İl İçi Atamada Eşinden Dolayı Zorunlu Hizmeti Ertelenen Öğretmen Sadece Zorunlu Hizmet Sayılan Okulları Tercih Edebilir

Eğitimci Yazar ve “ Öğretmen Hakları ve Hukuku 1” kitabının yazarı olan Sedat DEGER kaleme almış olduğu mevzuat yazısında 2019 Yılı İl İçi İsteğe Bağlı Yer Değiştirme duyurusundaki hükümlere de dayanarak, eşinden dolayı zorunlu hizmet yükümlülüğü ertelenen öğretmenlerin il içi atamalarda şartları tutması halinde sadece zorunlu hizmet sayılan okulları tercih edebileceklerini ifade etti.

Öncelikle duruma 2019 Yılı İl İçi İsteğe Bağlı Yer Değiştirme duyurusuna bakarak açıklık getirelim. Eş durumundan atanmış öğretmenin ( zorunlu hizmeti devam eden) sadece zorunlu hizmet sayılan okulları tercih etmelerini MEB duyurunun 2. ve 3. Maddesinde zorunlu kılmıştır.

 
2019 Yılı İl İçi İsteğe Bağlı Yer Değiştirme Duyurusunun;

2.“Halen zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere 4, 5 ve 6’ncı hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden, bulundukları eğitim kurumlarında 30 Eylül 2019 tarihi itibarıyla 3 yıllık çalışma süresini tamamlayanlar, istemeleri hâlinde, il içinde zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlarına yer değiştirme isteğinde bulunabileceklerdir.”

3.“Zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunan ve 1, 2 ve 3’üncü hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden, başvuruların son günü itibarıyla adaylığı kaldırılmış olanlar, istemeleri hâlinde 3 yıllık çalışma süresi şartı aranmadan il içinde zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlarına yer değiştirme isteğinde bulunabileceklerdir”

 
Yukarıdaki duyurunun ilgili maddelerine baktığımızda zorunlu hizmet yükümlülüğü devam eden ve şu  an görev yaptığı okulu zorunlu hizmet sayılsın yada sayılmasın eş mazeretinden atanmış bir öğretmen de zorunlu hizmet yükümlülüğü sadece erteleneceği için zorunlu hizmet yükümlülüğü devam ettiğinden dolayı, il içi atamalarda sadece zorunlu hizmet sayılan okullara tayin isteğinde bulunabilirler ve atamaları yapılabilir.

Örnek 1: Eş mazeretinden dolayı zorunlu hizmet sayılmayan okul olan Muğla’nın Milas İlçesindeki Koru Yüksel Çağlar İlkokuluna (1. Hizmet Bölgesi 3. Hizmet Alanı) atanmış öğretmen 3 yıl çalışma şartı dahi aranmadan da il içi atamaya başvurabilir. Ama sadece zorunlu hizmet sayılan 1. Hizmet bölgesi 4.-5.-6. Hizmet alanlarından herhangi bir okula tayin isteyebilir. Bu durumda yine aynı ilçede bulunan ve zorunlu hizmet olan 1.bölge 4.hizmet alanı olan Karacahisar ilkokuluna tayin isteyebilirken, zorunlu hizmet olmayan 1. Hizmet bölgesi 3. Hizmet alanı olan Kafaca ilkokuluna ise tayin isteyemez.

 
Örnek 2:Eş mazeretinden dolayı Zorunlu hizmet sayılan 1. Hizmet Bölgesi 4. Hizmet Alanı olan Karacahisar ilkokuluna atanmış ve eşinden dolayı zorunlu hizmeti devam eden sınıf öğretmeni aynı okulda 3 yıl çalışma şartını taşıyorsa ancak il içi tayine başvurma hakkına sahiptir. Fakat tayin isterken diyelim ki menteşe ilçesine tayin olmak isterse; zorunlu hizmet olan 1. Hizmet Bölgesi 4. Hizmet Alanı sayılan Menteşe Kıran İlkokuluna tayin isteyebilirken,  zorunlu hizmet sayılmayan 1. Hizmet Bölgesi 1. Hizmet Alanı olan Dumlupınar İlkokuluna tayin isteyemez.

Eş Mazeretinden Dolayı Atanan Öğretmen Zorunlu Hizmetten Muaf Olmaz Aksine Evli Kaldığı Sürece Zorunlu Hizmeti Ertelenir ve Zorunlu Hizmet Yükümlülüğü Üzerinde devam eder. Şöyle ki;

 
Öncelikle zorunlu hizmet yükümlülüğü ve eş mazereti arasındaki hukuki gerçekliğe değinmek lazım. Bunun için de özür grubu atamaları ile(eş özrü dâhil)  bulunduğu yere ataması yapılan öğretmenlerin zorunlu hizmetten muaf olmadıklarının altını çizmek istiyorum, bu öğretmen arkadaşların mazeretleri devam ettikçe (evlilikleri devam ettikçe) zorunlu hizmet yükümlülükleri her sene ertelenir.

17 Nisan 2015 Tarih ve 29329 sayılı resmi gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Zorunlu çalışma yükümlülüğü ertelenecekler” başlıklı 45. Maddesinin 1. Fıkra ‘a’ bendinde yazılı bulunan “Aile birliği veya sağlık mazeretlerinin devam ettiğini belgelendirenlerin, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar, zorunlu çalışma yükümlülükleri ertelenir.” Hükmü gereği öğretmenlerin her sene mazeretlerinin devam ettirdiğini belgelendirmek şartı ile zorunlu hizmet yükümlülükleri ertelenir. Yani bilinenin aksine eş veya sağlık özrü ile atanmış öğretmenler zorunlu hizmetten muaf olmaları söz konusu değil sadece her sene ertelenir. Dolayısıyla bu arkadaşların zorunlu hizmet yükümlülükleri hala üzerlerinde durur.

Zaten aynı yönetmeliğin “Zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirmeler” başlığı altındaki 43. Maddenin 3. Fıkrasındaki “Zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenler, aile birliği mazereti veya sağlık mazeretlerinin devam ettiğini her yıl Bakanlıkça belirlenen dönemlerde belgelendirir. Mazeretlerini belgelendiremeyenler, zorunlu çalışma yükümlülüklerini yerine getirmek ya da eksik kalan hizmetlerini tamamlamak üzere bu maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulle atanır.” Hükmü ile 6. Maddesindeki “Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen 4, 5 ve 6 ncı hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında görevli iken mazeretleri nedeniyle 1, 2 ve 3 üncü hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarına atanan öğretmenlerden zorunlu çalışma yükümlüsü olanlar, mazeretlerinin ortadan kalkması hâlinde ilk yer değiştirme döneminde zorunlu çalışma yükümlülüklerini tamamlamak üzere 4, 5 veya 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarına atanır.” hükümleri uyarınca mazeretleri sona eren öğretmenlerden  ilk il içi/dışı atama döneminde zorunlu hizmet yükümlülüklerini yerine getirmek üzere zorunlu hizmet olan okullara tercih yapmaları istenir. Tercihlerine yerleştirilemeyenlerin ise resen atamaları gerçekleştirilir. Bunun sebebi dediğim gibi zorunlu hizmet yükümlülüklerinin hala üzerlerinde durmasıdır.(zorunlu hizmet olan okulda görev yapıyorsa yada zorunlu hizmetini tamamlamış ise böyle bir atamaya tabi tutulmazlar) Ayrıca aynı maddenin 4. Fıkrasında yazılı bulunan “ Mazerete bağlı yer değiştirmeler hariç olmak üzere zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerden zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumunda en az 3 yıl süreyle görev yapanlar, il içindeki ya da diğer illerdeki zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına yer değiştirme isteğinde bulunabilir.”  Hükmü ile de özür durumundan atanan öğretmenler il içi için aynı okulda 3 yıl çalışmış olma şartı,il dışı için ise aynı ilde 3 yıl çalışma şartı ile isteğe bağlı yer değişikliğinde ( il içi/dışı) bulunma haklarına da sahipler. Fakat görüleceği üzere zorunlu hizmet yükümlüsü öğretmenlerin yer değişikliği isteğinde bulunurken zorunlu hizmet olan okullara tayin isteyebileceği hüküm altına alınmıştır.

 
Zorunlu Hizmet Yükümlülüğü Devam Eden, Mazeretinden Dolayı Ertelenenler Zorunlu Çalışma Yükümlülüklerini Tamamlamadan Zorunlu Hizmet Sayılmayan (1.-2.-3. Hizmet Alanı) Okullara Yer Değiştirme İsteğinde Bulunamaz. Şöyle Ki;

Son olarak; Milli Eğitim Bakanlığımız zaten aynı yönetmeliğin  “Zorunlu çalışma yükümlülüğüne bağlı yer değiştirmeler” başlığı altındaki 43. Maddenin 8. Fıkrasındaki “Zorunlu çalışma yükümlülüğüne tabi öğretmenler, bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar hariç olmak üzere zorunlu çalışma yükümlülüklerini tamamlamadan zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanları dışına yer değiştirme isteğinde bulunamaz.” Hükmü ile zorunlu hizmet yükümlüsü tüm öğretmenlerin zorunlu hizmet yükümlülüklerini tamamlamadıkça hiçbir suretle ( mazeret durumu atamaları hariç) zorunlu hizmet olmayan okula atanamayacaklarını hukuki bir zemine oturtmuştur.

Yukarıda bahsettiğim mevzuat hükümlerinden dolayı eş mazereti dahil özür ataması ile atanan öğretmenin zorunlu hizmeti sadece ertelenir ve bu yüzden zorunlu hizmet yükümlülükleri devam ettiği için isteğe bağlı atama şekli olan il içi ile il dışı atamalarda sadece zorunlu hizmet olan okullar tercihlerine açılır ve atanabilirler.

Saygılar

Sedat DEGER

Eğitimci Yazar

sedatdeger.sd@gmail.com  

https://www.facebook.com/sedat.deger.526

https://twitter.com/sedatdeger09

https://www.instagram.com/sedat.deger_egitimci.yazar/

https://www.sedatdeger.com