Atatürk'ün İmtihan Ettiği Üç Öğrenci

O gün okulun bitirme sınavları yapılacaktır. Bunun için 6-F sınıfı pirüpak edilmiş Gazi’nin sınavları takip etmesi için hazırlanmıştır. Ve Gazi riyasetinde, Afet Inan'ın da katıldığı komisyon yerini alır, son sınıf öğrencileri numara sırasına göre tek tek içeri davet edilir.

Komisyondakiler ve Atatürk gençlere sorular sorar. İlk giren gençlerden Orhan, akabinde Oktay Atatürk’ün karşısında soruları yanıtlar ve mezun olmaya hak kazanır. Ve sonra Aydın adında bir öğrenci içeri davet edilir. Diğerlerinden farklı olarak onun imtihanı daha uzun, tam 1 saat 20 dakika sürer. Orhan ve Oktay sınıf arkadaşları Aydın’ın bu kadar uzun süre içeride kalmasına bir anlam veremez. Nedeni ise sonradan ortaya çıkar. Tarih, coğrafya, yurt bilgisi, o kadar çok soru sorulur ki Aydın’a. Onu bizzat Atatürk imtihan etmiştir./z Sonunda Gazi hazretleri, Reşit Galip’e dönerek “Bu genç fevkalade zeki! Bir an önce yurt dışına tahsile yollayalım!” der.
Ertesi gün Maarif Vekili Reşit Galip, Aydın’ı makamına çağırır. Bir zarf uzatır. Ne midir bu? Atatürk’ün kaleme aldığı Aydın’ı tebrik ettiği mektup! Ne büyük gurur!

Ve Aydın Atatürk’ün isteğiyle, devlet bursuyla yurt dışına gönderilir. Amerika’da Harvard’da okur, bilim tarihi üzerine ‘dünyadaki ilk doktora yapan kişi’ unvanını edinir. Türkiye’de bilim tarihi kürsüsü kurar, ordinaryüs unvanını alır. Uluslararası Bilim Tarihi üyeliğine seçilir. UNESCO’dan TÜBİTAK’tan ve dünyanın çeşitli ülkelerinden ödüller alır. Atatürk’ün izinde binlerce öğrenci yetiştirir. Dünya çapında tanınan bir bilim insanı Atatürk’ün teşvikiyle gerçekleşir. İşte bu yüzden Atatürk ve O’nun vizyonu kıymetlidir. Aydın ise ona emanet edilen mirası, bir madalya gibi kendisine armağan edilen Atatürk’ün mektubunu evinin başköşesinde bulundurur. Bir yol gösterici pusula gibi… Yazar Tolga Aydoğan olarak size sunduğum bu anlatıdaki kişileri aslında hepimiz tanımaktayız. Atatürk’ün yurt dışına gönderilmesini istediği Aydın günümüzde beş liraların üzerinde fotoğrafı olan Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’dır. Atatürk’ün sınava soktuğu diğer iki kişi kim midir? Hepimizin kitaplarını severek okuduğu Orhan Veli ve Oktay Rifat…/z
Tolga Aydoğan