Adnan MENDERES Kimdir?

Eğitimine İzmir İttihat ve Terakki Mektebi’nde başlayan Adnan Menderes, Üniversite öncesi eğitimini Kızılçullu Amerikan Kolejinde tamamladı. Kolej son sınıf öğrencisi iken 4 Aralık 1916’da askere alındı, 15 Aralık 1917’de Zabit Vekili (Asteğmen) rütbesine yükseltildi, 30 Ekimde terhis oldu.

İstiklal Savaşında 6 Ekim 1920’de yeniden askere alınarak Aydın Askerlik Şubesinde görevlendirildi. 1 Eylül 1921’de Şube İnzibat Subaylığına atandı. 1 Mart 1922’de Menderes Bölgesi Komutan Yaveri oldu. Zaferden sonra 1 Eylül 1922’de Teğmenliğe yükseltildi. 1’inci Kolordu 2. Şube, İstihbarat Şubesi ve İzmir Sansüründe hizmette bulundu. 1 Ağustos 1923’te terhis edildi.

12 Ağustos 1930’da politikaya girdi. 9. Dönem seçimlerinde Aydın Milletvekilliğine seçildi. Bu arada Ankara Hukuk Fakültesinde öğrenim görerek 1935 yılında mezun oldu. 10, 11 ve 12. Dönemlerde yine Aydın’dan Milletvekili seçildi. 1945 yılına kadar TBMM’de komisyon raportörlüğü yaptı. 7 Aralık 1945’te Celal Bayar ile birlikte yeni bir parti kurdu. Adnan Menderes, Celal Bayar’dan sonra partinin ikinci adamı konumundaydı.

8. Dönemde Kütahya’dan Milletvekili seçildi. 9. Dönemde İstanbul Milletvekili seçilerek 9 Mart 1951’de hükümet kurdu. 10. Dönemde yeniden İstanbul Milletvekili seçildi. 17 Mayıs 1954’te 3. Menderes Hükümetini kurdu. 9 Aralık 1955’te Kabinesini yenilemek suretiyle, görevini dönem sonuna kadar sürdürdü. 28 Temmuz 1957’ye kadar Başbakanlıkla birlikte Milli Müdafaa Bakanlığına da vekâlet etti. 11. Dönemde tekrar İstanbul Milletvekili oldu. Beşinci kez Bakanlar Kurulunu kurmakla görevlendirildi.

27 Mayıs 1960’ta Türk Silahlı Kuvvetlerinin ülke yönetimine el koymasıyla tutuklanarak Yassıada’ ya götürüldü. Yüksek Adalet Divanında yargılandı; ölüm cezasına çarptırıldı.

17 Eylül 1961’de ölüm cezası İmralı’da idam şeklinde yerine getirildi.

TBMM tarafından Adnan MENDERES’in mezarının nakli hususunda 3374 sayılı “Eski Başbakanlardan Adnan MENDERES ve Eski Bakanlardan Fatin Rüştü ZORLU ile Hasan POLATKAN’ın İmralı’da bulunan mezarlarının nakli ile isimlerinin bazı tesislere verilmesi hakkında Kanun” çıkarılmıştır.

Daha sonra 3374 sayılı Kanunun adı ile 1 nci maddesinin değiştirilmesine dair 11 NİSAN 1990 tarih ve 3623 sayılı Kanun uyarınca 3374 sayılı Kanunun adı “ 12 HAZİRAN 1960 tarih ve 1 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca kurulan Yüksek Adalet Divanınca Türk Ceza Kanununun 146 ncı maddesine göre mahkum edilenlerin hukuken itibarlarının iadesine ve Eski Başbakanlardan Adnan MENDERES ve Eski Bakanlardan Fatin Rüştü ZORLU ile Hasan POLATKAN’ın İmralı’da bulunan mezarlarının nakli ile isimlerinin bazı tesislere verilmesi hakkında Kanun” olarak değiştirilmiş ve itibar iadesi yapılmıştır.

17 Eylül 1990’da naaşı Yassıada’dan alınarak Devlet töreni ile İstanbul Vatan Caddesinde yaptırılan Anıtmezarda toprağa verildi.

Kaynaklar :   http://www.msb.gov.tr/  –  http://okulweb.meb.gov.tr/