Boğazına Yabancı Bir Cisim Kaçan Kişiye Nasıl Yardım Edilir?

Yanınızda boğazına yabancı bir şey kaçan ve bu yüzden nefes alamayan kişiye bazı basit harketlerle yardımcı olup, o kişiyi hayata döndürebilirsiniz

Boğaza kaçan yabancı bir cisim anında uygun müdahale yapılmazsa boğulma tehlikesini getirebilir. Boğazın tıkanmasıyla beliren boğulma tehlikesine yalnızca ağızdan boğaza kaçan yabancı cisimler neden olmaz; bazen de insanın kendi tükürüğü yada bilincini yitirdiği anda kendi dili bile boğazını tıkayarak ölüme yol açabilir. Bu bakımdan, öncelikle gırtlağın yapısını bilmekte yarar vardır.

Gırtlağın üst ucunun hizasında iki ses telinden oluşan “larenks” denilen bölge yer alır. Larenks ses çıkarmaya yaradığı gibi, solunum yollarının da bekçiliğini yapar. Larenks düzeyinde farklı mekanizmalar, solunum yollarını tıkayabilir. Bu bölge, ayrıca bazı enfeksiyonlara ve lokal zedelenmelere uğrayabilir. Boğazı çok duyarlı kimselerde basit bir öksürük bile ses tellerinin şişmesine veya spazmına neden olabilir. Lareriks ve ses tellerinin dokuları şişerek, havanın geçiş yolunu darattabilir. Buna “larenks ödemi” denir. Arı ve eşekarısının ağzın içini sokması veya bazı enfeksiyonlar, yanıklar ve yara-bereler, olayın nedeni olabilir. Alerjik reaksiyonların sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu durumlarda yüzde şişlikler görülür. Tedaviyi, kortizonlu ilaç uygulayan doktor yapabilir.

Tıkanma bazen de larenks kasının kasılmasıyla meydana gelebilir. Larenks spazmına daha çok boğaza su kaçması, boyuna darbe gibi lokal bir zedelenmeden sonra rastlanır. Sırt üstü düşmek, boğaza darbe gibi uzak zedelenmeler de larenks spazmına yol açabilir. Genellikle hafif olan bu spazm, normalde kendi kendine geçer. Ama ciddi ise ve hava almayı engelliyorsa biraz sonra anlatacağımız “Judoka hareketi” yaptırılmalıdır.

Larenks tıkanmasının sebebi ne olursa olsun, belirtileri çok çarpıcıdır. Konuşamayan kazazede, öksürür ve soluk almakta büyük güçlük çeker. Anırmaya benzer bir hırlama çıkarır. Oturup soluyabilmek için çırpınır. Boğazda tıkanma gerek yukarıda belirttiğimiz nedenlerle, gerek yabancı cisim kaçmasıyla olsun, hastada biraz önce sözünü ettiğimiz belirtiler görülünce yapılacak ilkyardım hareketleri şunlardır:

Parmakla çıkarma: .

Boğaza kaçan yabancı cisim yeterince büyükse, iki parmağınızı kanca gibi kullanarak çok titiz ve soğukkanlı bir dikkatle çıkartabilirsiniz. Bir elinizle hastanın alnını bastırıp öteki elinizin iki parmağını kanca gibi kullanırken, kesinlikle zorlamaya gitmeyin, cisim kolayca çıkacak gibiyse çıkarma girişiminde bulunun. Yoksa cismi daha çok ileri kaçırabilir, tehlikeyi büyütebilirsiniz.

Hemlich hareketi:

Yabancı cismi çıkaramazsanız, oturan kazazedenin arkasına geçin, iki kolunuzla kucaklayın, iki elinizi mide boşluğu üzerine bitiştirin; bundan sonra önden arkaya doğru ani bastırın: Böylece kazazedenin bağrını aniden sıkıştırıp, diyaframını yukarı kaldırmış, yabancı cismi de çıkan havayla çıkartmış olabilirsiniz. Bu hareketi, şampanya şişesinin fırlayan mantarına benzetebiliriz. Bu harekete, Hemlich hareketi denilir. Karnın ani sıkıştırılmasıyla birlikte yaklaşık bir litre hava, başlangıçta saatte 300 km.’lik bir hızla boşalır, Böyle bir hareketle yabancı bir cismin kolayca atılabileceği anlaşılabilir. Hareket, büyükler gibi, küçüklere de uygulanır.