40 Dakikalık Teneffüs Okullarda Uygulanabilir mi?

Bakanlığın gözüne girmek isteyen il milli eğitim müdürlükleri “ya tutarsa” misali eğitimde sıkça deneme-yanılma yöntemi kullanıyor. Şu anda atıl durumdaki pek çok proje için para, enerji ve zamanımızı boşa harcadık.
Antalya Milli Eğitim Müdürlüğünün hazırladığı ''Okul 2023 Projesi'ne'' göre 40 dakika ders 40 dakika teneffüs yapılacak. Antalya merkezde tam gün eğitim yapan okulların katılacağı, pilot uygulamada, 40 dakikalık teneffüslerde öğrenciler öğretmenleri eşliğinde spordan sanata, geleneksel oyunlardan model uçak yapımına çeşitli faaliyetlere katılacak.

Öncelikle hangi proje adı altında olursa olsun ‘’eğitimde yapılan değişlikler’’ yasa ve yönetmeliklere uygun olmalıdır. Okul öncesi ve ilköğretim kurumları yönetmeliğinde, ders süresi belirtilmiş, teneffüs süresi ise öğretmenler kurulunun kararına bırakılmıştır. Yani "öğretmenler kurulu kararı olmadan" uygulanması mümkün değildir.

Öğretmenler açısından uygulanabilir mi?

Projeye göre 40 dakikalık teneffüslerde çocuklar boş bırakılmayacak istekleri doğrultusunda çeşitli sportif faaliyetlere, etkinlik ve oyunlara dahil edilecek. Bu etkinlikler için "farklı branşlarda eğitimcilerin görevlendirilmesi" gerekiyor.

Pek çok okul donanım, altyapı ve fiziki olarak yeterli değil. Şehir merkezindeki "okulların küçük bahçeli, okul binalarının çok katlı olması" uzun teneffüslerde öğrencilerin okul bina ve bahçesinde nasıl organize edileceği sorusunu aklıma getiriyor.

Okulların çoğunun bir spor salonu yok! Hatta halk oyunları ve tiyatro çalışacakları uygun yerleri bile yok. "Soğuk havalarda ne yapılacak?" Kapı kolunu yaptırmakta bile sıkıntı yaşayan ödeneksiz okulların bunu nasıl gerçekleştireceği kocaman bir soru işareti.

Adına 40 dakikalık teneffüs dendiği için biz de teneffüs gibi değerlendirelim: O günün nöbetçi öğretmenleri aşırı yorulacağından dolayı derslerde verimi oldukça düşecektir. Yaşanabilecek karmaşa ve düzensiz ortam nedeniyle güvenlik sorunları ortaya çıkacaktır. Bir öğretmenin esprili yorumu şöyle; “10 dakikalık teneffüslerde mahvediyorlar, 40 dakikalık teneffüste derimizi yüzerler…”

Öğrenciler açısından uygulanabilir mi?

Biz istiyoruz ki sınav stresi altındaki çocuklarımız "nefes alsın, okullar yaşam alanı olsun, beceri edinme alanı olsun, eğlenceli yerler olsun."  Ama bunu "öğretmenlerin mesaisini uzatarak ve ağır olan yüküne daha fazla yük ekleyerek" gerçekleştiremeyiz.

Uzun teneffüslerde yaşanabilecek olumsuzluklar:

40 dakikalık teneffüsler sonrası çocukların derse uyumu güç olacaktır
10 dakikalık teneffüslerde bile öğrenciler çok sayıda kaza geçirirken, 40 dakikada okulun revire dönmesi kaçınılmazdır.
Azıcık kar yağdığında bile tatil edilen okullarda soğuk havalarda 40 ‘ar dakikalık teneffüsler nasıl yapılacak?
Teneffüslerde etkinlik yapan çocuk teneffüs ihtiyacını ne zaman karşılayacak?
Sonuç olarak, böylesi "radikal bir değişikliği" müdürlüklerin "proje adı altında" uygulaması söz konusu olamaz. Bu uygulamaya Milli Eğitim Bakanlığının el atması kaçınılmaz. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 2023 Vizyonu’nu tanıtırken "Teneffüs saatleri artacak, ders saatleri azaltılacak. Öğleden sonra spor, tasarım ve beceri atölyeleri ile desteklenecek bir yapı kuruyoruz" demişti. Benim önerim Bakanımız Ziya Selçuk’un belirttiği gibi, ders ve teneffüs saatlerinde değişiklik yapmadan, 40 dakikalık teneffüs yerine; öğleden sonra sanat, spor, bilim, teknoloji, kültürel etkinliklerin ve atölye çalışmalarının olduğu bir düzenlemeye gidilmesidir.

Alpay CAVLAK
Lider Eğitimci Yazarlar Derneği
İzmir İl Başkanı