Teneffüsler Eğitimin Bir Parçasıdır

Eğitim ve öğretimde teneffüs saatleri olmazsa olmazdır. Hem öğrenci hemde öğretmen verimliliğini arttırmak için mutlaka teneffüs saatlerinin olması gerekmektedir. 

Kendi eğitim öğretim hayatım hatta öğretmenlik sürecimde teneffüs molalarının eğitimin bir parçası olup olmadığını düşündüm. Teneffüs zili çaldıktan sora öğretmenler olarak çocuklara “Hadi şimdi çıkın ve güzelce oynayın” diyoruz ancak bu yeterli mi ya da daha iyisi yapılabilir mi?

Pek çok öğretmene göre teneffüste çocukların oynadığı oyunlar onlara büyük davranış problemleri getirebiliyor, diğer çocuklar tarafından sözlü ya da fiziksel şiddete maruz kalabiliyorlar. Hatta bazı çocuklar bu nedenle küçük travmalar bile yaşıyor, teneffüs bittikten sonra çocukların oyun sırasında yaşadıkları ve diğer arkadaşlarıyla olan ilişkileri nedeniyle çoğu öğretmen çocukları dinliyor ve onların sorunlarını adil bir şekilde çözmeye çalışıyor. Çocukların önemli bir kısmı, eğlenecekleri ve ders sonrası nefes alabilecekleri bu kısa teneffüs molalarında, davranışlarını etkileyen belki de değiştiren sorunlar yaşıyor ve bizler de bu sorunları çözebilmek için elimizden gelenin en iyisini yapmak zorundayız. Bu nedenle çocuklar birey olmayı sadece sınıfta ders anında öğrenmiyorlar. Oyun oynarken birbirleriyle olan ilişkilerinde, belki de derslerde asla karşılaşmayacakları sorunlarla karşılaşıyor ve bu sorunları çözmek zorunda kalıyorlar. Bu yüzden teneffüsler ve oyun alanları da eğitim hayatının bir parçası.

Bu durumu nasıl çözebiliriz? Teneffüs molalarını nasıl daha verimli ve öğretimin bir parçası haline getirebiliriz diye düşünürken, 2013 Ekim ayında Galway Eğitim Merkezi bizlere Playworks adında bir öneri sundu. Playworks 1995’de Amerika’da Jill Wannet tarafından kurulan ve şu an neredeyse 20 ülkede faaliyetlerini sürdüren bir proje. Amacı her çocuğun kendini oyunun içinde hissedebileceği, aktif olabileceği, duygusal ve sosyal zekâsını geliştirebileceği yani teneffüs molalarını da değerli vakitlere dönüştürecek oyun alanları yaratmak.

Playworks’ün bu kısa tanıtımı pek çok okulda yaşanan sorunları tanımlıyor aslında, çocuklar bazen diledikleri gibi oyunların içinde yer alamayabiliyor, akranlarıyla sözlü kavgalar edebiliyor, belki de daha ileri boyutlarda sorunlar yaşıyorlar Bu yüzden öğretmenler olarak bizler de teneffüs sonrası üzülen, ağlayan ya da bir oyuna dâhil olamayan çocuklar görüyoruz. Playworks’ü duyduktan sonra aklıma sadece tek bir şey geldi; ‘Bu durumu değiştirebiliriz!’ Programı tanıdıktan hemen sonra kendi okulumuz için başvurdum. İki Playworks eğitmeninin tüm öğrenci ve öğretmenlere bütün hafta boyunca programı tanıtmasıyla değişim başladı.

Playworks eğitmenleri okula geldiklerinde çok değil, ellerinde sadece birkaç oyun materyali vardı; biraz tebeşir, birkaç koni, birkaç da top. Ancak sınırsız bir eğlence, aktiflik ve her çocuğu içine alan oyunlar gibi gözüküyordu. Öğretmenlere çocukları oyun içinde nasıl tutarız, her birinin katılmasını ve dışarıda kalmamasını nasıl sağlarız, hem sıcak hem şevkle oynamak isteyecekleri oyun alanlarını nasıl mümkün kılarız gibi pek çok konuda önemli bilgiler ve tavsiyeler verdiler. Takip eden birkaç günde bile değişiklikler gözle görülebiliyordu. Teneffüs sonrası öğrencilerin yaşadıkları travmalar ortaya çıkmamaya başlamıştı, oyun oynadıktan sonra koşarak öğretmenin yanına gidip oyun arkadaşlarını şikâyet eden ya da oynanan oyunların dışında kalan çocuklar artık bu sorunları yaşamıyorlardı. Bu değişim sadece teneffüsleri değil aynı zamanda ders sırasındaki atmosferi bile değiştirmişti.

Playworks’ten gelen eğitmenler bize söz verdikleri oyun alanlarını sağlamışlardı ancak onların okuldan gitmesiyle olayları akışında tutmak, bu yapıyı ve organizasyonu planlamak ve geliştirmek bizim için en büyük zorluklardan biriydi. Ancak öğretmenlerimizin çabası sayesinde olayları bir şekilde bir yıl boyunca düzenleyebildik. 2014 yazında Playworks eğitmenleri değişimi görmek için Amerika’dan geldiler ve yaz boyunca öğretmenlerimize kurslar verdiler. Yeni okul yılında da öğretmenlerimizle toplantılar yapıp bunun bizim için nasıl daha yararlı ve sürdürülebilir olacağı hakkında konuştuk, bu süreçteki rolleri tanımladık, görevli olacak takımı hazırladık ve süreci daha iyi anlayabilmek için öğretmenler ve görevli takım ile birlikte bu oyunları hep birlikte oynadık. Günden güne bu tutkumuz bir gerçeğe dönüştü.

Haziran 2015 sürecinde yeterince kendimize güvendiğimizde İrlanda’nın her yerinden otuzdan fazla okul müdürü ve öğretmenini okulumuza, oyun alanlarımızı görmeleri için çağırdık. Onlardan aldığımız geri bildirimler bizi çok mutlu etti. Amacımız o okullara bu değişimi göstermek ve onların da yapabileceklerini hissettirmek için bir kıvılcım yakmaktı ve o kıvılcımı harekete geçirdiğimizi görebiliyorduk.

2015 Kasım ayında ise farklı okullardan 25 öğretmenin katılımıyla ‘Teneffüsleri nasıl daha verimli bir hale getirebiliriz?’ başlığı altında başlangıç kursları açtık. Bu hareketle bölgede birbirimize destek olabileceğimiz yerel bir ağ oluşturmuştuk. Bu yerel hareketi büyütmek için bulunduğumuz bölgenin dışından pek çok okulu davet ettiğimiz bir etkinlik daha düzenledik. Etkinlik sonrası gelen 30 öğretmen de kendi oyun alanlarını değiştirmek, teneffüsleri çocuklar için daha verimli hale getirmek için değişimi başlatmanın tutkusunu yaşadılar. Şimdiki hedefimiz ise kendi okul programımızı geliştirmek ve deneyimlerimizi diğer okullara anlatıp onları desteklemek.

Playworks ile oyun bahçelerinin imkanları sınırsız. Oyun oynarken eğlenerek daha iyi insan ilişkileri yaratmak bunlardan sadece biri.. Bu değişim hareketini yaratmak için gerekli olan tek şey kendinize şu soruyu sormak ‘ Öğrenme, sadece sınıflarda mı yapılmalı yoksa teneffüsler de çocukların oynarken pek çok şeyi deneyimleyebildiği ve öğrenebildiği eğitim-öğrenimin bir parçası mı? ’

Kaynak: http://blog.playworksnorcal.org/