Yardımcı Hizmetler Sınıfında Branşlaşma

Verimliliğe Giden Yol  Kamu kurumlarında Yardımcı Hizmetler Sınıfı'nda (YHS) görev yapan memurların iş tanımlarının belirsiz olması, iş yükünün adil dağıtılmamasına ve çalışanların niteliklerine uygun görevlerde istihdam edilmemesine neden olmaktadır. Bu durum, hem bireysel motivasyonu düşürmekte hem de kurum içi işleyişin verimsizleşmesine yol açmaktadır.  Bugün YHS’de çalışan memurların kimisi çay servisi yaparken, kimisi temizlik işleriyle meşgul olmakta, bazıları aşçılık yaparken diğerleri bilgisayar başında evrak işleriyle ilgilenmektedir. Aynı görev tanımına sahip iki farklı memurun biri mutfakta diğeri ofiste çalışabilmektedir. İşin doğasına uygun olmayan bu plansız dağılım, kamu hizmetlerinin etkinliğini düşürmektedir.  Oysa YHS içinde yer alan birçok memur, tekniker, bilgisayar işletmeni, aşçı, şoför gibi diplomaya dayalı mesleki niteliklere sahiptir. Bu çalışanların diplomalarına uygun kadrolara geçirilmesi artık zorunlu hale gelmiştir.  Branşlaşma ve Verimlilik  Günümüz dünyasında uzmanlaşma, her sektörde iş gücünün etkin kullanımı açısından hayati önem taşımaktadır. Bir aşçının mutfakta, bir bilgisayar işletmeninin ofiste, bir şoförün araç başında olması, sadece bireysel becerileri artırmakla kalmaz, aynı zamanda hizmet kalitesini de yükseltir.  Ancak YHS’deki mevcut sistem, çalışanların becerilerini tam olarak kullanmalarına engel olmaktadır. İş gücü planlaması yetersiz kaldığında, bir gün bilgisayar başında çalışan bir memur, ertesi gün temizlik işlerine yönlendirilebilmektedir. Bu belirsizlik hem çalışanı mesleğinden soğutmakta hem de hizmetin kalitesini düşürmektedir.  Hukuki Dayanak ve Mevzuat  Kamu görevlilerinin atama ve görev tanımları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda düzenlenmiştir. 657 sayılı Kanun'un 36. maddesinde Yardımcı Hizmetler Sınıfı'nın tanımı yapılırken, bu sınıftaki personelin görevleri açıkça belirtilmemiştir. Bu durum, YHS çalışanlarının her türlü göreve yönlendirilmesine ve iş güvencesinin belirsizleşmesine yol açmaktadır.  Öte yandan, Anayasa'nın 10. maddesi eşitlik ilkesini güvence altına alırken, 18. maddesi zorla çalıştırmayı yasaklamaktadır. Yardımcı Hizmetler Sınıfı çalışanlarının eğitimlerine ve mesleki yeterliliklerine uygun olmayan işlerde çalıştırılması, anayasal haklarının ihlaline sebep olmaktadır.  Bunun yanı sıra, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmelerinde, çalışanların uzmanlık alanlarına göre istihdam edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Türkiye'nin taraf olduğu 111 sayılı ILO Sözleşmesi'ne göre, mesleki ayrımcılık önlenmeli ve herkes yeterliliklerine uygun bir pozisyonda çalıştırılmalıdır. Bu bağlamda, YHS çalışanlarının branşlarına göre kadrolara atanması, uluslararası taahhütlere de uygun bir düzenleme olacaktır.  Diplomaya Uygun Kadrolara Geçiş Neden Elzem?  Kaynakların Etkili Kullanımı: Kamu kurumlarında insan kaynağı en değerli varlıktır. Ancak, bu kaynağın etkin kullanılması için çalışanların eğitim aldıkları alanlarda istihdam edilmeleri gerekmektedir.  Motivasyon ve İş Tatmini: Eğitimine ve yetkinliklerine uygun bir kadroda çalışan personelin motivasyonu artar, bu da hizmet kalitesine doğrudan yansır.  Kamu Hizmetlerinin Kalitesinin Artması: Kurumların daha etkin ve verimli çalışması, ancak uzmanlaşmış personelin doğru alanlarda değerlendirilmesiyle mümkündür.  Adaletin Sağlanması: Eşit işe eşit ücret ve liyakate dayalı atama sistemi, iş ortamında adalet duygusunu güçlendirir ve çalışanların işlerine duyduğu bağlılığı artırır.  Siyasi Otoritelere Çağrı  YHS’de çalışan memurlar artık bu belirsizlik içinde daha fazla mağdur edilmemelidir. Bir defaya mahsus olmak üzere, YHS personelinin diplomalarına uygun kadrolara geçirilmesi sağlanmalıdır. Bu değişiklik, sadece çalışanların haklarını teslim etmekle kalmayacak, aynı zamanda kamu hizmetlerinde etkinliği artıracaktır.  Kamuda branşlaşma ve uzmanlaşma bir tercih değil, bir zorunluluk haline gelmiştir. Siyasetçilerimizi, bu konuda harekete geçmeye, Yardımcı Hizmetler Sınıfı'nda çalışan memurların haklarını teslim etmeye davet ediyoruz. Bu düzenleme, yalnızca çalışanlar için değil, tüm kamu hizmetlerinin kalitesini artırmak için de atılması gereken kritik bir adımdır.  

Eser ATAKAN - 18.01.2025