelerden hemen haberdar olmak için Telegram kanalımıza katılın!

2020-2021 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ............. ANADOLU LİSESİ

9. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ SORUMLULUK SINAVI

SORULAR

Muhsin Çelebi, Şah'ın tahtının önünden çekilince şöyle bir çevresine baktı. Oturacak bir şey yoktu. İçinden, "Beni zorla ayakta, saygı duruşunda tutmak istiyorlar galiba." dedi. Hemen sırtından Pembe İncili kaftanını çıkardı ve tahtın önüne yere serdi. Şah İsmail, vezirleri kumandanları aptallaşmışlar, şaşkınlık içinde bakıyorlardı. Sonra bu değerli kaftanın üzerine bir yeleli aslanın oturuşu gibi bağdaş kurdu.
- Mektubunu verdiğim büyük padişahım. Oğuz Han soyundandır! Dünya yaratıldığından beri onun atalarından kimse kul olmamıştır. Hepsi padişah, hepsi hakandır. Ataları doğuştan beri hükümdar olan bir padişahın elçisi, hiçbir yabancı padişah karşısında divan durmaz.

Muhsin Çelebi sözünü bitirince izin filan istemedi, kalktı. Kapıya doğru yürüdü. Şah İsmail taş kesilmişti.. Muhsin Çelebi dışarı çıkarken, Şah İsmail donan vezirlerine:
- Şunun kaftanını veriniz! dedi.Vezirlerden biri koştu.Tahtın önündeki kaftanı topladı.Türk elçisine yetişti:
- Buyurun, kaftanınızı unuttunuz.
Muhsin Çelebi durdu. Güldü. Çıktığı kapıya doğru dönerek şahın işiteceği yüksek bir sesle:

Tutmuyorum. Onu size bırakıyorum. Sarayınızda büyük bir padişah elçisini oturtacak seccadeniz, şilteniz yok... Hem bir Türk, yere serdiği şeyi bir daha arkasına koymaz... dedi.
1- Yukarıda verilen metin ile ilgili aşağıda istenilen bilgileri yazınız. (15 p)

Metnin Türü (1p) :

Metnin Teması (1p)

Metindeki anlatıcı (1p) 3.

Metinde kullanılan bakış açısı(1p)

Bu türün Dünya ve Türk Edebiyatındaki temsilcileri (2p)

Metinde kullanılan anlatım türleri/biçimleri (2p)

Metinde kullanılan anlatım teknikleri (2p)

Metindeki yapı unsurları(Kişiler-zaman-mekan) (3p)

Metnin dil ve anlatımı (2p)

Muhsin Çelebi, Şah'ın tahtının önünden çekilince şöyle bir çevresine baktı. Oturacak bir şey yoktu. İçinden, "Beni zorla ayakta, saygı duruşunda tutmak istiyorlar galiba." dedi. Hemen sırtından Pembe İncili kaftanını çıkardı ve tahtın önüne yere serdi. Şah İsmail, vezirleri kumandanları aptallaşmışlar, şaşkınlık içinde bakıyorlardı. Sonra bu değerli kaftanın üzerine bir yeleli aslanın oturuşu gibi bağdaş kurdu.

2- Yukarıdaki parçadan aşağıda istenilen sözcük türlerinden bulup birer tane yazınız. (5x2=10 Puan)
a) Sıfat:

b) Zamir:

c) Zarf:

d) Fiil:

e) Edat:

f )Somut İsim:

g)Özel İsim :

h) Basit Kelime:

j) Türemiş Kelime:

k) Bağlaç:

3-Aşağıda tanımları verilen kavramları, terimleri boşluklara yazınız. (10p)

ü İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini, somut ve soyut malzemelerle yaratıcı gücünü kullanarak kişiyi etkileyecek biçimde anlatmasıdır. (.............................)

ü İnsanların iletişim kurmak,kendilerini anlatmak amacıyla bir araya getirdikleri sözlü veya yazılı cümleler topluluğuna denir. (.............................)

ü Bir dilin bilinmeyen dönemlerinde yani metinlerle takip edilemeyen dönemlerinde, o dilden ayrılarak farklı bir gelişim evresine ulaşmış kollarına denir.(.............................)

ü Bir dilin izlenebilen tarihi dönemlerinde bazı kelime ve ses farklılıklarıyla birbirinden ayrılan kollarına denir. (.............................)

ü Bir ülkenin sınırları içerisinde oluşan bölgesel konuşma şekillerine denir. (.............................)

ü Belli meslek grupları içerisinde sadece onların anlayabilecekleri ortak dile denir(.............................)

ü Tiyatroda, sahnenin arkasında bulunan kısım; sahne arkası. (.............................)

ü Tiyatro eserinde bir perdenin açılmasından, kapanmasına kadar geçen bölüm. (.............................)

ü Bir duygu veya düşüncenin kaş, göz, ağız, yüz hareketleriyle anlatılması. (.............................)

ü Kuliste durarak oyunculara sözlerini fısıltıyla söyleyip hatırlatan yardımcı.(.............................)

4-Edebi ve öğretici metni aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız ? 10p

a-Amaç:

b)Yazar tavrı:

c)Kullanılan anlatım türleri:

d)Dilin hangi işlevde kullanıldığı:

e)Gerçeklik

Ne hasta bekler sabahı,

Ne taze ölüyü mezar.

Ne de şeytan, bir günahı,

Seni beklediğim kadar.

5- Aşağıdaki soruları verilen şiire göre cevaplayınız? (10p)

1-Teması:

2 Ölçüsü:
3-Kafiyeleri:

4- Redifleri:
5- Türü:

6- Nazım Birimi:

7- Alışılmamış bağdaştırma:(2p)

8- Şiirden bir edebi sanat örneği: (2p)

-"Coğrafya öğretmeni Onur sınıfta ders işlerken Sena'ya bir soru sorar: "Yüzölçümü bakımından en büyük kıta hangisidir?" Sena ise ayağa kalkar ve şöyle cevap verir: "Asya kıtasıdır hocam."

6-Yukarıda verilen metinde iletişimin öğelerini tespit ederek yazınız.(5p)

Gönderici ➠
Alıcı ➠
İleti ➠
Kanal ➠
Dönüt ➠

7-Aşağıdaki metinde parantez ile belirtilen yerlere uygun noktalama işaretini koyunuz.(10p)

Yanına efendiden biri sokuldu ( ) “Şurda biraz eşyamız var. Çakmakçılar ( )a gidecek. Var mısın ( ) ” “Bak hele bak!”Yük de yüktü hani. Vardı bir yüz altmış kilo ( ) “Ya Allah Ya Satır ( )”

8-Masal ve Fabl nedir ? Benzerliklerini ve farklılıklarını yazınız (10p)

Masal:

Fabl:

Benzerlikler:

*

Farklılıkları:

*

9-Mektup türlerini yazınız ve aşağıda verilen mektup türündeki eserlerin kime ait olduğunu belirtiniz. (10p)

Mektup Türleri:

*

Şikayetname

Mektubat9.sınıf edebiyat sorumluluk sınavı soruları ve cevapları

Limni ve Malta Mektupları

Ziya'ya Mektuplar

Kemal Tahir'e Mahpushaneden Mektuplar

10-Aşağıda verilen metinde yazımı yanlış olan kelimelerin altını çiziniz.( 10p)

1343’de Ceneviz'liler tarafından yapılan, sonra ki yıllarda da bir çok kez onarılan Galata kulesi, İstanbul'daki görülmeğe deyer yerlerden biridir. Üsküdar’ın Doğancılar Semti’ndeki bu yapı Hezarfen Ahmet Çelebinin takma kanatlarla uçmasındansonra da birçok uçma denemesine tanık olmuştur. İstanbul adını duyan tüm Dünyadaki kişilerin neredeyse tamamının akılına bu kule de gelir. Bahar da her hangi bir olumsuz hava şartı olmayınca tüm tarihi yarım adayı seyir etmeye gele bilirsiniz.

BAŞARILAR DİLERİZ

1. Dil çeşitli işlevlerde kullanılır: göndergesel işlev, heyecana bağlı işlev, alıcıyı harekete geçirme işlevi, kanalı kontrol işlevi, dil ötesi işlevi, şiirsel (sanatsal) işlev.

Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki cümleler hangi işlevde kullanılmıştır, eşleştiriniz.

a. Dünya’ya en yakın gezegen Venüs’tür. Dil ötesi işlev

b. Ek eylem, ad soylu sözcükleri yüklem yapar. Göndergesel işlev

c. Çocuklar tören başlıyor, hemen aşağı inin! Kanalı kontrol işlevi

d. Ne demek istediğimi anladınız mı? Alıcıyı harekete geçirme işlevi

e. Eyvah, cüzdanımı evde unuttum! Heyecana bağlı işlev

2. Bir dilin kullanımında, bölgesel ve kültürel farklılıklar sonucu, dil içindeki çeşitlenmelerle ağız, şive ve lehçe oluşur. Dilin belirli çevrelerdeki özel kullanımıyla da argo ve jargon oluşur.

Yukarıdaki ifadeden yola çıkarak aşağıdaki cümlelerin karşılarına ilgili olduğu kavramı yazınız.

a. Beni bak gıı, napıp durun?

b. Neçe yaşın var?( Kaç yaşındasın?)

c. En ubayın hanna üöreneriy? (Senin abin nerede okuyor?)

d. Adam afili, etrafa caka satıyor. Marizlemediği kişi kalmadı.

e. Hasta dün gece eks oldu.

3. Evlendikten sonra Şevket’in günden güne süzüldüğü ve eridiği görülüyordu. İstanbul’daki bu öldürücü eğlence gecelerinden sonra çok kere yatmadan çantasını alarak sokağa çıkıyor, akşamlara kadar kim bilir nerelerde ne şekilde didişip uğraşıyor, ortalık karardıktan sonra yorgunluktan bitmiş bir halde eve dönüyordu. Fakat onun yatağa girecek derecede hasta olduğunu kimse görüp anlamıyor, karısı ile bir rahat yemek yemesine bile meydan vermeden önlerine katıp yine gece eğlencelerine sürüklüyorlardı. Görünüşe göre idare hâlâ Hayriye Hanım’da idi. Fakat kadıncağız artık ipin ucunu iyiden iyiye kaçırmıştı. Evde su gibi para sarf ediliyordu. Bu para nereden geliyordu? Şevket ölesiye çalışmak pahasına da olsa bu korkunç masrafı karşılayacak kadar para kazanıyor muydu? Yoksa çocukcağız borca mı batıyordu?

Reşat Nuri Güntekin, Yaprak Dökümü

Yukarıdaki parçadan yola çıkarak yapı unsurları ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

Olay:
Kişi:
Yer:
Zaman:
Anlatıcı:

4. Sen böyle kederden taştığın akşam

Derim dudağında şarkı ben olsam

Gözlerinde damla, içinde gam

Eriyen renk olsam yanaklarında

Yukarıdaki şiirle ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

a. Türü b. Nazım birimi c. Ölçüsü d. Uyak düzeni e. Uyak türü

5. Bu parçada yay ayraçlarla belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.

Necip Fazıl ( ) şair oluşunun öyküsünü şöyle anlatıyor: “Şairliğim on iki yaşımda başladı. Annem hastanedeydi. Ziyaretine gitmiştim. Beyaz yatak örtüsünde, siyah kaplı, küçük ve eski bir defter ( ) Bitişikte yatan veremli hasta kızın şiirleri varmış defterde. Bunu söyleyen annem, bir an gözlerimin içini tarayarak ‘Senin, şair olmanı ne kadar isterdim!’ dedi. Annemin dileği bana, içimde besleyip de on iki yaşıma kadar farkında olmadığım bir şey gibi göründü. Gözlerim hastane odasının penceresinde ( ) savrulan kar ve uluyan rüzgâra karşı uzun uzun düşünerek içimden şöyle bir karara vardım ( ) ‘Şair olacağım, hem de büyük bir şair ( )’ Ve oldum.”

6. Aşağıda verilen cümlelerde yazımı yanlış olanlar sözcükleri bularak düzeltiniz.

a. Arkadaşlarla antrenman yaparken Tamer pistte bayılı verdi.

b. Biliyorum ki bu saatten sonra onun önünde hiç bir engel duramaz.

c. Bir işi istiyerek yaptığınızda, alacağınız sonuçlara siz de şaşıracaksınız.

d. İnsanlar artık orjinal şeyler yapmak istiyor, tekdüzelikten sıkılmışlar.

e. Orada havalar güzelki herkes gömlekle dolaşıyor.

7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerini türünü belirtiniz (isim-zamir-sıfat-zarf-edat-bağlaç).

a. Bu konu ile ilgili konuşurken ya daha özenli olmalısınız ya da konunun dışında kalmalısınız.

b. Sizin için memleketinden buralara organik meyve ve sebzeler getirmiş.

c. Öğrenciler bu zor soruları nasıl çözeceklerini henüz bilmiyorlar.

8. İşe yeni başlayan gençlerin küçük hatalarını hoşgörmelisiniz.

Yukarıdaki cümlede geçen eylemle ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

a. Anlam özelliği b. Kip ve kişisi c. Yapısı

9. Aşağıdaki cümlelerde belirtilen yargılar doğru ise yanına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

a. Ömer Seyfettin, durum öykücülüğünün edebiyatımızdaki en önemli temsilcisidir. ( )

b. İç konuşma tekniğinde, kahramanın duygu ve düşünceleri bizzat kahramanın kendisi tarafından aktarılır. ( )

c. Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk tiyatro örnekleri Tanzimat Döneminde görülmüştür. ( )

d. Yaşar Kemal, eserlerinde mekân olarak İstanbul’u seçmiş; şehirli kesimin bireysel problemlerine değinmiştir. ( )

e. Sohbet yazarı, metninde ele aldığı düşünceleri belgelerle kanıtlamak zorundadır. ( )

10. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.

a. Türk edebiyatındaki ilk yerli roman örneği Şemsettin Sami’nin …………. adlı romanıdır.

b. Romanlar akımlarına göre klasik, romantik, …….........., natüralist ve postmodern roman olarak sınıflandırılır.

c. Yaşamın acıklı ve gülünç yönlerini bir arada işleyen modern tiyatro türüne ………. denir.

d. Fabllarda söz sanatı olarak en sık intak ve ……….. kullanılır.

e. Kahramanın zihninden geçen düşüncelerin belli bir sıralama olmaksızın sayıklama şeklinde aktarıldığı anlatım tekniğine …………. denir.

1.

a. göndergesel işlev

b. dil ötesi işlev

c. alıcıyı harekete geçirme işlevi

d. kanalı kontrol işlevi

e. heyecana bağlı işlev

2.

a. ağız

b. şive

c. lehçe

d. argo

e. jargon

3.

Olay:	Şevket’in evlendikten sonraki maddi ve psikolojik sorunları
Kişi:	Şevket, Şevket’in karısı, Hayriye Hanım
Yer:	İstanbul
Zaman:	Şevket’in evliliğinden sonraki dönem
Anlatıcı:	Üçüncü kişili anlatım-Tanrısal (ilahi, hâkim) bakış açısı