9. SINIF BİYOLOJİ DERS NOTLARI 2022

• Hücre
• Canlıların Çeşitliği ve Sınıflandırma
• Canlılar Alemi ve Özellikleri
• Canlıların Ortak Özellikleri
• Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler

9. SINIF BİYOLOJİ DERS NOTLARI
1.ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
1. BÖLÜM: BİYOLOJİ VE CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
BİYOLOJİ: Canlıların yapılarını,yaşamsal faaliyetlerini,davranışlarını,gelişmelerini,yeryüzündeki
dağılışlarını,birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. HÜCRESEL YAPI: Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bütün canlılar bir yada daha fazla sayıda hücreden
oluşurlar. Örneğin bakteri , amip gibi canlılar bir hücreden oluşurken, bitki, hayvan gibi canlılar çok sayıda
hücreden oluşur.
2. BESLENME: Canlıların enerji ihtiyacını karşılamak ve yaşamlarını sürdürmek için gerekli maddeleri almasına
BESLENME denir. Bütün canlılar beslenir. Bazı canlılar kendi besinlerini kendileri üreterek OTOTROF
beslenirken ( örneğin bitkiler, bazı bakteriler) bazı canlılar besinlerini dışarıdan hazır alırlar. Bunlara da
HETEROTROF denir.( örnek; hayvan, mantar)
3. SOLUNUM: Hücre içinde besinlerin parçalanarak elde edilen ATP molekülünden enerji açığa çıkarılmasına
solunum denir. Bütün canlılar solunum yaparlar. Bazı canlılar oksijenli solunum yaparken bazıları oksijensiz
solunum yapar.
4. ATP ÜRETME VE TÜKETME: Bütün canlılar solunum yaptığı için ATP üretme yani FOSFORİLASYON tüm
canlılarda ortaktır. Hemen hemen tüm metabolik olaylarda enerji harcandığı için ATP tüketme yani
DEFOSFORİLASYON tüm canlılarda ortaktır.
5. METABOLİZMA: Canlı vücudunda gerçekleşen yapım ve yıkım olaylarının tamamına metabolizma denir.
Küçük moleküllerin birleştirilerek büyük molekül üretilmesi yapım yani ANABOLİZMA, tam tersi büyük
moleküllerin parçalanarak küçültülmesi yıkım yani KATABOLİZMADIR.
6. BOŞALTIM: Metabolizma sonucu oluşan atıkların vücuttan uzaklaştırılmasına boşaltım denir. Bütün canlılar
boşaltım yaparlar. Örneğin bitkiler terleyerek , yaprak dökerek boşaltım yaparken, hayvanlar terleyerek ,
soluk vererek ve idrar oluşturarak boşaltım yaparlar.
7. HAREKET: Bütün canlılar hareket eder. Hareket ikiye ayrılır. Yön değiştirilerek yapılan PASİF HAREKET ya da
yer değiştirilerek yapılan AKTİF HAREKET. Bitkiler pasif hareket ederken hayvanlar, insanlar, bakteriler aktif
hareket eder.
8. UYARILARA TEPKİ: Bütün canlılar vücudun içinden ve dışından gelen uyarılara tepki gösterirler.
9. BÜYÜME VE GELİŞME: Bütün canlılar büyür ve gelişir. Çok hücreli canlılar hücre sayısı ve hücre hacminin
artmasıyla büyürken, tek hücreli canlılar hücrenin hacimce ve kütlece artmasıyla büyürler.
10. ÜREME: Bütün canlılar nesillerini devam ettirmek için kendilerine benzer bireyler meydana getirirler. Buna
üreme denir. Üreme bazı canlılarda eşeyli gerçekleşirken bazılarında eşeysiz gerçekleşir.
11. UYUM: Bütün canlılar yaşama ve üreme şansını artırmak için bulundukları ortama uyum sağlamak
zorundadır. Örneğin develerin yağ depolaması, bukalemunun renk değiştirmesi uyuma (adaptasyona )
örnektir.
12. HOMEOSTAZİ: Çevre şartlarındaki değişikliğe rağmen canlının iç dengesini kararlı ve değişmez tutmasına
homeostazi denir. Tüm canlılarda kararlı bir iç denge vardır. Örneğin ortam sıcaklığı değişse bile vücut
sıcaklığımız 36 derecede sabit tutulur.
13. ORGANİZASYON: Canlıların tümü belirli bir organizasyona sahiptir. Tek hücreli canlılarda hücre içinde yapılar
arasında bir organizasyon vardır. Çok hücrelilerde ise organizasyon basamakları şu şekildedir;
 ATOM-MOLEKÜL-ORGANEL-HÜCRE-DOKU-ORGAN-SİSTEMLER-ORGANİZMA
14. RİBOZOM BULUNDURMA: İster tek hücreli ister çok hücreli olsun bütün canlılar ribozom organelini
bulundururlar.
15. PROTEİN SENTEZİ YAPMA: Bütün canlılar ribozom organeli sayesinde protein sentezi yaparlar.
16. NÜKLEİK ASİT BULUNDURMA: Bütün canlılarda kalıtım materyali olan DNA ve protein sentezinden sorumlu
molekül olan RNA bulunur.
17. ENZİM SENTEZİ YAPMA
18. ÖLÜM