Meslek Liseleri, Memleketin Kayıp Nesli!

Liselerde yaşanan skandalların ne zaman ve nasıl başladığını ortaya çıkaran bir yazı. Mutlaka okumanız dileğiyle

Bir önceki çalıştığım okul olan Bakırköy Ticaret Meslek Lisesinde birlikte çalıştığım öğretmen arkadaşım Ali Barskanmay. In meslek liselerine ilişkin yazısını sizinle paylaşmak istedim..

MESLEK LİSELERİ MEMLEKETİN KAYIP NESLİ

1996 yılında ilk görev yerim BAKIRKÖY TİCARET MESLEK LİSESİydi. Bölgenin en iyi okulu olmanın ötesinde doğru davranış sergileyen öğrencilerin de bulunduğu bir okuldu. Yıllarca da öyle kaldı.
Lakin ne zaman siyasi kavgalar üzerinden eğitim dizayn edilmeye çalışıldı ilk neşter meslek liselerine vuruldu. Eğitim, eğitimin gerekleri doğrultusunda değil siyasi düşüncelerin olmasını istediği gibi düzenlendi. 
Meslek liselerine de ilk virüs 28 Şubat siyasi süreci ile sokuldu. İlk beş yıl virüsün farkında olmayan veli daha sonra şunu anladı: meslek lisesine giden bir öğrencinin 4 yıllık üniversite okuma şansının olmayacağını anladı. İmam hatiplere olan talebi azaltmak için katsayı uygulamasını başlattı. Bir meslek liseliye, bölümü dışında dört yıllık bir üniversiteye gitmenin yolu engellendi.(hazin olan, bu hükümet bunu bildiği halde imam hatipleri cazip okullar haline getirmesine karşılık mevcut meslek liselerini maalesef kaderiyle baş başa bıraktı) Devlet, meslek liselerine gitmeyi cazip hale getirmek için 2 yıllık meslek yüksek okullarına geçişi meslek liseleri için sınavsız hale getirdi. Bu durum meslek liselerine gitmeyi birkaç yıl daha gidilebilir hale getirdi ise de Ancak meslek liseleri 2000’li yıllardan sonra sürekli kan kaybetmeye başladı. OKS, SBS, TEOG, LGS ... gibi liselere geçiş sınavlarıyla meslek liseleri bir okulu kazanma şansı olmayan öğrencilerin gittiği zorunlu okul haline gerildi. Eğitimin 12 yıla çıkması, lise okumanın zorunlu hale gelmesi ve akabinde liselerin; Anadolu lisesi ve meslek lisesi haline dönüştürülmesi meslek liseleri için bir dönüm noktası oldu. Liseler iki kaleme ayrıldı: Anadolu liseleri ve meslek liseleri. Zorunlu OKS ve TEOG Sınavları ile puanı yüksek halk tabiriyle başarılı öğrenciler Anadolu liselerini tercih ederken hiçbir okul kazanmayan ve devletin de okumasını mecburi kıldığı öğrenciler meslek liselerine dolduruldu. Dolduruldu kelimesini bilinçli kullanıyorum meslek liseleri adeta doldur boşalt binalar haline getirildi.ilçe milli eğitim bahçelerinde masalar kuruldu. Hiçbir okulu kazanamayan öğrenciler meslek liselerine dağıtıldı.İdeali olmayan, okumak istemeyen ( ama aile, toplum algısı ve devlet baskısı ile okumak zorunda bırakılan ) bir gaye taşımayan çocukların gittiği meslek liselerinde; okuma yazma bilmeyenden ya da okuma yazmayı kekeleyerek sökmeye çalişan veya bırakın matematiği çarpım tablosunu dahi bilmeyen akademik yönü yerlerde gezen öğrenciler ile bu okullar dolduruldu. Öğretmenler akademik bilgi vermenin ötesinde okullarda güvenliği sağlamak sorun çıkmaması, vukuat olmaması için birer öğretmen dışında kendini güvenlikçi gibi görmeye başladılar . Anadolu meslek liseleri ile bir nebze meslek liselerinin seviyesi yükseltilmeye çalişıldı ise de meslek liselerinin durumu TV’de izlediğimiz konumlara çoktan düşmüştü. Meslek lisesine giden öğrenciler de kendilerini hiçbir okula gidemediği için bu okulda okuduğunun farkında olup ona göre kendilerine bir kimlik edinmişlerdi:”İflah olmaz öğrenciler.” 
Bu kimlik, meslek lisesi öğrencilerine bir öğrencinin yapmaması gereken disiplinsiz davranışları yapmayı mübah hale getiriyordu. Meslek Okullarının veli profili de mağdur ailelerden oluşuyordu: bazıları çocuklarını kontrol edemeyen ekonomik ve eğitim seviyesi düşük veliler. Meslek liselerinde Öğretmenler mağdur, idareciler seslerini duyurmada yetersiz ya da duyuramıyorlar ya da dinlenilmiyorlar. MEB bunların farkında Lakin eğitimin sorunları ansiklopedisinde kaybolmuş halde acil durumlara geçici çözüm bulmaktan meslek liselerinin sorunlarını görmezden geliyordu, geliyor. Esnaf, çırak bulamıyor. İş yerleri ara eleman bulamıyor.(Suriyeli,Afgan, Özbekler ile büsttün şimdilik çözülmeye çelişiliyor) Darda kalsan elinden tutacak bir genç yok. Herkes okulda. Açık lise getirildi ancak yeteri kadar anlatamadı MEB anlatılamadı ki açık liseye talep pek olmadı. İlle de okula gidilecekti . 
Toplumda bir algı oluştu: okumazsan hiçbir şeye sahip olamazsın, kimse seni adam yerine koymaz. Bu algı türkiye toplumuna yeni bir insan profili kazandırdı: DİPLOMALI CAHİL. 
Okullar, MEB’in tabiriyle “nitelikli liseler” dahil kitabi bilgiler dışında insan yetiştirmede sınıfta kaldı. Diplomalı işsiz, niteliği az insan ordusu yetiştirdi okullar. Buu durumu dile getirenlerin sesi kısık ya da kimse kralın çıplaklığının itirafçısı olmak istemedi, istemiyor. Son dönemlerde artık bu durumun vehameti yüksek sesle koro haline dönüştü . 
Meslek liseleri, devletin sağır kaldığı sosyal medya toplum baskısı ile daha fazla sağır kalamayacaği bir sorun. Sorun olmaktan çıkıp eyleme dönüşmüş.
TV’de haber olan durum sanki Türkiye’ de ilk ve tek olaymış gibi şaşırıyoruz ya da şaşırma numarası yapıyoruz. MEB, günah keçisi seçtiği öğrenci, öğretmen hakkında soruşturma açarak günü kurtarmaya halkın tepkisini azaltmaya çalışmaya çalışıyor. Bu durum MEB’in Polyannacılık oynamasından başka bir şey değil.
MEB bu durumu değerlendirmeli. Hem de iş dünyası ile birlikte ele alıp değerlendirmeli. Meslek lisesi sorununu derinleştirerek çalıştaylar yaparak meslek liselerinin durumunu ülkenin lehine dönüştürmeli. MEB, Daha fazla milyonları geçen bu gençlerin heba edilmesine hedefsiz NİTELİKSİZ bırakılmasına seyirci kalmamalı. Bunları dört duvar arasına hapsedip başına öğretmeni bekçi niteliğinde dikerek sorunları görmemizden gelmemeli. Meslek liseleri ile ilgili kalıcı reformlar yapmalı raporlar hazırlamalı. Bir ülkenin ekonomisi ara eleman ile ayakta duruyor. Almanya bunun örneği. Almanya’ da meslek lisesi oranları diğer liselerden fazla ve Avrupa’da ekonomisi büyüyen iki ülkeden biri Almanya. Avrupa’nın lokomotif ülkesi. Bizim eğitim geleceğimizde ahilik teşkilatı var meslek liselerine benzer eleman yetiştiren. Bu kurumlar ele alınarak dünyadaki gelişmeler takip edilerek gençlerin enerjisi onları da mutlu eden doğru adreslere yetişme tarzına mesleklere yöneltilmeli. Yakın tarihimizde KÖY ENSTİTÜLERİ var. Oradaki eğitim sistemi de araştırılmalı meslek liseleri dönüştürülmeli.
Son yıllarda en güzel binalar evet meslek liseleri için yapılıyor . Ancak düşük profilli bu öğrenciler maalesef bu Okulları birkaç yıl içinde harap hale getiriyorlar. Nitelikli insan gücü ile hem iyi insan yetiştiren kurumlara hem de nitelikli eleman yetiştiren kurumlara dönüştürülebilir meslek liseleri
Daha fazla gecikmeden .

Ali Barskanmay