KÜRESEL SALGIN DÖNEMİNDE UZAKTAN EĞİTİM RAPORU

İzleme ve Değerlendirme Raporu 2020 uzaktan eğitim süreçlerinin izlenmesi ve geleceğe yönelik beklentilerin belirlenmesi temalarından oluşmuştur. Bu temalar doğrultusunda yürütülen çalışmaya 41.430 öğrenci, 25.667 öğretmen, 2.197 okul yöneticisi
ve 24.489 veli olmak üzere toplamda 93.783 kişi katılım sağlamıştır.
Araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde katılımcıların ortak maddelere verdikleri cevaplara göre eğitim paydaşlarının büyük ölçüde uzaktan eğitim sürecine dâhil olduğu anlaşılmaktadır.

Çalışma kapsamında TRT-EBA TV Lise kanalında yayınlanan ders videolarının takip edilme durumu incelendiğinde; öğrenciler tarafından takip edilme oranının %82, öğretmenler tarafından takip edilme oranının %83 olduğu görülmektedir. Çocuğunun ders anlatım videolarını takip ettiğini belirten veli oranı da %85 olup videoları takip eden öğrenci oranını teyit eder niteliktedir. Takip
edilme oranları yüksek olmakla birlikte ders anlatım videoları ile ilgili görüşler genel
olarak dikkate alındığında içeriklerin ders özelinde tekrar gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi ihtiyacı olduğu değerlendirilmektedir. Araştırmada canlı ders uygulamalarından önce öğrencilere okul yönetimi ve öğretmenleri tarafından gerekli bilgilendirmenin yapıldığı, sürecin devamında da iletişimin sürdürüldüğü öğrenci, veli ve öğretmen görüşlerinden anlaşılmaktadır. Okul yöneticilerinin %72’si canlı derslerde görevlendirilecek öğretmenlerin belirlenmesinde sıkıntı
yaşamadıklarını belirtmişler, öğretmenlerin de % 74’ü canlı ders yaptıklarını beyan etmişlerdir. Öğrencilerin %76’sı canlı derslere katıldıklarını, velilerin ise %80’i çocuklarının yapılan canlı derslerin bazılarına veya tamamına katıldığını bildirmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %1,5’i televizyon veya internet erişimi olmadığı için ders anlatım videolarını takip etmediklerini belirtmişlerdir. Diğer yandan internete
erişimi olmadığı için canlı derslere katılamadığını belirten öğrenci oranı da %7,1 düzeyinde olmuştur. Salgın süreciyle ilgili olarak, uzaktan eğitim sürecinin devam etmesi
durumunda televizyona veya internete erişim imkânı olmayan çocuklara bu imkânın sunulması büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla farklı kurumlardan da destek alınarak kapsamlı çalışma ve projeler geliştirilmelidir 

EBA’ya ilişkin olarak öğretmenlerin %75’i, öğrencilerin ise %62’si EBA ders içeriklerini yeterli bulduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca Bakanlık tarafından hazırlanan örnek
soru ve denemelerden de öğretmen ve öğrencilerin önemli ölçüde yararlandıkları görülmüştür.
Yüz yüze eğitim faaliyetlerinin zorunlu nedenlerle yapılamaması sonucu devreye
giren uzaktan eğitim faaliyetlerine ilişkin olarak okul yöneticilerinin yaklaşık %91’i, öğretmenlerin de %73’ü uzaktan eğitim faaliyetlerinin, eğitimin genel amaçlarıyla tutarlı
olduğu görüşüne tamamen katıldıklarını ya da katıldıklarını beyan etmişlerdir. Ancak
uzaktan eğitimin yüz yüze eğitimin bir alternatifi olabilirliğine ilişkin maddeye öğretmen ve okul yöneticilerinin katılım düzeyi %50’nin altında kalmıştır. Ayrıca destekleme
ve yetiştirme kurslarının uzaktan eğitim yoluyla verilmesine ilişkin maddeye öğrenci, öğretmen, okul yöneticisi ve veli gruplarının her birinin katılım oranı %50’in
altında olmuştur.
“Uzaktan eğitim sürecine katılım zorunlu olmalıdır.” maddesine tamamen katılan
veya katılan okul yöneticilerinin oranı %76 ve öğretmen oranı %65 düzeyindedir. Diğer
yandan “Uzaktan eğitim sürecinde standart bir ders programı uygulanmalıdır.” maddesine okul yöneticilerinin %79’u, öğretmenlerin ise yaklaşık %72’si olumlu cevap vermişlerdir. Süreci takip eden katılımcıların vermiş oldukları cevaplardan hareketle öğrencilerin sürece ilgi düzeylerinin düşük olması, eğitimin devamlılığı ihtiyacı sonucu
katılım zorunluluğu ve standartlaşma beklentisinin ortaya çıktığı değerlendirilmektedir.
Bazı derslerin sınavlarının internet üzerinden yapılabileceğine ilişkin ifadeye öğrenci katılım oranı %30, öğretmen katılım oranı %40, okul yöneticilerinin katılım oranı
ise %56 olmuştur. Uzaktan eğitim sürecinde sınav notları yerine proje ve performans ödevlerinin notla değerlendirileceği ifadesine ise öğrenci katılım oranı %27, öğretmen
katılım oranı yaklaşık %60, okul yöneticilerinin katılım oranı %61 olmuştur. Öğrenci görüşleri her iki alternatif için de olumsuz olmakla birlikte öğretmenlerin katılım
oranları branş bazında incelendiğinde bazı derslerin sınavlarının internet üzerinden

yapılabileceğine ilişkin ifadeye katılan öğretmen oranı hiçbir branşta %50’nin üzerinde olmamıştır. Diğer yandan notların performans ödevi ve projeler üzerinden verilebileceğine katılan öğretmen oranı tüm branşlarda %50’nin üzerindedir.
Öğrenci Görüşlerine Göre Uzaktan Eğitim Süreci ve Yeni Eğitim-Öğretim
Yılı İçin Beklentileri
Uzaktan Eğitim Sürecinde TRT-EBA TV Lise Ders Anlatım Videolarının Takip Edilme Durumu
Araştırmaya katılan öğrenciler arasında ders anlatım videolarını takip ettiğini
belirten öğrencilerin oranı % 82 düzeyindedir. Ders anlatım videolarını takip ettiğini
belirten öğrencilerin, %31’i videoları televizyondan, %18’i telefondan, %11’i bilgisayardan, %1’i tabletten ve %39’u da birden çok kaynaktan takip ettiklerini belirtmişlerdir.
Diğer yandan araştırmaya katılan öğrencilerin %1,5’i televizyona veya internete
erişim imkânı olmadığı için, %16,5’i ise televizyona veya internete erişim imkânı olduğu halde ders anlatım videolarını takip etmediklerini belirtmişlerdir. Erişim
imkânı olmadığı için videoları takip edemeyen öğrenci oranı yaklaşık %1,5 olmakla birlikte, araştırmanın çevrimiçi yürütülmesinin oranın düşük olmasında etkisi olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte teknolojiye erişim imkânı olmayan öğrencilere yönelik yürütülecek çeşitli proje ve çalışmalarla söz konusu oranın daha da azaltılabileceği değerlendirilmektedir.
Uzaktan Eğitim Sürecinde TRT-EBA TV Lise Ders Anlatım Videolarına İlişkin Görüşler
Genel olarak ders anlatım videolarının araştırmaya katılan öğrencilerin büyük
çoğunluğu tarafından (%82) takip edildiği ve videoları takip eden öğrencilerin %72’si
tarafından ders anlatım videolarının sürelerinin yeterli bulunduğu görülmüştür.
Videoları takip eden öğrencilerin % 68’i “Ders anlatım videoları yeni şeyler öğrenmeme yardımcı oluyor” görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir.

Videoları takip eden öğrencilerin % 58’i yeni konuları ders anlatım videolarından
öğrenemediklerini belirtmişlerdir. Videoları takip eden öğrencilerin % 51’i ders anlatım
videolarında işlenen yeni konu ile ilgili yeterince soru çözüldüğü görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir. Öte yandan ders anlatım videolarını anlaşılır bulduğunu belirten öğrenci oranı da %63 düzeyindedir. Her iki görüşe de katılım oranları dikkate alındığında çözülen soru sayısının artırılmasının faydalı olacağı söylenebilir.
Ancak, videoları takip eden öğrencilerin % 51’i ders anlatım videolarının ilgilerini
çekmediğini belirtmişlerdir. Görüşe katılım oranının görece yüksek düzeyde olmasından hareketle, ders anlatım videolarının öğrenciler için daha çok ilgi çekici hale getirilmesinin uygun olacağı söylenebilir.
Videoları takip eden öğrencilerin % 74’ü ders anlatım videolarından önce hazırlık yaptıklarını belirtmişlerdir. Diğer yandan videoları takip eden öğrencilerin %76’sı
ders anlatım videolarından sonra tekrar yaptıklarını belirtmişlerdir.
Uzaktan Eğitim Sürecinde EBA üzerinden Gerçekleştirilen Canlı Ders Anlatımlarına Katılma Durumu
Araştırmaya katılan öğrencilerin %76’sı canlı derslere katıldığını, %24’ü ise
canlı derslere katılmadıklarını belirtmişlerdir. Bu bağlamda, araştırmaya katılan öğrencilerin %23,6’sı programlarındaki tüm derslere katıldıklarını, %53,3’ü programlarındaki bazı derslere katıldıklarını, %11,6’sı internete erişim imkânı olduğu halde
canlı derslere katılmadıklarını, %7,1’i internete erişim imkânı olmadığı için canlı
derslere katılmadıklarını, %4,4’ü ise canlı ders yapılmadığını belirtmişlerdir.
Araştırmaya katılan ve canlı derslere katıldığını belirten öğrencilerin %’57’si “Yeni
konuları canlı derslerden öğrenmem zor oluyor.” görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir. Diğer yandan “Canlı derslerde işlenen yeni konu ile ilgili yeterince soru çözülüyor.” görüşüne katıldıklarını belirten öğrenci oranı ise %69’dur.
Canlı derslere katılan öğrencilerin %80’i canlı derslerde öğretmenleriyle rahatlıkla iletişime geçebildiklerini, %76’sı canlı derslere ayrılan saatleri yeterli bulduğunu, %80’i ise canlı derslerin yeni şeyler öğrenmelerine yardımcı olduğu görüşlerine

katıldıklarını belirtmişlerdir. Bununla birlikte öğrencilerin %81’i ders dışında öğretmenleriyle iletişim kurabildiklerini belirtmişlerdir.
Canlı derslere katılan öğrencilerin %96’sı “Canlı dersler öncesinde öğretmenlerim tarafından bilgilendirildim” görüşüne “evet” veya ”kısmen evet” şeklinde cevap
vermişlerdir. Benzer biçimde, canlı derslere katılan öğrencilerin %86’sı “Canlı dersler
öncesinde okul yönetimi tarafından bilgilendirildim” görüşüne “evet” veya ”kısmen
evet” şeklinde cevap vermişlerdir.
Canlı dersler öncesinde ve sonrasında hazırlık yaptıklarını ve öğretmenlerinin
verdikleri ödevleri yaptıklarını belirten öğrencilerin oranı her üç görüş içinde %79
bulunmuştur.
Akademik Destek ve Sosyal Etkinlikler
Araştırmaya katılan öğrencilerin % 62’si uzaktan eğitim sürecinde EBA üzerinden sunulan içerikleri yeterli bulduklarını belirtmişlerdir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin %63’ü Bakanlık tarafından hazırlanan örnek
soruları takip ettiğini belirtmişlerdir. Diğer yandan öğrencilerin % 54’ü OGM materyal
platformunda yer alan içerikleri bildiklerini, %43’ü ise OGM materyal platformunu kullandıklarını belirtmişlerdir. 11. ve 12. sınıflar özelinde sunulan Akademik Destek Programı ile ilgili olarak öğrencilerinin %75’i üniversiteye hazırlık sürecinde programdan
faydalandıklarını belirtmişlerdir. Aynı zamanda üniversiteye hazırlık kapsamında
TRT-EBA TV Lise’ de yayınlanan örnek soru çözümlerini 12. sınıf öğrencilerinin % 41’i takip ettiklerini belirtmişlerdir. Diğer yandan araştırmaya katılan öğrencilerin %52 si “Bakanlıkça yapılan deneme
sınavlarını takip ediyorum.” görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir. Deneme sınavlarının seviyesine ilişkin olarak öğrencilerin %30’u “Bakanlıkça yapılan deneme sınavlarında yer alan sorular seviyemin üzerindedir.” görüşüne katıldıklarını, %15’i de “Bakanlıkça yapılan deneme sınavlarında yer alan sorular seviyemin altındadır.” görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir. “Bakanlıkça yapılan deneme sınavlarını faydalı buluyorum.”
görüşüne katılan öğrenci oranı ise %76 olmuştur.

Araştırmaya katılan öğrencilerin %51’i uzaktan eğitim sürecinde yürütülen sosyal etkinlikleri takip ettiklerini, % 64’ü ise uzaktan eğitim sürecinde yürütülen sosyal etkinlikleri ilgi çekici bulmadıklarını belirtmişlerdir. Bu süreçte düzenlenen yarışmalarla ilgili olarak öğrencilerin %56’sı düzenlenen yarışmalardan haberdar olduklarını, % 29’u da düzenlenen yarışmaların ilgilerini çektiğini belirtmişlerdir.
Yeni Eğitim ve Öğretim Yılı için Beklentiler
“Uzaktan eğitim etkinlikleri yeni eğitim öğretim yılında da devam etmelidir.” görüşüne öğrencilerin yalnızca %38’i katıldıklarını belirtmişlerdir. Bu bağlamda uzaktan
eğitim etkinliklerinin yeniden gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesinin uygun
olacağı düşünülmektedir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin %87’si “Uzaktan eğitimde etkili öğrenme yöntemlerine ilişkin eğitimlere daha fazla yer verilmelidir.” görüşüne katıldıklarını belirtmiştir. Bu görüşe katılımın oldukça yüksek olmasının büyük oranda öğrenme alışkanlıklarından kaynaklanmış olabileceği değerlendirilmektedir.
Araştırmaya katılan öğrencilere destekleme ve yetiştirme kurslarının uzaktan eğitim yoluyla verilebileceğine ilişkin görüşe katılım düzeyleri sorulmuştur. Bu görüşe katılım oranı %41 olmuştur. Bu görüşe katılım düzeyinin düşük olması, öğrencilere göre uzaktan eğitimin sınıf içinde yapılan yüz yüze eğitimin yerini tutmadığının bir göstergesi olabileceği şeklinde değerlendirilmektedir.

Raporun Tamamına Ulaşmak İçin Tıklayınız