Öğrencilerin Doğru Sorular Sormasını Sağlamak

Sorgulamaya dayalı bir öğrenme okulunda dördüncü sınıf öğretmeni olarak planlamanın önemini anlamaya başladım. Planlama kritiktir ve aynı zamanda en iyi uygulamadır. Hala her haftanın başında ve her gün planlıyorum. Planı olmayan bir öğretmenin öğrencileri için bir amacı veya öğrenme hedefi yoktur.

Öğrenci güdümlü öğrenmede, planlama ve esneklik arasında ciddi bir fark bulunur. Ben de diğer öğretmenler gibi, öğrencilerimin ihtiyaçlarıyla onların becerilerini ya da bilgilerini ölçebilmeyi göz önünde bulundurarak planlama yapıyorum. Aradaki fark yönergelerden kaynaklanıyor. Bir öğretmenin her zaman esnek olması ve koşullara uyum sağlayabilmesi gerekir.

Doğru Soruları Sorabilme Gücü

Dersi doğaçlama yapılandırırken ders planlarının nasıl işe yaradığını merak ediyor olabilirsiniz. Öğrenciler dersi benim planladığımdan farklı bir yöne çekiyorlarsa, onları, benim yapmak istediğimle onların yapmak isteği şeyin buluştuğu yere doğru yönlendirmem gerekiyor. Merakları onları sürükleyip bambaşka yerlere götürüyorsa genellikle öğrencilerimi rahat bırakıyorum. Bununla birlikte, öğrenmek istedikleri şeyle, onlara öğretmek istediğim şey arasındaki bağı görmelerini de sağlıyorum.

Her şey birbirine bağlıdır. Öğrencilerin bunu fark etmesini sağlamak, öğrendiklerini içselleştirmelerini yeni bir düzeye taşır. Öğrencilerimle işlediğimiz para ünitesini örnek vereyim. Ünitenin amacı, öğrencilere paralarını bilinçli idare etmeyi öğretmekti. Milyarderlerin nasıl milyarder olduğu ise öğrencilerimin daha çok ilgisini çekti. Onların heyecan ve merakını engellemek istemedim, bu yüzden öyle devam ettik. Sonunda, yine milyarderlerden söz ediyorduk ama ünite boyunca öğrencilerime şu iki soru yol gösterdi:

Milyarderlerin bu kadar başarılı olmasını sağlayan özellikleri/nitelikleri nelerdir?
Milyarderlerin servetlerini akıllıca yönettiklerini gösteren kanıtlar nererdir?
Ama çocuk her zaman çocuktur, aralarından mutlaka birisi çıkarak onlara anlatmaya çalıştığım şeyleri saptırabilir. Örneğin bu ünitede bir öğrenci, milyarderlerin havalı arabalarından başka bir şeyle ilgilenmiyordu. Bütün derslerde, seçtiği milyarderin arabalarından, yatlarından, uçaklarından söz ediyordu ki bunun ünitenin finansal bilinç kazanımıyla hiçbir ilgisi yoktu. Doğru sorular sorarak dersin odağını yeniden sağladım:

Bu milyarder hangi finansal kararları vererek o pahalı arabaları satın alabilmiştir?
Milyarderler neden lükse bu kadar düşkündür?
Bu sorular öğrencilerimi bütçe, akıllıca para harcama ve tasarruf konularıyla, başarılı finans yöneticilerinin kararlarıyla davranış şekilleri hakkında düşünmeye itti. Yani, doğru sorular, öğrenmeyi güçlendirdi.

Düşünceler Arasında Bağlantı Kurarak Fırsatları Yakalamak

Nihai olarak bir öğretmenin işi, öğrencilerinin yolunu aydınlatmak, kendi keşif yollarında onlara rehberlik etmektir. Bu çağda artık öğrenciler bir şey öğrenmek istiyorsa, bunu araştırıp buluyorlar. Gerçek öğretme sanatı ise doğru soruları sormak, bir düşünce partneri olmak (etkileşimli yönergeler yoluyla) ve daha sonra öğrencilerin keşfetmesine yardımcı olmak anlamına geliyor. Sorgulamaya dayalı gerçek öğrenmenin arkasında yatan fikir, öğrencilerin merakını, onları motive ederek daha fazla öğrenmeye yönlendirecek o kıvılcımı tetiklemekte yatıyor. Eğer öğrencilerimin merakını ve öğrenme sevgisini açığa çıkarabilirsem, onlara vermek istediğim şeyi vermiş olurum. Gerisini Google halledebilir!

İyi öğretmenler, fikirleri birbirine bağlamakta ve gerekli içeriği yakalayabilmek için yaratıcı yöntemler bulma konusunda ustadırlar. Bir şey anlattığımda öğrencilerimin vereceği tepkiyi sabırsızla beklerim. Çoğu zaman da ne diyeceklerini bilir, neyin ilgilerini çekeceğini kestirebilirim. Örneğin geçen yıl bir dilbilgisi dersini, öğrencilerimin öğrenmek istedikleri bir şeyle bir araya getirme fırsatı yakaladım; ünlüler hakkındaki magazin haberleriyle! Bazı ünlü isimlerin Twitter hesaplarında yazdıkları cümleleri öğrencilerime dağıttım ve cümlelerdeki gramer hatalarını bulmalarını istedim. Öğrencilerim hem çok eğlendiler hem de benim onlara öğretebileceğimden daha fazla gramer öğrendiler.

Ne Zaman Durmalı, Ne zaman Devam Etmeli

Bir öğretmen ne zaman durması gerektiğini her zaman bilebilir. Öğrenciler bir konuyu sorgulamış, derinlemesine incelemiş, araştırmış ve ortaya, konuyu anladıklarını gösteren bir ürün çıkarmışlarsa artık konunun bittiğini anlarsınız. Ben öğrencilerimin fikirlerine ve tercihlerine güvenir; onlara anladıkları şeyi ifade edecek bir şey yapmaları için zaman tanırım.  Bir şey öğrendiklerini nasıl göstereceklerinin yolunu bulmayı onlara bırakırım. Ondan sonra yolumuza devam ederiz.

Öğrenciler bir engelle karşılaştıklarında ya da o konuyu “atlamak” istediklerinde, onları vazgeçmek yerine konuya farklı bir şekilde yaklaşmaları için yüreklendiririm. Bunun için yapmaları gereken tek şey benimle birebir görüşerek, daha sonra yapacaklarını planlamaktır. Konuştuktan sonra her zaman kendilerini yenilenmiş hisseder ve başladıkları şeyi bitirirler.

Öğrencinin Yönlendirdiği Sorgulamada İlk Adımlar

Eğer öğrencinin yönlendirdiği sorgulamalara alışkın olmasaydım, öncelikle öğrencilerin bu öğrenme şekline alışabilmeleri için sorgulama temelli etkinliklerle başlardım. Bu dönem, yeni öğrencilerimle tam da böyle başladım. Başlangıçta kafaları karışık görünüyordu, aşağıdaki gibi sorgulama temelli etkinliklerle rahatlamalarını sağladım.

Öğrencilerinizden temel kaynaklar hakkında sorular sormasını isteyin.
“Gördüklerim, düşündüklerim, merak ettiklerim” etkinliği.
Öğrencileriniz bir gün içinde herhangi bir konu hakkında merak ettikleri konular hakkındaki sorularını paylaşsın ya da kaydetsinler.
Öğretmenin soru sormayı da öğretmesi gerekir çünkü sorgulama ancak iyi sorularla yapılır. Sorgulama modundaki öğrenciler, ünite hakkındaki kendi sorularını geliştirmeye başlayabilirler.

susorgulamasm

On yaşında bir öğrencinin geliştirdiği bu zihin haritası, onun ünitenin başında suya duyduğu merakı gösteriyor. Aynı öğrenci bu sorgulamanın sonucunda kendi web sitesini tasarlayıp kurmuştu. (resmi büyütmek için üzerine tıklayın.)

Her ünitenin başında öğrencilerim, ünitenin başlığından yola çıkar, bir beyin fırtınasıyla sorular listelerler. Bunu ya kendi sorgulama defterlerinde tutarlar ya da online zihin haritaları yaratırlar. Öğrencilerim sorgulama şemalarını oluşturduktan sonra, çizdikleri hangi sorgulama yolunun takip edeceklerini tartışırız. Bunu, soruyu temel alarak seçtikten sonra öğrenciler konuyu nasıl araştıracaklarını ve izleyicilerine sunmak için nasıl bir ürün tasarlayıp ortaya çıkaracaklarını planlarlar.

Her ünitenin sonunda, öğrencilerim, velilere, diğer öğrencilere ve öğretmenlere açık bir etkinlikte, çalışmalarının sunumunu yapar. Öğrendiklerini içselleştirmişlerdir ve üzerinde onca zaman harcadıkları projelerini herkese göstermek isterler!

Bir üniteyi her öğrenci farklı bir şekilde öğrenebilir çünkü hepimiz farklı bireyleriz. Sorgulama temelli öğrenme öğrencilerin anlatılanları, onlar için gerçekten anlamlı olacak şekilde kişiselleştirmelerini sağlar.

Kaynak: http://www.edutopia.org/blog/inquiry-based-learning-asking-right-questions-georgia-mathis?utm_source=facebook&utm_medium=socialflow