Anadolu Eğitim Sendikasından; MEB 2023 Vizyon Belgesi Değerlendirmesi

Eğitim camiasının merakla beklediği vizyon belgesi, anlık uygulamalardan ziyade süreç içerisinde atılacak adımlardan oluşmaktadır. Anadolu Eğitim Sendikası olarak vizyon belgesi öncesinde eğitimin ve eğitimcilerin sorunlarını çözüm önerileri ile birlikte bakanlığımızın ilgili birimlerine sunmuştuk. Taleplerimizin bir kısmının yer alması bizleri mutlu etmiştir. Eksik kalan yönleri de süreç içerisinde düzeltilmesi gerektiğine inanmaktayız. Vizyon belgesinin detaylarına bakacak olursak;
Ders saatlerinin azaltılması ve Tasarım-Beceri Atölyelerinin Kurulması
Temel becerilere ilişkin zorunlu derslerin korunması şartıyla zorunlu ders saati ve çeşitleri azaltılarak; çocuklarımızın ilgi, yetenek ve mizaçlarına yönelik gelişimleri için kurulacak tasarım-beceri atölyeleri desteklediğimiz ve olumlu bulduğumuz bir uygulamadır. Ancak ders saatlerinin azaltılması ilgili öğretmenleri mağdur etmemeli, norm fazlası durumuna düşürmemelidir.
Okul Gelişim Modeli
İlk olarak Anadolu Eğitim Sendikasının dile getirdiği ve talep ettiği bir uygulamadır. Aynı mahalledeki iki okulun bile farklı imkan ve dezavantajları olduğu halde ülke genelinde her okuldan aynı başarıyı beklemek çok yanlıştı. Bu model ile 20 farklı parametre kullanılarak okulların imkanları göz önünde bulundurularak planlar yapılacak ve her okul için ayrı hedefler konulacaktır. Bu modele uygun hareket edildiğinde başarı sağlanabileceği düşünmekteyiz.
Veriye Dayalı Yönetim
Geçmiş dönemlerde deneysel ve yaparak yaşayarak öğrenme modellerini çocuklarımıza uyguladık ve zararlarını hala görmekteyiz. İhtiyaçtan süreç ve uygulamaya kadar veriye dayalı bir yönetim sergilenmesi daha bilimseldir. Üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının katkılarının olması kaçınılmazdır.
Okullar ve Bölgeler arası Farklılıkların Kapatılmasını Önemsiyoruz
Okullar ve bölgeler arası farklılıklar nedeniyle öğrencilerimiz doğal olarak imkanları daha iyi olan okullarda eğitim görmek istemekte ve bu nedenle sınav eğitim sistemi içerisinde farklı bir yer tutmakta idi. Sınav kaygısını, ihtiyacını azaltmanın ve zamanla ortadan kaldırmanın tek yolu her okulun seviyesini eşitlemek veya birbirine yaklaştırmaktır. Sınavla öğrenci alan okulların sayılarının azaltılması, bu okul ve bölge farklılıkların giderilmesi süreci dikkatle yürütülmelidir.
Öğretmen Yetiştirme ve Kariyer Basamakları
Mevcut öğretmen yetiştirme sisteminin eksiklikleri herkes tarafından bilinmektedir. Anadolu Eğitim Sendikası olarak öğretmen yetiştirmede uygulamanın önemli olduğunu hatırlatmış ve yüksek öğretim de uygulama alanında daha fazla değinilmesi gerektiğini ifade etmiştik.  Öğretmen ihtiyacı göz önünde bulundurulmalı ve YÖK ile işbirliği yapılarak ihtiyaç kadar fakültelere öğretmen adayı alınmalıdır. Aksi taktirde atama bekleyen öğretmen sayısı gün geçtikçe artmaya devam edecektir.
Öğretmen ve okul yöneticileri için yatay ve dikey kariyer uzmanlık alanları iyi planlanmalıdır. Yüksek lisans ve doktora yapan meslektaşlarımızın bu kariyer alanlarında yükseltilmesine imkan verilmelidir.
Sözleşmeli Öğretmenlik Kaldırılmalıdır
Öğretmenler arasında kadrolu-sözleşmeli ayrımı kabul edilemez. Sorunu iyi tespit edemezsek çözümü de yanlış yerde arıyoruz demektir. Daha önce denenmiş ve başarısız olmuş bir sistemi ısrarla uygulamak yanlıştır. Çalışma güçlüğü çekilen yerlerde öğretmen tutmanın yolu TEŞVİK ile birlikte adil ve öngörülebilir bir yer değiştirme sistemidir. Her ne kadar 4+2 olan sözleşmeli öğretmenlerin bulundukları yerde kalma süreleri 3+1 olarak düzenlense de Anadolu Eğitim Sendikası sözleşmeli öğretmenliğe tamamen karşıdır. Nitekim vizyon belgesi içerisinde çalışma güçlüğü çekilen bölgelerde çalışan öğretmen ve okul idarecilerine tazminat verileceği açıklanmıştır. Hangi bölgelere, hangi hizmet alanlarına ne kadar ücret verileceği belli olmamakla birlikte bu teşvik gereklidir. Bu tazminatın yanında adil ve öngörülebilir bir yer değiştirme sistemi getirilirse sözleşmeli öğretmenliğe gerek kalmayacaktır. Öğretmenin merkezde olduğu bir sistemde 4 yıl boyunca eşinden ve çocuğundan ayrı eğitim hayatına devam eden öğretmen düşünülemez.
Öğretmenlik Meslek Kanunu
Öğretmenlerimizin ve okul yöneticilerimizin atanmalarını, çalışma şartlarını ve görevde yükselmeleri ve diğer özlük haklarını ele alacak meslek kanunun çıkarılması talebimiz ve isteğimizdi. Önemli olan bu beklentinin süreç içerisinde doğru adımlarla desteklenmelidir. Öğretmenlik meslek kanununun hazırlık aşamasında muhakkak paydaşlardan görüşler alınmalı ve bu çalışmalara ortak edilmelidir.
Mülakat Kaldırılmalı, Ehliyet ve Liyakat Esas Alınmalıdır
Vizyon belgesinin açıklanması sırasında en çok kullanılan kelime LİYAKAT idi. Mülakatın kaldırılması vurgusunu da beklerdik. Öğretmenliğe ilk adımda KPSS den sonra uygulanan mülakat kaldırılmalıdır ve ilk düğme yanlış iliklenmeden kurtarılmalıdır. Görevde yükselmelerde yazılı sınav tekrar getirilmeli bu görevler belli sendikaların yönettiği alan olmaktan çıkarılmalıdır.
Öğretmen Atamaları ve Ücretli Öğretmenlik
117 bin öğretmen açığının olduğu, bir çoğu kendi alanı dışında olan on binlerce ücretli öğretmenin çalıştığı bir dönemde bu vizyon içerisinde yıllar içerisinde atanacak öğretmenlerin takviminin belirlenmesini ve ücretli öğretmenliği tamamen kaldırılmasını beklerdik. Buradaki temel amaç yıllar içerisindeki öğretmen ihtiyacını belirleyerek YÖK ile yapılacak işbirliği ile ihtiyaç kadar öğretmen mezun edilmelidir. Bunun atama planlaması da yapılarak ücretli öğretmenlik tamamen kaldırılmalıdır.
Mevcut durumda görev yapan ücretli öğretmenlerin asgari ücret altında ücret aldığı bilinmektedir. Ücretli öğretmenlik zaman içerisinde kaldırılarak bu süre zarfında hali hazırda bulunan ücretli öğretmenlerin ücretlerinin artırılması daha anlamlı olurdu.
5 Yaş Erken Çocukluk Eğitimi Zorunlu Olması Olumlu Adımdır, Okula Başlama 72 Ay Olmalıdır
Anadolu Eğitim Sendikasının önerileri arasında bulunmaktadır. Eğitim sisteminin ilk basamağı olan erken çocukluk eğitiminin faydası herkes tarafından bilinmektedir. Özellikle kırsal ve düşük yoğunluklu yerleşim bölgelerinde erken çocukluk alınması çok önemlidir. Bu eğitimi alan çocuklarımızın bir üst öğrenimlerinde daha başarılı oldukları gözlemlenmektedir. Okul öncesi zorunlu hale gelirken gerekli alt yapı hazırlanmalıdır. 4+4+4 sisteminin aniden uygulanması ile birlikte 60 aylık çocuklarımızın 1. sınıfa başlamasının yanlışlarını ne yazık ki gördük. Bu süreç içerisinde ilkokula başlama yaşı tekrar 72 ay olarak düzenlenmelidir.
Özel Yetenekli Öğrencilerin Keşfedilmesi ve Değerlendirilmesi
Bilim, sanat, spor ve benzeri alanlardaki özel yetenekli çocuklarımızın yeteneklerinin keşfedilmesi ve bu yeteneklere uygun eğitim içeriği ve ortamı sunulacak olması önemlidir. Bu çocuklarımız uygun şartlar, alandan eğitimciler ile birlikte ülkemizin büyümesine katkı sağlayacaklardır.
Mesleki ve Teknik Eğitim
 ‘Meslek Lisesi Memleket Meselesi’ sloganın hayata geçirilmesi en büyük temennimizdir. Alan eğitimlerinin 9. Sınıfta başlaması olumludur. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının döner sermaye gelirlerinden alınan %15’lik hazine kesintisi %1’e düşürülmesi olumludur. Burada önemli olan ülkenin ihtiyacı olan nitelikli ara eleman ihtiyacını karşılayabilmektir. Bunun için vizyonda açıklanan adımların hayata geçirilmesi titizlikle sağlanmalıdır.
Yabancı Dil Eğitimi
Yıllardır verdiğimiz ancak mezun olan öğrencilerimize kazandıramadığımız bir beceridir yabancı dil eğitimi. Aslında yeni model yıllardır öğretemediğimizin itirafıdır. Günümüzdeki ile aynı olacak şekilde 2-12 .sınıflarda uygulanacak olan yeni yaklaşımda müfredat, eğitim yönetimi ve ölçme değerlendirme yaklaşımında düzenlemeye gitmiştir.
Öğretmen Dışında Diğer Eğitim Çalışanları Unutulmamalıdır
2023 Eğitim vizyonunda eğitimin diğer çalışanlarını göremedik. Milli Eğitim Bakanlığı atılacak adımlarda eğitimin diğer hizmet sınıfında çalışanları unutmamalıdır. Öngörülen teşvik sisteminde sadece öğretmenler ve okul idareciler değil bu teşvikten tüm eğitim çalışanları yararlanmalıdır.
Pedagojik Formasyon Açıklamaya Muhtaçtır
Anadolu Eğitim Sendikası öğretmenlerin eğitim fakültesinde yetiştirilmesini savunur. Fen edebiyat fakültelerinden mezun olup pedagojik formasyon eğitimi alarak atama bekleyen öğretmen olmalarına karşıdır. Bakanlık bu formasyon eğitimini üniversitelerden alarak kendi vereceğini açıklarken tam olarak kimlere nasıl verecektir detayı açıklanmaya muhtaçtır.
2023 Eğitim Vizyonu bir yol haritasıdır. Bugünden yarına değişen bir şey olmayacaktır. Burada en önemli nokta bu sürecin iyi yönetilmesi ve paydaşların her aşamada sürecin içerisine katılmasıdır. Detayların çok belli olmadığı, ana başlıkların netleştiği bir vizyonda Anadolu Eğitim Sendikası olarak bütün detaylar ile ilgili önerilerimizi yetkililerimiz ile paylaşmaya devam edeceğiz.