Öğretmenler Nasıl Denetlenecek?

Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliğinde değişiklik yapıldı.
Dün gece resmi gazetede yayınlamasıyla birlikte, MEB Müfettişler yönetmeliği tekrar hayata geçirildi.
3 Aralık 2021 tarihi itibariyle, Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle, Maarif Müfettişliği unvanları iptal edilmiş, tekrar 2011 yılındaki düzenlemeye dönülmüştü.
Bugün yayınlanan yeni yönetmelikle birlikte, müfettişlik sistemi tekrar geri geldi.
Peki müfettişler öğretmenleri nasıl denetleyecek? Öğretmenler müfettişler tarafından nasıl denetlenecek? Yönetmeliğe göre öğretmen denetlenmesi nasıl yapılacak?

Aşağıda yönetmeliğin denetim hizmetleri çeşitleri yer almaktadır. 
Denetim hizmetlerinin çeşitleri, kapsamı ve uygulanması

MADDE 65- (1) Denetim hizmetleri, Bakanlığın taşra teşkilatına bağlı her derece ve türden resmî ve özel örgün ve yaygın eğitim kurumları ile özel öğrenci barınma hizmetleri kurumlarını kapsar. Denetim faaliyetlerinde yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleyici, öğretim programlarında yer alan kazanımlara ulaşma düzeyini saptayıcı, iyileştirici ve geliştirici yönde katkı sağlamak esastır.

(2) Denetim hizmetlerinin çeşitleri aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir: 

a) Süreç denetimi; Bakanlık tarafından veya Bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin, belirlenen süreç tanımları ve iş akışlarına göre yürütülüp yürütülmediğinin kanıtlara dayalı olarak saptanması ve değerlendirilmesidir.

b) Sonuç denetimi; Bakanlık tarafından veya Bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin sonuçlarının mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans kriterlerine ve kalite standartlarına göre analiz edilmesi, karşılaştırılması ve ölçülmesi, kanıtlara dayalı olarak değerlendirilmesidir.

c) Performans denetimi; yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyetler ile sonuçlarının etkililiğinin, ekonomikliğinin ve verimliliğinin belirlenen hedef ve göstergelerle ölçülmesidir.

ç) Sistem denetimi; denetlenen birimin, yönetim süreçleri, faaliyet ve işlemleri ile iç kontrol sisteminin, organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi; kaynakların yeterliliğinin ve amacı doğrultusunda etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile elektronik bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

d) Mali denetim; denetlenen birimin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin hesap ve işlemlerinin doğruluğunun; mali faaliyet, mali yönetim ve kontrol sistemlerinin, mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin, yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleyici, eğitici ve rehberlik yaklaşımını ön plana çıkaran bir anlayışla incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

e) Uygunluk denetimi; denetlenen birimin faaliyet ve işlemlerinin ilgili kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

f) Tematik denetim; belli bir konuda yapılan ve sadece bu konunun süreç ve sonuçlarının kapsamlı olarak incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

g) Personel denetimi; personelin görevini ve görev tanımındaki hizmetlerini gereği gibi yürütüp yürütmediğinin değerlendirilmesidir.

ğ) Yerindelik denetimi; eğitim öğretim hizmetlerinin ve idari işlemlerin zaman, yer ve diğer şartlar yönünden yerinde ve isabetli olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin değerlendirilmesidir.

h) Ders denetimi; öğretmenin alanındaki yeterliliğinin; hazırlık ve planlama, uygun öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabilme, etkinliklere yer verebilme, ölçme ve değerlendirme, sınıf yönetimi ve pedagojik esaslara uygunluk durumu ile öğrencilerin öğretim programında öngörülen kazanımlara ulaşma düzeyinin incelenip değerlendirilmesidir.

ı) Öz değerlendirme; kurumların kendi kendilerini belirli yöntem ve teknikler kullanarak belirlenen standartlar doğrultusunda kapsamlı ve sistematik olarak değerlendirmesidir.

(3) Denetim, ikinci fıkrada belirtilen denetim uygulamalarının hepsini, bir veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır. İhtiyaç ve gelişmeler doğrultusunda ikinci fıkrada sayılan denetim çeşitleri dışında da denetim uygulamaları yapılabilir.

(4) Bakanlık taşra teşkilatında yer alan her derece ve türdeki resmî ve özel örgün ve yaygın eğitim kurumu ile özel öğrenci barınma hizmetleri kurumu personelinin idari, mali ve hukuki işlemleri, plan ve programlar doğrultusunda kurum gelişimi ön planda tutularak sistematik ve sürekli bir yaklaşımla denetlenir.

(5) Denetim uygulamalarında, Başkanlıkça yayımlanan görev standartları, denetim esasları veya rehberleri dikkate alınır.

(6) Kurumlarca her yıl öz değerlendirme yapılır ve öz değerlendirme raporunun bir örneği eğitim müfettişleri başkanlığına gönderilir. Öz değerlendirme sürecinde kurumlara eğitim müfettişleri başkanlıklarınca gerekli rehberlik yapılır.

(7) Denetimlerde, sunulan hizmetlerin süreç ve sonuçlarının mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans kriterlerine ve kalite standartlarına göre analiz edilmesi, karşılaştırılması ve ölçülmesi, kanıtlara dayalı olarak değerlendirilmesi esastır.

(8) Denetimlerde, öğretim kalitesine, bunun öğrenme ve ilerlemeye olan etkilerine yönelik kanıtlar toplanır. Öğrenci, öğretmen ve yöneticiler ile gerekli görüldüğünde velilerle görüşmeler yapılabilir.

(9) Denetimlerde, kurumlarca yapılan öz değerlendirmeler ile önceki denetimler sonucunda getirilen önerilere göre hazırlanan gelişim planlarının uygulama durumu ve öğrencilerin öğretim programlarındaki kazanımlara ulaşma durumu ile kurum gelişimlerinin değerlendirilmesi esastır.

(10) Denetim grubunca kurumla ilgili çalışmalar tamamlandıktan sonra kurumla ilgili bulgular okul yöneticileri, öğretmenler ve diğer personel ile paylaşılır.

(11) Kurum ve birimlerce, rehberlik ve denetim raporunun kendilerine ulaşmasından itibaren bir ay içerisinde raporda belirtilen tespit ve öneriler doğrultusunda, Kurumsal Gelişim Planı hazırlanarak eğitim müfettişleri başkanlığına gönderilir.

(12) Eğitim müfettişleri başkanlığınca kurumların gelişim süreci izlenir ve duruma göre kurum ve birimlere yönelik yeni bir rehberlik ve denetim çalışması yapılabilir.

(13) Denetim sonucunda düzenlenen rapor, ilgili birim, kurum ve kişilere iletilir. Denetim raporları, Başkanlıkça uygulamaya konulan görev standartlarına, rehberlere ve e-Teftiş modülündeki verilere uygun olarak düzenlenir.

(14) Denetim faaliyetleri, Başkanlıkça yayımlanan denetim rehberlerinden ve e-Teftiş modülünden yararlanılarak yürütülür. Eğitim müfettişleri, denetim hedeflerine ulaşmak için yeterli, doğru ve güvenilir bilgi ve belgeleri tespit etmek, incelemek ve kanıtlara dayalı değerlendirme yapmakla yükümlüdür.

(15) Resmî kurumların denetiminin üç yılda bir, özel öğretim kurumlarının denetiminin her yıl, özel öğrenci barınma hizmetleri kurumlarının denetiminin yılda iki kez periyodik olarak yapılması esastır. Denetimlerde yetersiz oldukları tespit edilen resmî kurumlar denetim bulgularına göre bir yıl sonra tekrar denetim kapsamına alınırlar. Eğitim öğretim açısından riskli olduğu belirlenen kurumların gelişim süreci izlemeye alınır, riskler ortadan kalkana kadar sık aralıklarla gerekli rehberlik yapılır ve gerektiğinde yaptırımlar uygulanır.

(16) Ders denetimi kurum denetimi sırasında veya ayrı olarak yapılır. Aday ve sözleşmeli öğretmenlerin ders denetimleri rehberlik ağırlıklı olarak her yıl yapılır. 

(17) Kurumlarca talep edilen öğretmenler ile rehberlik ve denetim sürecinde mesleki yetersizliği tespit edilen öğretmenlerin ders denetimleri yapılan planlama doğrultusunda gerçekleştirilir.

(18) Her yıl ağustos ayı sonuna kadar yıllık rehberlik ve denetim değerlendirme raporu hazırlanarak il millî eğitim müdürlüğüne bildirilir ve bir örneği Başkanlığa gönderilir.
Yönetmeliğin 71'nci MADDESİNE göre: 
(2) Eğitim müfettişleri ve eğitim müfettiş yardımcıları, rehberlik ve denetim çalışmaları sırasında, mesleki yardım ve rehberlik hizmeti dışında yönetim işlerine fiilen karışamazlar.