Ayı Piyasası ve Boğa Piyasası Ne Demek?

Boğa ve ayı piyasası kavramları İngilizce “Bull” ve “Bear” kelimelerinden gelir. Fiyatların yükseldiği piyasaya boğa piyasası, fiyatların düştüğü piyasaya ayı piyasası denir.

Bu hayvanların neden piyasanın yönü için kullanıldığına dair herkse tarafından kabul edilen tek bir açıklama yoktur, genel olarak kabul gören üç farklı açıklama vardır:

1- Ayı postu tüccarları: Eskiden ayı postu tüccarları ellerinde post olmadığı halde gelecekte teslim etmek üzere ayı postu satıp müşterilerden para alırlardı. Tüccar bunu yaparken ilerideki bir tarihte ayı avcılarından müşteriden aldığı paradan daha düşük bir fiyatla post alabilmeyi hedeflemektedir. Aradaki fark tüccarın kazancı olmaktadır. Fiyatların düşmesi beklentisinde oldukları için ayı postu tüccarları için 1709 yılında “Ayı” kelimesinin kullanıldığı kayıtlarda geçmektedir.

2 – Kırım Savaşı: Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853 ve 30 Mart 1856 tarihleri arasında gerçekleşen Osmanlı-Rus savaşıdır. Bu savaşta Piyemonte-Sardinya, Birleşik Krallık ve Fransa Osmanlı tarafında yer almıştır. Rusya tarihsel olarak ayı sembolüyle özdeşleşmiştir. Londra Borsası’nda Kırım savaşı sırasında İngiltere’yi temsil eden “John Bull” adlı bir boğanın Rusya’yı temsil eden bir ayıyla karşılaşmasını gösteren siyasi bir karikatür çizildiği bilinmektedir. Kırım Savaşı, Rusya’nın Osmanlı ve müttefikleri karşısında yenilgisiyle sonuçlanmıştır. O nedenle boğa ve ayı piyasası kavramlarının Londra Borsası’ndaki bu karikatürden ortaya çıktığı da kabul gören bir görüştür.

3 – Hayvanların saldırı tarzları: Ayı saldırırken pençesini yukarıdan aşağıya doğru vururken, boğa ise saldırı sırasında boynuzlarını aşağıdan yukarıya doğru savurmaktadır. Hayvanların bu dövüş tarzlarının fiyat hareketlerine ilham verdiği ve bu nedenle yukarıdan aşağıya doğru düşen fiyatların ayı, aşağıdan yukarıya doğru çıkan fiyatların boğa piyasası olduğuna dair bir açıklama da bulunmaktadır.

Ayı Tuzağı, Boğa Tuzağı ve Keriz Silkeleme Nedir?
Boğa ve ayı piyasası kavramları İngilizce “Bull” ve “Bear” kelimelerinden gelir. Fiyatların yükseldiği piyasaya boğa piyasası, fiyatların düştüğü piyasaya ayı piyasası denir. Bu hayvanların neden piyasanın yönü için kullanıldığına dair farklı görüşler vardır. Bunların içinde en popüler olanı hayvanların saldırı tarzlarıdır. Ayı saldırırken pençesini yukarıdan aşağıya doğru vururken, boğa ise saldırı sırasında boynuzlarını aşağıdan yukarıya doğru savurmaktadır. Hayvanların bu dövüş tarzlarının fiyat hareketlerine ilham verdiği ve bu nedenle yukarıdan aşağıya doğru düşen fiyatların ayı, aşağıdan yukarıya doğru çıkan fiyatların boğa piyasası olduğuna dair bir açıklama da bulunmaktadır.

Ayı Tuzağı Nedir? Ayı tuzağı, fiyat hareketlerinin yükseliş trendi (boğa piyasası) sona ermiş de düşüş başlamış yani ayı piyasasına girilmiş şeklinde yanlış algılanması sonucu oluşan durumu anlatır. Uzun vadeli yükselen trend içindeki kısa vadeli düşüş trendi ayı tuzağı, uzun vadeli alçalan trend içindeki kısa vadeli yükseliş ise boğa tuzağı olarak anılmaktadır.

Boğa Tuzağı Nedir? Tam tersi şekilde de boğa tuzağı, düşüş trendinde seyreden fiyat hareketinin geri çekilmesinin sonlandığı ve yükselişe geçtiği şeklinde bir yanlış algılanma durumunu anlatır. Bizim piyasalarda hem boğa hem de ayı tuzağı için “keriz silkeleme” terimi kullanılır. Bazen manipülatif anlamda, yatırımcıları zarar ettirmek için yapılan işlerde de bu terim kullanılır. Ancak doğrusu boğa tuzağı ve ayı tuzağı diye ayrı ayrı terimleri kullanmaktır.