İrlanda’daki Okullar Plastiksiz Hayata Geçiyor: Peki Ebeveynler Bu Duruma Hazır mı?

Çocuklarının sandviçlerini streç filmle saran veya beslenme çantalarına plastik pipet ve tek kullanımlık plastik şişe koyan ebeveynlerin de yöntemlerini değiştirmeleri gerektiği anlamına geliyor bu.  

İrlanda’daki okullar, yakın zamanda yürürlüğe giren bir hükümet girişimi kapsamında, tek kullanımlık plastik bardak, çatal-bıçak takımı ve pipet satın alımı ve tüketimi yasaklanacağı için plastik kullanımını durdurmak zorunda kaldı.Bu yasağı çocukların öğle yemeğini kapsayacak şekilde genişletmek okul yönetim kurullarına bağlı olsa da, çoğu bu yolda ilerliyor. Newpark isimli bir okul, plastik sorununu çoktan çözmüş durumda.

“Yeşil Okullar” koordinatörü Kim Achari, plastiği okul kampüsünden çıkarmaya yardımcı olmak için çevresel sürdürülebilirlik uzmanı Susan Adams’ın desteğine başvurdu. Geçen yıl, okulda tek kullanımlık plastik kullanma kültürünü değiştirmeyi amaçlayan “Plastik Dışarı” isimli bir kampanya yürüttüler.

Okul, İrlanda’daki ilk plastiksiz okul olmayı amaçladı. Achari, “Plastiksizliğe geçişimiz, on haftalık bir çalışma ve öğrencilerin çabası sonucu gerçekleşti.” diyor.

Okul buna bir “yasak” demekten ve bir kural haline getirmekten kaçındı. Bunun yerine kampanyayı öğrenciler üzerinden yürütmeyi tercih ettiler. Çocuklarla etkileşimli aktiviteler yapıldı ve akran eğitimine odaklanıldı.

Adams, “Bu krizle başa çıkmamızın tek yolu harekete geçmek ve çocuklar ancak bir konuya dahil edildikleri zaman harekete geçiyorlar,” diyor.

“Çocuklara etkin olabilecekleri bir platform verdiğinizde hemen dahil oluyorlar. ‘Plastik Dışarı’ bunun mükemmel bir örneği.”

Geçiş senesinde öğrenciler okulda plastik denetimleri yaptılar ve arkadaşlarına geri bildirimler verdiler. Personel odasını bile izlediler. “Açıkçası, personel bu konuda en kötüsüydü,” diye ekliyor Achari.

Okul, tek kullanımlık su şişelerini, pipetleri ve plastik çatal-bıçağı kampüsten kaldırmaya odaklandı. “Aslında çok basit. Plastik elle tutulur bir madde ve ondan kurtulması da çok kolay, bu sayede insanlar hızla bilinçleniyor,” diyor Adams.

Öğrenciler kendi su şişelerini tasarladılar ve ilk sene bunları satın almaları için teşvik edildiler.

Archari, kampanyaları büyük başarı sağlamış olmasına rağmen, okulların yeni hükümet girişimini başarılı bir şekilde uygulamaya koyabilmesi için yönlendirmeye ihtiyaç duyacağına dikkat çekiyor.

Bununla birlikte, okullar, ebeveynleri plastikten uzaklaşmaya ikna etme konusunda çok net bir başarı oranı gösteremediklerini bildiriyor. 

İrlanda’daki bir ilkokul, atıkları azaltmak amacıyla okulda “Ambalajsız Perşembe” günü düzenledi. Bu girişim, uygulamada zorluk yaşadığını bildiren ebeveynlerin geri bildirimleri dolayısıyla süreklilik sağlayamadı.

Diğer bir engel ise – dezavantajlı öğrenciler ve okullar için düzenlenen yemek programları gibi – büyük miktarda atığa sebep olabilen iyi niyetli girişimler.

Örneğin Carlow Educate Together okulunda, günde yaklaşık 350 öğle yemeği dağıtılıyor. “Her yemek bir plastik poşette, üzerinde öğrencinin adını ve bilgilerini içeren bir etiketle birlikte geliyor. Bu plastik poşetin içinde de diğer bir plastik poşette bulunan sandviç oluyor ve poşetin içinde onun şeklini korumak için konulan bir karton parçası var,” diyor öğretmen Mark O’Brien.

Yönetmelikler

O’Brien, gıda tedarikçilerinin kontaminasyonu (bulaşma) önlemek için yönetmeliklerle kısıtlandığının farkında, ancak bunun gereğinden fazla atıkla sonuçlandığını söylüyor.

Okul, öğle yemeği tedarikçileriyle ile ilgili endişelerini dile getirmiş ve öğle yemeği atığını azaltmak için bazı olumlu adımlar atmayı başarmış.

“Haftada 1.500’den fazla su şişesi kullanılıyordu ve bunlar çöpe atılıyordu. Şirketle konuştuk ve bunun iyi olmadığını söyledik, onlar da çocuklara musluktan doldurabilecekleri kendi su şişelerini ayarladılar,” diyor O’Brien. (İrlanda’da musluktan su içilebiliyor.)

Şirket şimdi sandviçlerin plastik paketlerini topluyor, böylece okul onları çöp atmak durumunda kalmıyor.

“Şirket ayrıca her şeyi plastikle paketlemek yerine bazı yiyecekleri yeniden kullanılabilir tabaklarda servis etme denemelerinde bulunarak atık miktarını azaltmaya çalışıyor,” diyor O’Brien.

Şimdilerde iklim değişikliği için yürüyüşler düzenleyen okul çocuklarının çevre sorunları ile ilgili oldukları aşikar. Tıpkı bağış yapmak gibi, iklim değişikliğine dair adımlar da evde ya da okulda, bir beslenme çantasını değiştirerek atılabilir.

Okulunuzu plastiksizleştirmenin yolları

31 Mart’tan beri İrlanda’daki okulların (ve kamu kurumlarının) kendi binalarında kullanılmak üzere bardak, çatal bıçak takımı ve pipet gibi tek kullanımlık plastik satın almaları veya kullanmaları yasak.

“Plastiksiz Okullar”, okulların plastiksizleşmelerine yardımcı olmayı amaçlayan bir kampanya. Kampanyaya başlamak için ise şu beş adım belirlenmiş:

1. Bir takım kurun, buna “yeşil okul” takımı diyebilirsiniz.

2: Sınıfları ziyaret edin ve tüm okulu dahil edin. Ne planladığınızı herkesin bilmesini sağlayın ve öğrencilerden öneriler alın.

3: Bağlı olduğunuz okul topluluğu ile iletişim kurun.

4: Bir atölye düzenleyin.

5: Yaşadığınız bölgenin “plastiksiz elçileri” olun.

Kaynak: https://www.irishtimes.com/news/education/irish-schools-are-going-plastic-free-but-are-parents-ready-1.3839326