İyi Bir Okul Kültürü Nedir? İyi Bir Okul Kültürü Nasıl Ve Nelerden Oluşur?

Çoğu okul müdürünün, “organizasyon” kültürünün okul başarısında anahtar bir unsur olduğuna dair içgüdüsel bir farkındalığı var. Öğretmenler aynı vizyonda hareket ediyor ve öğrenciler de başarı gösteriyorlarsa, okullarının “iyi bir kültüre” sahip olduklarını söyleyebilirler. Durum tam tersi ise, bazı öğretmenler istifa ediyorsa ya da öğrencilerin işlediği disiplin suçlarında artış varsa, “okul kültürlerini düzeltmeleri” gerektiğini söylerler.

Ancak, birçok lider gibi, okul müdürleri de pozitif bir kültür yaratan unsurları gerçekten açıklamaya çalıştıklarında kendi yollarına taş koymuş olurlar. Çünkü bu kültürü tanımlamak ve bileşenlerine ayırmak oldukça zordur. Yüksek test sonuçları ve mezuniyet ortalamaları gibi somut sonuçlara yönelik talepler arasında, okul kültürünün, öncelik haline getirmek için fazla belirsiz ya da “iletişimsel” olduğu düşünülebilir. 

Eğitim liderliği ve yönetimi alanında uzman Ebony Bridwell-Mitchell’a göre böyle düşünmek bir hata. Kültürü inceleyen araştırmacılar, organizasyon kültürü ile bir organizasyon performansı arasında güçlü ve önemli bir ilişki olduğunu ortaya koyuyorlar. Okul müdürleri, kültürü neyin oluşturduğunu anladıktan sonra — ve onu anlaşılmaz soyutluklar bütünü olarak değil, belirlenebilir ve tasarlanabilir bir şey olarak gördükten sonra — kültürel bir vizyonu uygulamaya koyabilirler.

Harvard Eğitim Enstitüsü’ne bağlı Ulusal Okul Liderleri Enstitüsü’nün yakın tarihli bir oturumunda Bridwell-Mitchell, bir organizasyonun karakterini oluşturan temel yapı taşlarından ve organizasyonda çalışmanın nasıl bir his olduğundan bahsederek “kültür”e dair kapsamlı bir konuşma gerçekleştirdi.

Kültür İlişkilerden Oluşur

“Organizasyondaki insanlar arasındaki etkileşimlere bağlı olarak, bir kültür güçlü ya da zayıf olacaktır,” diyor Bridwell-Mitchell. Güçlü bir kültürde, organizasyonun tüm üyeleri arasında birbiriyle örtüşen ve birbirine bağlı birçok etkileşim vardır. Bunun sonucu olarak, organizasyonun kendine özgü karakteri ve başarılı olması için ne gerektiği ile ilgili bilgi geniş çapta yayılır ve pekiştirilir. Zayıf bir kültürde, etkileşimlerin seyrek olması insanların organizasyonun kültürünü öğrenmesini zorlaştırır. Bu yüzden, karakteri neredeyse hiç fark edilmez ve organizasyona olan bağlılık az ya da düzensizdir.  

Herkes birbiriyle iletişim halinde olduğu sürece, inançlar, değerler ve eylemler en uzak noktalara kadar yayılır ve güçlenir. Güçlü bir okul kültüründe liderler; birbirleriyle doğrudan etkileşim içinde olan öğretmenlerle, idarecilerle, danışmanlarla ve ailelerle doğrudan iletişim kurarlar.

İletişim sınırlı ve bağlantılar az olduğunda, kültür de aynı oranda daha zayıf olur. Örneğin, belirli öğretmenler müdürleri ile doğrudan iletişime geçemiyorsa, bir idareci sürekli olarak konuşmalardan dışlanıyorsa ya da personelden bir grup insan diğerlerinden ayrı hareket ediyorsa ortak inançlar ve bağlılıklar ile ilgili mesajların yayılması epey zor olacaktır.

Kültür, İnançlardan ve Davranışlardan Oluşur

Bu zayıf veya güçlü yapının içinde, insanların tam olarak neye inandığı ve nasıl davrandıkları, organizasyon içindeki liderlerin ve diğer insanların gönderdikleri – doğrudan veya dolaylı – mesajlara bağlıdır. İyi bir kültür; işbirliği, dürüstlük ve sıkı çalışma gibi özellikleri teşvik eden mesajlardan doğar.

Kültür, okul müdürlerinin etkileme gücüne sahip oldukları beş iç içe geçmiş unsurdan oluşur:

Temel inançlar ve varsayımlar, ya da okulunuzdaki insanların doğru olduğunu varsaydığı şeyler. Örneğin: “Her öğrencinin başarılı olma potansiyeli vardır,” ya da “Öğretmek bir ekip işidir.”

Ortak değerler, ya da okulunuzdaki insanların – yanlış veya doğru, iyi veya kötü, adil ya da haksız fark etmeksizin –  inanç ve varsayımlar ile ilgili sahip olduğu yargılar. Örneğin, “Anaokulu öğrencilerimizin bir kısmının, dört yıllık bir üniversiteden mezun olma fırsatına belki de erişemeyecek olmaları yanlış,” ya da “Öğretmenlerimiz için doğru şey, tüm süreçlerde meslektaşlarıyla işbirliği yapmaları.”

Normlar, ya da üyelerin nasıl hareket etmeleri ve davranmaları gerektiğine inanmaları ve onlardan ne beklendiğini düşünmeleri. Örneğin, “Küçük öğrencilerimizin velileriyle, çocuklarının üniversiteye gidebilmeleri için neler gerektiği hakkında sık sık konuşmalıyız,” ya da “Haftalık değerlendirme toplantılarımıza hepimiz ilgili bir şekilde katılmalıyız.”

Kalıplar ve davranışlar, ya da insanların okulunuzda gerçekten nasıl hareket ettikleri ve davrandıkları. Örneğin: Okul çevresinde belirli aralıklarla, ebeveynlerin de katıldığı geceler düzenlenir; haftalık müfredat değerlendirme toplantısına aktif katılım vardır. (Ancak, zayıf bir kültürde bu kalıplar ve davranışlar, normlardan farklı olabilir.)

Somut gösterge, ya da okulunuzdaki insanların davranışlarını gösteren fiziksel, görsel, işitsel veya diğer duyusal işaretler. Örneğin: Bölgedeki üniversite başvurularını gösteren dikkat çekici afişler veya sabahları okul başlamadan bir saat önce müfredat değerlendirme ekibinin tam kadro buluşması.

Bridwell-Mitchell, tüm bu unsurların inançları ve eylemleri güçlendirerek bir çember oluşturduğunu, her birinin diğerini etkilediğini ve yönlendirdiğini söylüyor. Okul topluluğunun üyeleri arasındaki güçlü ilişkiler, bu çemberi her yönden güçlendiriyor.

Çeviri: Zeynep Topal

Kaynak: https://www.gse.harvard.edu/news/uk/18/07/what-makes-good-school-culture