Daha İyi Öğretmen olmak

Yedinci sınıfa başladığı yılın dördüncü gününde öğrencilerimden James, bir gün bana içini döktü. Sınıfımız, topluluk oluşturma aktiviteleri haftasının içinde yoğun bir şekilde çalışırken, öğrencilerden biri James’in öfkesini tetikleyen bir şey söyledi ve James birden patladı: “Artık burada daha fazla kalamam! Bu çok aptalca!” Önce bir sandalyeye çöktü, hızlı hızlı nefes alıp vermeye başladı ve aniden ayağa kalkıp koşarak dışarı fırladı. O sırada sınıftaki diğer meslektaşım ile birlikte gözlerini şaşkınlıktan kocaman açmış bir sınıf dolusu öğrenciyle karşı karşıya kalmıştık.

Öğle yemeği saatinde artık sakinleşmiş olan ve öfkeliden çok yüzü asık görünen James ile konuşmak için hep beraber oturduk. Onu dinledikçe, James bize daha fazla açılmaya başladı. Son 10 yıldır bir sürü yetiştirme yurduna girip çıkmıştı. Son kaldığı yer artık sabitti ama duygusal olarak fazla sterildi. Kendini her gün bir otele gidiyor gibi hissediyordu. “Yıllardır gerçek bir ailem olmadı” diye fısıldadı James ve gözlerini mahzun bir şekilde yere indirdi. “Benim için okul ailem gibi.Ve sizler de öğretmenim olmaktan çok daha fazla şey ifade ediyorsunuz.” İleriki dönemde öğretmen arkadaşım da ben de James’e daha fazla dikkat ettik ve birbirimizi “öğretmen” ile “aile” arasında bir çizgide tutmak için hep destekledik.

Şimdi geriye baktığımda James’in bize o gün muhteşem bir hediye sunduğunu fark ediyorum: Dinleme fırsatı. Bugün iyi bir dinleyici olmanın, dönüştürebilen bir eğitimci olmanın ayırıcı özelliklerinden biri olduğunu görüyorum.

İyi Bir Dinleyici Olan Öğretmenin Dört Özelliği

İyi birer dinleyici olan öğretmenler şu basit ve güçlü yaklaşımları kullanırlar:

1. Yavaşlamaya İstekli Olmak

İyi bir dinleyici olan öğretmen, değişimin aciliyetini hisseder, ancak dinlemenin daha yavaş olan doğasını da kucaklar. Bir müdür olarak bu dersi, bir gün beni koridorda durdurup, “Sürekli meşgul görünüyorsunuz. Koridorlar arasında bir aşağı bir yukarı yürüyüp işlerinizi hallediyorsunuz, ama yanınızdan geçerken beni neredeyse görmüyorsunuz gibi hissediyorum” diyen bir veliden aldım. Ne harika bir uyarı! O andan itibaren adımlarımı yavaşlatmak, topluluğumuzun bir üyesi bana yaklaştığında fark etmek ve o an yapmak zorunda olduğum işlerimi bir süreliğine bekletip dinlemeye çalışmak için özel bir çaba gösterdim.

2. Gerçek Merak

İyi bir dinleyici olan öğretmeni, insanlar ve hikayeleri büyüler. Her etkileşim diğer bir insanın bakış açısına ve deneyimine daha geniş açılan bir pencere vaat eder. Merakı geliştirmek için nesnel ve açık uçlu sorulardan oluşan bir liste hazırlayın. İşte benim sıklıkla sorduğum sorulardan bazıları:

Umutlarınız ve hayalleriniz neler (kendiniz, çocuğunuz, okulumuz için?)
Size her gün yaptığınız şeyi yapma dürtüsünü veren bir ya da iki temel değer nedir?
Topluluğumuzda ne tür bir değişim olmasını isterdiniz ve bu değişimi sağlamak için neler yapabilirsiniz?
Bu derin soruları sorup cevaplarını duymanız için tamamen o anda olmanız gerekir. Bu yüzden yavaşlarsanız, bir dinleyici olarak yeni kaslar geliştirirsiniz.

3. Sözel Olmayan İpuçlarına Dikkat Etmek

İyi bir dinleyici olan öğretmen sözel olmayan iletişime de bütün dikkatini verir. Bir arkadaşım zeki ve sessiz oğlu anaokuluna başladığında endişelenmişti. Onun arka planda kaybolup gideceğinden ve öğretmeni için görülmez olacağından korkuyordu. Ancak bunun tam tersi oldu. Oğlu, onun küçücük ipuçlarını bile fark edebilen ve iyi bir dinleyici olan bir öğretmenin kanatları altına girmişti. Bir gün öğretmen küçük çocuğun yüzünün düştüğünü fark etti ve sorununun ne olduğunu anlamak için onu kenara çekti. Sonra annesiyle şunları paylaştı: “Dün oğlunuzun yüz ifadesinde bir değişiklik fark ettim ve sınıf define avı için sakladığı bir ödülü diğer çocukların bulacağından endişe ettiğin anladım. Konuştuktan sonra kendini tekrar iyi hissetmeye başladı ve derse geri döndü.” Arkadaşım öğretmenin oldukça hareketli bir anaokulu sınıfında oğlunun yüz ifadesini “dinleme” yeteneğinden çok duygulanmıştı.

4. Öz-farkındalık ve Empati

İyi bir dinleyici olan öğretmen başkaları için öz-farkındalığı ve empatiyi geliştirir, özellikle de zorlayıcı davranışlar karşısındaki. Sıkıntılı ve stresli durumlarda kendimize şunu sormayı öğreniriz: “Şu an başıma ne geliyor? Bu davranış ya da insan niye benim duygularımı tetikliyor?” Empati bu sırada bize, diğer insanın insanlığına uzanan bir köprü sunarken, tam tersi bir yöne koşarak kaçmak isterken bile bizi anda kalmamız için zorlar. Bu, biraz cesaret, birkaç derin nefes ve arkadaşlarınıza güvenme konusunda istekli olmanızı gerektirir.

Dinlemenin Ödülleri

James 2007 yılında okulundan mezun oldu. Bizimle geçirdiği yıllarda kendisini seven, onu gören ve onu dinleyen akranları ve öğretmenleriyle dolu bir “ev” yarattı kendine. James’i hala bazen Facebook’a girdiğimde görüyorum. Bana öğrettiği şey için ona minnettarım.

Peki siz öğrencilerinizi, meslektaşlarınızı, arkadaşlarınızı ve ailenizi nasıl dinliyorsunuz?

Kaynak: http://www.edutopia.org/blog/becoming-a-listening-educator-shane-safir