NE ZAMAN AŞI OLACAĞIM? TIKLA ÖĞREN

Vatandaş “Aşı Durumunu” e-Nabız hesabından veya 2023’e Kısa Mesaj (SMS) göndererek öğrenir.

Aşı yapılacak grupta yer alıyorsa randevu işlemi için MHRS uygulamasına yönlendirilir. Tarih ve saat aralıkları seçilerek randevu işlemi tamamlanır.

Randevu işlemi sonucunda vatandaşa Kısa Mesaj (SMS) ile bilgilendirme yapılır. Randevu bilgileri e-Nabız ve MHRS uygulamalarından da öğrenilebilir.

Aşıyı uygulayacak sağlık personeli, AŞILA uygulamasından vatandaşın sorgulamasını yapar

Aşıyı uygulayan sağlık 2. doz randevusunu oluşturur.

Vatandaş aşı kartına e-Nabız ve Hayat Eve Sığar uygulamalarında ulaşabilir

RANDEVU ALMAK İÇİN TIKLAYINIZ

COVID-19 Aşısı Çeşitleri

COVID-19 için birkaç farklı aşı türü geliştirilmektedir. 

Bu aşıların tümü vücudun bağışıklık sistemine COVID-19’a neden olan virüsü güvenli bir şekilde tanıtmayı ve yok etmeyi öğretecek şekilde tasarlanmıştır.
•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan etkisizleştirilmiş virüs içeren aşılar (İnaktif aşılar).
•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan zayıflatılmış virüs içeren aşılar (Canlı atenüe aşılar).
•Güvenli bir şekilde bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün yapısını taklit eden protein parçalarını kullanan protein bazlı aşılar.
•Güvenli bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün RNA parçacıklarını taşıyan hastalık yapıcı etkisi olmayan virüslerin kullanıldığı viral vektör aşıları.
•Kendi başına güvenli bağışıklık yanıtı oluşturan protein üretmek için genetik olarak tasarlanmış RNA ve DNA parçacıklarını kullanan son teknoloji bir yaklaşım olan m-RNA ve DNA aşıları.

AŞI RANDEVUSU NASIL ALINIR?

1. Aşı randevusu almak için öncelikle Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) girişi yapılması gerekiyor.
2. Karşınıza gelen ekranda E-Devlet ile giriş sağlayabileceğiniz butona tıklayabilirsiniz ya da üye ol butonuna basarak üye olabilerek giriş yapabilirsiniz.
3. Giriş yaptıktan sonra sağ tarafta yer alan "Hastane randevusu al" sekmesini tıklayınız.
4. "Genel Arama" seçeneğini işaretleyiniz.
5. "Covid-19 Aşı" seçeneğini işaretleyiniz.
6. Karşınıza çıkacak olan ekranda eğer sağlık çalışanı değilseniz "COVID-19 pandemik aşılaması için belirlenen öncelikli grupta değilsiniz. Yeni öncelikli gruplar eklendikçe durumunuz yeniden değerlendirilecektir." uyarısı çıkacaktır. 

RANDEVU ALMAK İÇİN TIKLAYINIZ

KİMLER AŞI ÖNCELİĞİNE SAHİP OLACAK?

1- SAĞLIKÇILAR: Belirlenen takvime göre koronavirüs aşıları öncelikle sağlık personeline yapılacak. Türkiye’de kamuda, üniversitede ve özel hastanelerde toplam 1 milyon 119 bin 886 sağlık personeli bulunuyor. İlk etapta 3 milyon doz aşının yarısı, 28 gün sonra da diğer yarısı sağlık personeline uygulanacak. Bu da 2 milyon 239 bin 772 doz aşı demek.

2- 65 YAŞ ÜSTÜ VE KRONİK HASTALAR: Geriye kalan 760 bin 228 doz aşının ise toplam 380 bin 114 kronik rahatsızlığı bulunan 65 yaş üstü vatandaşa uygulanması planlanıyor. Ancak ilk dozlar yapıldıktan sonra Çin’den sipariş edilen diğer 47 milyon doz aşının ülkeye peyderpey ulaşması durumunda, sağlık personeli ikinci dozu almadan, geriye kalan 65 yaş üstü ve riskli gruplar aşılanmaya başlayacak.

3- RİSKLİ ORTAMDA ÇALIŞANLAR: Daha sonra toplumda yüksek riskli ortamlarda, kritik işlerde çalışanların aşılanması düşünülüyor. Bunlar arasında askerler, polisler, adliye ve yargı hizmetlerinde çalışanlar, öğretmenler, akademik personel, gıda sektöründe çalışanlar, toplum için lojistik öneme sahip yerlerde çalışanlar (belediye hizmetleri, elektrik, su, çöp toplama, itfaiye, kargo görevlileri) bulunuyor.

4- DİĞER VATANDAŞLAR: Daha sonraki planlamada 50 ile 64 yaş arası kronik hastalığı olanlar ve 50-64 yaş arası diğer kişiler bulunacak ve giderek 50 yaş altı kronik hastalığı olanlar, 18-49 yaş arası genç yetişkinler aşılanacak. Topluma aşı uygulaması ağırlıklı olarak aile sağlığı merkezlerinde yapılacak.

COVID-19 Aşısı Sonrası Yan Etkiler

Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. 

Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.

Yan Etkilerle Karşılaşıldığında Yapılacaklar

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Yorgunluk 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

• Hafif ateş, titreme 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı 
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kas/eklem ağrısı 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kusma, ishal 
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

COVID-19 Aşısı Kayıt ve Bildirim

•Aşı uygulaması yapılan her kişi, sonrasında aşıya ait tüm detaylara (elektronik aşı kartı vb.) cep telefonuna gönderilecek kısa mesajdan (SMS) ve e-Nabız hesabından erişebilecektir. 
•İkinci doz aşınızın randevusu hekiminiz tarafından verilip kısa mesaj (SMS) olarak cep telefonunuza gönderilecektir. MHRS ve e-Nabız hesabınız üzerinden randevunuzu kontrol edebilir veya değiştirebilirsiniz. Dilerseniz aşı uygulaması ve randevu bilgilerinizin olduğu elektronik aşı kartının çıktısını alıp saklayabilirsiniz.
•Aşı sonrası istenmeyen etkiler elektronik ortamda kayıt altına alınacak ve titizlikle izlenerek değerlendirilecektir.

COVID-19 Aşısı Temin ve Dağıtım Süreci

Türkiye’de koruyucu sağlık hizmetlerinde kullanılan aşı, antiserum, enjektör ve taşıma kabı gibi soğuk zincir malzemelerinin lojistik yönetimi, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Dairesi Başkanlığı Aşı/Antiserum Lojistik Birimi tarafından yürütülmektedir. 

Satın alınan tüm aşılar T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından analiz edilerek güvenlik açısından değerlendirildikten sonra vatandaşımızın kullanımına sunulmaktadır. Bu süreç COVID-19 aşıları için de geçerli olacaktır.

Sonrasında Aşı Takip Sistemi (ATS) kontrolünde aşıların her bir sağlık tesisine kadar dağıtımı sağlanacaktır. ATS, her bir dozun kimliklendirilerek stok ve ısı takibinin yapıldığı yerli ve millî bir sistemdir. Böylelikle soğuk zincirin kırılmadığının (bozulmadığının) garanti edilmesinin yanı sıra hangi aşının, kim tarafından, kime uygulandığına ilişkin bilginin de izlemi ve yönetimi kolaylaşmaktadır. Bu durum, miadı dolmuş olabilecek aşının kullanılmasının önüne geçilmesine, olası yan etkilerin izlenmesine ve anında müdahale edilmesine de imkân sağlamaktadır.  Ana depodan alınıp kişiye uygulanıncaya kadar tüm depolardaki, dağıtım yapan araçlardaki ve dolaplardaki her bir doz aşı ve antiserumun gerek sıcaklık gerekse de stok düzeyi canlı (7/24) olarak izlenebilmektedir. Kullanıcıyı uyaran ve yönlendiren, kanıta dayalı soğuk zincir kalite sistemidir. 

Kaynak: https://covid19asi.saglik.gov.tr/