KARAKTERLİ OLMAK

Hayatta başarılı olmak, başarıyı sürdürmek elbette ki önemli durumlardır. Hayatta başarıdan daha da önemli olan dürüst ve namuslu olmak, karakterli, kişilikli bir birey olarak yaşamak ve örnek bir yaşantı sergilemektir. Başarılı olmanıza rağmen karakter sorununuz varsa, başarılarınızın hiçbir anlamı olmayacaktır. Konu hakkında 1982 yılında Gazi Üniversitesi, Basın Yayın Yüksek Okulunda yaşanan bir olay, oldukça dikkat çekicidir:

Basın Yayın Yüksek Okulunda 2. sınıf öğrencileri Türkiye Ekonomisi dersinin hocasını beklemektedir. Sınıf, öğrencilerin gürültü patırtısıyla sallanırken sert görünümlü hoca kapıdan içeri girer. İçeriye kızgın bir bakış atıp kürsüye geçer. Tebeşirle tahtaya kocaman bir (1) rakamı çizer. Bakın, der bu kişiliktir. Hayatta sahip olabileceğiniz en değerli şey. ”Sonra (1)’in yanına bir (0) koyar: “Bu başarıdır. Başarılı bir kişilik (1)’i (10) yapar”. Bir (0) daha koyar. “Bu tecrübedir. (10) iken (100) olursunuz”. Sıfırlar böyle uzayıp gider: Yetenek… Disiplin… Sevgi… Eklenen her yeni (0)’ın kişiliği 10 kat zenginleştirdiğini anlatır hoca… Sonra eline silgiyi alıp en baştaki (1)’i siler. Geriye bir sürü sıfır kalır. Hoca öğrencileri bir müddet süzdükten sonra en can alıcı yorumunu yapar. “Kişiliğiniz yoksa öbürleri hiçtir!” (Güçlü, 2011). Bu örnek olayda da olduğu gibi eğer kişiliğiniz, karakteriniz sağlam değilse, yaptığınız bütün başarıların hiçbir anlamı ve geçerliliği yoktur.

Meslek hayatım boyunca karakterli insanlarla ilgili yaptığım gözlemler neticesinde aşağıdakileri maddeleri belirledim. Karakterli insanların özellikleri şunlardır:

Verdiği sözü tutar. Karakterli insanlar her kim olursa olsun verdiği sözü tutar. Öğretmenine, anne-babasına, arkadaşına ya da herhangi birisine söz vermişse mutlaka bu söze sadık kalır.

Davranışlarında tutarlıdır. Karakterli insanların en bariz özellikleri davranışlarında içsel tutarlılık bulunmasıdır. Çelişkili bir hayatları yoktur. Söylemleri ile eylemleri aynıdır. İki ajanda ile gezmezler.

Davranışlarında güvenilirdir. Karakterli insanların sevgide ve öfkede makul olacağı, insanlara, doğaya, hayvanlara hiçbir şekilde zarar vermeyeceğine inanılır. İslam peygamberi Hz. Muhammed Mustafa (S.A.V), peygamber olmadan önce Mekke’de yaşayanlar tarafından Muhammed’ül Emin adı verilmişti. En emin, en güvenilir insan demektir.

Davranışlarında kararlıdır. Karakterli insanlar karar verdikten sonra, kararlarında ısrarcı olurlar. Hedeflerinden kolay kolay vazgeçmezler. Hedefe odaklaşma ve kilitlenme sorunları yoktur.

İçsel denetim mekanizmaları güçlüdür. Herhangi bir olay ya da durum karşısında başkalarını suçlama ya da devri sabık arama yerine kendi içsel konuşmalarına yönelir ve bu yaşanan durumdaki sorumluluklarını, hatalarını belirler. Öz eleştiri yapar ve hatalarını telafi etmeye çalışır.

Dürüst insanlarla iletişim kurar. Karakterli insanların en iyi yaptıkları eylemlerin başında dost, arkadaş ve sosyal çevre konusunda belirleyici, seçici ve engelleyici özelliklere sahip olmalarıdır. Karakter sorunu olanlarla aynı karede yer almazlar.

Zamanını etkili kullanır. Karakterli kişiler zaman yönetimi konusunda hassastırlar. Vakiti nakit olarak algılayıp boş ve gereksiz işlerden uzak dururlar. Zamanlarının çoğunu etkili ve verimli işlere ayırırlar.

Olaylara karşı duyarlıdır. Karakterli kişiler asla “beni sokmayan yılan bin yaşasın.” mantığıyla hareket etmez. Haksızlık karşısında tepkisini demokratik bir biçimde dile getirir. Haklarını savunmada başarılı davranışlar sergiler.

İyi bir dinleyicidir. İnsanları dinlerken onların gözüne bakar ve dikkatli dinler. Başka şeylerle meşgul olmaz. İnsanlara olumlu dönüt verir. Yorum yapmaz. Anladıklarını ifade eder.

Gizli seyirci davranışları sergilemez. Her eyleminde dikkat çekmek, her eyleminde tribünlere oynamak, her eyleminde ilgi merkezi olmak gibi bir çabası yoktur.

Öz güveni ve öz yönetim becerisi yüksektir. Karakterli insanların en önemli özelliklerinin başında kendilerine güvenmeleri ve öz yönetim becerileri ile duygu ve düşüncelerini etkili yönetmeleri gelir. Öfke kontrolü, stres, kaygı ve korku ile baş edebilir.

Olaylar karşısında metanetini korur. Karakterli insanların başarısızlık karşısında düşmelerinde sorun yoktur. Karakterli insanlar düştükten sonra tekrar ayağa kalkıp mücadelelerine devam edebilir. Bu sebeple karakterli insanlar savaşçıdır.

Çevresine karşı sevgi ve saygı duyar. Karakterli bireyler, büyükleri sayar, küçükleri sever. Doğaya, insanlara, hayvanlara karşı koruyucu bir davranış sergiler. Bireyin inançlarına, değerlerine karşı duyarlıdır.

Karakterli öğrencilerin sınıfa girişi, sırada oturuşu, arkadaşlarıyla iletişimi, söz istemesi, ders başarısı, derse karşı ilgisi diğer öğrencilerden çok farklı özellikler taşır. Kendini yönetme ve yönlendirme becerisine sahip oldukları hemen anlaşılır. Kurallara uymaları, haklarını savunmaları ve eyleme geçmeleri yüksek karakterin yansıması olarak görülebilir.

Sonuç olarak karakterli insanların en belirgin en bariz özellikleri bunlardır. Karakterli insanlarda görülen bu özellikler, onların toplumda yığınlardan ayrılmalarına, özel ve özgün olmalarına neden olur. Karakterli insanlar toplumda sevgi ve saygı görür. Karakterli insan davranışları evrensel özellikler gösterir. Rahmetli ordinaryüs Prof. Dr. Ali Fuat Başgil, Gençlerle Başbaşa adlı eserinde şu konuya dikkat çekmektedir: Başgil, Fransa’da bir tatil köyüne arkadaşıyla birlikte gider. Oteller tıklım tıklım doludur. En sonunda bir kilisenin misafirhanesinde kalabilecekleri söylenir. Kilisenin görevlisi boş yer olduğunu, onları misafir etmekten onur duyacaklarını ifade eder. Ancak Başgil söze karışır ve ben Müslümanım, der. Görevli o zaman siz burada kalamazsınız cevabını verir. Diğer arkadaşlarının ısrarı üzerine görevli konuyu yine de papaz ile görüşmesi gerektiğini söyleyip oradan ayrılır. Bir müddet sonra papaz ile birlikte gelir. Papaz: Müslüman olan kim? diye sorar. Başgil: Benim, der. Papaz: Bizim bugünkü düşmanlarımız inananlar değil, din düşmanlarıdır. Sizi burada misafir etmekten mutlu oluruz cevabını verir. Başgil’in yaptığı davranış karakterli bir insan davranışıdır. Tatil köyünde açıkta kalmak, yatacak yer bulamama riskine rağmen dini kimliğini her şeye rağmen söylemesi bir duruşun, erdemli bir davranışın göstergesidir.

Kaynakça

Başgil, A. F. (2018). Gençlerle Başbaşa. İstanbul: Yağmur Yayınları

Güçlü, A. (2011). Kişiliğiniz yoksa öbürleri hiçtir. http://www.milliyet.com.tr/…/-kisiliginiz-yoksa-oburleri-h…/ (Erişim tarihi 10 Kasım 2018).

Prof. Dr. Necati CEMALOĞLU