En Eski Uygarlıkların Başında Gelen Sümerlerin Dünyayı Değiştiren 9 İcadı

Sümer Mezopotamya halkı inovasyon havasına sahipti. İşte izlerini nasıl bıraktıkları.
 

Günümüzün Irak’ının güneyindeki Dicle ve Fırat nehirleri arasında yaşayan antik Sümerler, bir şekilde Silikon Vadisi’nin eski eşdeğeri olan bir medeniyet inşa etmişlerdir.

Ünlü tarihçi Samuel Noah Kramer’in söylediği gibi “Sümer halkının teknolojik icat için olağandışı bir yeteneği vardı”.

Yunanlıların daha sonradan Mezopotamya olarak adlandırdığı bölgede Sümerler yeni teknolojiler icat ettiler ve mevcut olanların geniş çaplı kullanımını mükemmelleştirdiler. Bu süreçte insanların bitki yetiştirme, konut inşa etme, iletişim kurma, bilgi ve zamanı takip etme biçimini değiştirdiler ve geliştirdiler.

Philadelphia’daki Penn Müzesi küratörü ve Babil bölümü kurucusu Philip Jones’a göre Sümerlerin yaratıcılığı, topraklarının doğal kaynak eksikliğinden kaynaklanmaktaydı.

Bu durum onları eski dünyanın plastiği olan kil gibi malzemeleri ustaca kullanmaya zorladı. Tuğladan çanak çömleklere, tabletlerden yazmaya kadar her şeyi yapmak için kili kullandılar.

 
Ancak Sümerlerin gerçek dehası örgütsel hareket etmelerinden kaynaklanıyordu. Başka bir yerde geliştirilmiş olan icatları alma ve bunları daha büyük ölçekte uygulama kabiliyetine sahiptiler.

Bu şekilde tekstil ve çanak çömlek gibi ürünleri daha sonra diğer insanlarla ticaret yapabilecekleri şekilde toplu olarak üretebiliyorlardı.

Sümer kimliğinde Sümerlileri büyük ve ustaca düşünmeye iten bir şey vardı. Ruhsal ve psikolojik olarak hırs ve başarı, öncelik ve prestij, şeref ve tanınma için üzerlerinde büyük baskı hissediyorlardı.

Sümerlerin icatları ve yenilikleri giderek yayıldı ve günümüzde yaşadığımız teknolojik olarak gelişmiş modern dünyanın temellerini oluşturdu.

İşte Sümerlerin iz bıraktıkları alanlardan bazıları.

1. Çömlek
Antik çağlarda yaşayan diğer insanlar elle seramik yaptılar; ancak Sümerliler çömlek yapımında toplu üretim yapmalarını sağlayan bir alet olan dönüş tekerleğini geliştiren ilk uygarlık oldu. Böylece çok sayıda eşya  üretip ticaret yapmaya başladılar.

2. Yazı
Tam kesinliği bilinmese de Sümerlerin ilk yazma sistemini geliştiren uygarlık olduğu düşünülmektedir. Milattan önce 2800’lü yıllarda yazılı iletişim kullandıkları açıktır. Ancak yazıyı büyük bir edebi eser yazmak veya tarihi olayları kaydetmek için değil, yaptıkları ve sattıkları malları takip etmek için kullanıyorlardı.

 
İlk metinleri sadece sayılar ve ticari ürünleri tanımlıyordu. Bunu, temelde çeşitli nesnelerin çizimleri olan bir resim sistemi ile yaptılar. Nihayetinde fikirlerini ve eylemlerini ifade etmek için resimleri birleştirmeye başladılar.

Yazı sistemi çivi yazısı olarak bilinmekteydi ve sonraki medeniyetler tarafından da 2000 yıl boyunca Orta Doğu’da kullanıldı.

3. Hidrolik Mühendisliği
Sümerler, Dicle ve Fırat nehirlerinin içerdiği zengin siltlerin taşmalarının nasıl toplanıp kanalize edildiğini ve daha sonra da tarlalarını sulamak ve gübrelemek için nasıl kullanmaları gerektiğini keşfettiler. Suyun akışını düzenlemek için kapıları açılabilen ve kapatılabilen sazlıklar, çamurlardan oluşan barajlarla karmaşık kanal sistemleri tasarladılar.

4. Savaş Arabası
Sümerler tekerlekli araçlar icat etmediler, ama sürücünün birtakım hayvanı koşturduğu ilk iki tekerlekli arabaları geliştirdiler. Sümerlerin 3000’li yıllarda taşıma için bu tür arabalara sahip olduklarına dair kanıtlar bulunduğunu söyleyen tarihçiler, ancak bu tür araçların kırsal bölgelerdeki engebeli arazilerde dolaşmak için değil, törenler ya da askeri amaçlı kullanım için olduklarını belirtiyorlar.

5. Pulluk
Sümerler, çiftçilikte hayati bir teknoloji olan pulluğu icat ettiler. Çiftçilere çeşitli pulluğun nasıl kullanılacağına dair ayrıntılı talimatlar veren bir kılavuz bile hazırladılar. Tahılları yenmekten korumak için tarla kemirgenleri tanrıçası Ninkilim’e saygı göstermek için okunması gereken bir dua da oluşturdular.

6. Tekstil Makinaları
tekstil makinası
Orta Doğu’daki diğer kültürler yün toplayıp giyim için kumaş örerken, Sümer halkı bunu endüstriyel ölçekte yapan ilk uygarlıktı. Sümerler’in bu alanda yaptığı yenilik, tapınaklarını dev üretim alanlarına çevirmek oldu.

7. Tuğla

Evler ve tapınaklar inşa ederken yaşanabilecek taş ve kereste kıtlığını önlemek için Sümerler topraktan tuğla yapmak için kalıplar ürettiler. Sümerler kili yapı malzemesi olarak ilk kullananlar olmamakla birlikte, bu alanda yaptıkları inovasyon ile yüksek miktarlarda tuğla üretme yeteneği geliştirdiler. Böylece belki binaları taştan yapılanlar kadar dayanıklı olmayacaktı ancak daha fazlasını inşa edebildiler ve daha büyük şehirler oluşturabildiler.

8. Metalurji
Sümerler, mızraklardan keskilere ve traş makinelerine kadar faydalı eşyalar yapmak için bakır kullanan ilk insanlardı. Ayrıca bakır ile sanatsal eserler de yaptılar. Sümer metalürji bilginleri sazlar tarafından ısıtılan fırınları kullandılar ve elleriyle ya da ayaklarıyla çalışabilecek bir körük ile fırın sıcaklığını kontrol ettiler.

9. Matematik
İlkel insanlar, kemiklere çentik koymak gibi basit yöntemler kullanarak saydılar, ancak 60 birime dayalı resmi bir numaralandırma sistemini ilk kez geliştirenler Sümerlerdi.

Sümerler ilk olarak birimleri takip etmek için sazlar kullandılar, ama sonra çivi yazısı geliştirerek kil tabletlerde dikey işaretler kullandılar. Onların sistemi, diğer medeniyetlerin matematiksel hesaplamaları için zemin hazırlamasında yardımcı oldu.

 
Kaynak: https://history.com/news/sumerians-inventions-mesopotamia

Matematiksel