Öğretmen haberleri ve gelişmelerden hemen haberdar olmak için Telegram kanalımıza katılın!
Bursluluk sınavına girecek öğrencilerimiz için
Oran: İki çokluğun birbirine bölümüne oran denir. Ör: gibi
Orantı: İki oranın eşitliğine orantı denir.
Doğru orantı ve Ters orantı nedir?
DOĞRU ORANTI
İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyorsa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa bu çokluklar doğru orantılıdır.
Örnek
* 1 kg portakal 4 TL ise 2 kg portakal 8 TL'dir. Burada ağırlık ile fiyat doğru orantılıdır.
* Benzer şekilde dakikada 2 soru çözen bir kişi aynı hızla 10 dakikada 20 soru çözer.
NOT: Çoklukların ikisi de aynı oranda artmalı veya azalmalıdır. Yani biri 2 katına çıktığında diğerinin de 2 katına çıkması gerek.
Örnek : Bir otomobilin zamana göre gittiği yol
Zaman Yol
1 saat 70 km
2 saat 140 km
3 saat 210 km
Örnek : Şekerlerin parası, sekerlerin sayısı ile doğru orantılıdır.
Çözüm :
Eger 1 şeker 1 YTL ise
8 şeker => 8 x 1 = 8 YTL'dir.
ya da
8 şeker 8 YTL ise
1 şeker => 8 : 8 = 1 YTL'dir.
Örnek : bir araba, 160 km'lik yolda 20 litre benzin harcıyorsa, 15 litre benzin ile km'lik bir yolculuk yapar ?
Kural : 1 km için harcayacağı benzin miktarını bul sonra km sayısı ile çarp.
Çözüm :
15 x 8 = 120 km
TERS ORANTI
İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda azalıyorsa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda artıyorsa bu çokluklar ters orantılıdır.
** Ters orantılı çoklukların çarpımı sabit bir sayıdır.
Örnek : Bir duvarı 5 işçi 4 günde örüyorsa, 10 işçi 2 günde örer.
İşçi sayısı (2 kat) arttığında işin bitme süresi de (yarıya) düşer.
5 x 4 = 10 x 2 (20) olmalı
İşçi sayısıyla süre ters orantılıdır.
Örnek : Benzer şekilde 100 km/sa hızla 3 saatte gidilen bir yol 50 km/sa hızla 6 saatte gidilir.
Hız düşünce yol daha uzun sürede biter.
100 x 3 = 50 x 6 iki çarpımda aynı sayıya (300) eşit olmalı
ORAN ORANTI
Oran: İki çokluğun birbirine bölümüne oran denir. Ör: gibi
Orantı: İki oranın eşitliğine orantı denir.
Doğru orantı ve Ters orantı nedir?
DOĞRU ORANTI
İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyorsa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa bu çokluklar doğru orantılıdır.
Örnek
* 1 kg portakal 4 TL ise 2 kg portakal 8 TL'dir. Burada ağırlık ile fiyat doğru orantılıdır.
* Benzer şekilde dakikada 2 soru çözen bir kişi aynı hızla 10 dakikada 20 soru çözer.
NOT: Çoklukların ikisi de aynı oranda artmalı veya azalmalıdır. Yani biri 2 katına çıktığında diğerinin de 2 katına çıkması gerek.
Örnek : Bir otomobilin zamana göre gittiği yol
Zaman Yol
1 saat 70 km
2 saat 140 km
3 saat 210 km
Örnek : Şekerlerin parası, sekerlerin sayısı ile doğru orantılıdır.
Çözüm :
Eger 1 şeker 1 YTL ise
8 şeker => 8 x 1 = 8 YTL'dir.
ya da
8 şeker 8 YTL ise
1 şeker => 8 : 8 = 1 YTL'dir.
Örnek : bir araba, 160 km'lik yolda 20 litre benzin harcıyorsa, 15 litre benzin ile km'lik bir yolculuk yapar ?
Kural : 1 km için harcayacağı benzin miktarını bul sonra km sayısı ile çarp.
Çözüm :
15 x 8 = 120 km
TERS ORANTI
İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda azalıyorsa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda artıyorsa bu çokluklar ters orantılıdır.
** Ters orantılı çoklukların çarpımı sabit bir sayıdır.
Örnek : Bir duvarı 5 işçi 4 günde örüyorsa, 10 işçi 2 günde örer.
İşçi sayısı (2 kat) arttığında işin bitme süresi de (yarıya) düşer.
5 x 4 = 10 x 2 (20) olmalı
İşçi sayısıyla süre ters orantılıdır.
Örnek : Benzer şekilde 100 km/sa hızla 3 saatte gidilen bir yol 50 km/sa hızla 6 saatte gidilir.
Hız düşünce yol daha uzun sürede biter.
100 x 3 = 50 x 6 iki çarpımda aynı sayıya (300) eşit olmalı
Alıntı: Aygül Türker