Çocuklara Arkadaşlık Seçimlerinde Nasıl Yardımcı Olunur

Arkadaşlık dünyası ve sosyal statü kaygıları çocuklar için çok zorlayıcı olabiliyor. Zorbalığı önleme uzmanı olan Signe Whitson, “Yetişkinler sıklıkla ‘Çocuğumun arkadaşlarıyla yaşadığı sorunlara müdahale etmeli miyim?’ sorusuyla karşı karşıya kalıyorlar. Gerçek şu ki, çocukların, onlara karşı bir ‘silah’ olarak kullanılabilecek arkadaşlık ilişkilerini yönetmek için yetişkin desteğine ve sezgisine ihtiyacı var.” Çocuk ve yetişkin terapisti Whitson, çocuklarına arkadaşlarıyla yaşadıkları problemler konusunda yardım etmek ve onlara iyi arkadaşlar bulmayı öğretmek isteyen ebeveynlere tavsiyelerde bulunuyor.

Çocuğunuza zorbalık yaşadığını fark etmesini öğretin

Çıkar sağlamak adına arkadaşlığı veya sosyal statüyü suistimal etmek “ilişkisel saldırı” olarak adlandırılıyor. Whitson, çocukların ilişkisel saldırıyı gördükleri an fark etmelerine yardımcı olmanın ebeveynler için ilk adım olduğunu belirtiyor. “Zorbalığın bu türü, çocukların arkadaşlık ilişkilerinde deneyimlediği sorunları fark etmelerini zorlaştıran dışlayıcı eylemleri içerir. Ancak acı, aşağılama ve dışlanmışlık, aslında apaçık ortadadır,” diye açıklıyor. Whitson’a göre, ebeveynlerin çocuklarını bilinçlendirmesi gereken konular arasında yer alan bazı yaygın zorba davranışları şunlar:

-Partilerden ya da oyun gruplarından dışlamak, davet edilmeyen çocuk/çocuklar önünde bu partilerden ve oyun gruplarından bahsetmek;

-Dalga geçmek, alay etmek veya kaba bir şey söylemek ve ardından “yalnızca şakaydı” demek;

-Yüz yüze, internet ortamında ya da telefon aracılığıyla biri hakkında dedikodu başlatmak;

-Söylenen yapılmadığında arkadaşlığı bitirmekle tehdit etmek (“Eğer … yaparsan/yapmazsan bir daha seninle arkadaşlık etmem” gibi) 

-Bir çocuğu dışlamaları konusunda diğer çocukları kışkırtmak…

Çocuklara bu tür eylemlerin kabul edilebilir olmadığını öğretebilirsek, böyle davranışlarda bulunan arkadaşlarından uzaklaşmaları için bilinçli bir seçim yapmalarını sağlayabiliriz.

Özellikle kız çocuklarının öfkeyle barışmalarını sağlayın

Ayrıca, çocuklar (özellikle kız çocukları) öfkelenmenin yanlış bir şey olmadığını bilmeliler – ancak, öfkelerini uygun bir şekilde ifade etmeleri gerektiğini de bilmeliler. Whitson, “Öfke normal, doğal ve insani bir duygudur,” diye belirtiyor. “Ancak, birçok kız çocuğu çok erken bir yaştan itibaren öfkenin kötü olduğu anlayışına maruz kalıyor. Bu da, genç kızların istenmeyen davranışlar karşısında, ‘Affedersin ama bana bu şekilde davranman hoşuma gitmiyor,’ şeklinde tepki göstermelerini zorlaştırıyor. Çocuklarına öfkelerini etkili bir şekilde ifade etmeyi öğreten ebeveynler – kendinden emin iletişim becerileri sergileyerek ve saygılı bir şekilde ifade edildiği takdirde öfkeyi kabul ederek – kız çocuklarının zararlı ilişkilerden uzaklaşmak için ihtiyaç duydukları özgüveni güçlendirebilirler.” Kızınıza gücünü göstermeyi öğretirseniz – ki bunu, ‘Kes şunu,’ ya da ‘Komik olan ne?’ gibi basit ifadeler kullanarak bile yapabilir – kendisine kötü muamele yapılmasına izin vermeyeceğini karşı tarafa bildiren basit ama güçlü sinyaller göndermeyi öğrenecektir.

Yetişkinlerin “güvenli alanı” çok önemli

Ebeveynler aynı zamanda, çocukları arkadaşlarıyla sorun yaşadıklarında onlara fikirlerini paylaşabilecekleri bir destek ortamı ve gerektiğinde yaslanabilecekleri bir omuz da sağlamalılar. Whitson “Çocuklar; savunmasız kalabilecekleri, duygularını dışavurabilecekleri, arkadaşlık ilişkilerinde yaşadıkları hayal kırıklıklarından bahsedebilecekleri ve hatta ağlayabilecekleri güvenli bir yere ihtiyaç duyarlar,” diyor. “Ebeveynler, akrabalar, öğretmenler, danışmanlar ve bakım rolünü üstlenen diğer yetişkinler bu güvenli alanı sağlayabiliyor olmalı. Hiçbir çocuk, arkadaşlık ilişkisinde yaşadığı acı verici deneyimi kendi başına atlatmak zorunda kalmamalı…” Çocuğunuzun sizinle her konuyu konuşabiliyor olduğundan emin olun, özellikle de duygularını nasıl ifade edeceğinden emin olamadığı zamanlarda. Whitson, “Yapmaya çalıştığım şey çocuklara üzülmenin, incinmenin ya da öfkelenmenin normal olduğunu ve diğer insanlarla duyguları hakkında konuşmanın da aslında iyi bir şey olduğunu öğretmeye çalışmak.”

İyi bir arkadaşta ne aradığını bilmek

Ancak en önemlisi, çocuklara iyi bir arkadaşlığın nasıl bir şey olduğunu öğretin, diyor Whitson. “Çocuklar sağlıklı bir arkadaşlığın neye benzediğini ve nasıl hissettirdiğini anladıkları zaman, zararlı ilişkilerden kurtulmak için hazır hale geliyorlar,” diye belirtiyor. Ebeveynleri, iyi bir arkadaşın sahip olduğu özellikler konusunda çocuklarıyla tartışmaya teşvik ediyor ve bu tartışmaların, “İhtiyacım olduğunda bana yardım ediyor, bana destek oluyor… Duyguları hakkında benimle konuşuyor, benim düşüncelerime ve hislerime de değer veriyor,” gibi belirgin faktörlerin de ötesine geçmesi gerektiğini düşünüyor. Whitson, “Ebeveynler çocuklarına iyi bir arkadaşlığın nasıl hissettirdiğini öğrettikleri takdirde onlara tüm hayatları boyunca kullanabilecekleri bir hediye vermiş olurlar,” diyor: “Sağlıklı arkadaşlıklar kurmak ve bunları devam ettirmek için gerekli olan değerleri tartışmak ve dikkatlice değerlendirmek, çocuklarının arkadaşlık konusunda akıllıca seçimlerde bulunmalarına yardımcı olmak için yetişkinlerin yapabilecekleri en önemli şeylerden biri.”

Kaynak: https://www.egitimpedia.com/dost-gibi-gorunen-dusmanlar-ve-zorbalik-cocuklara-arkadaslik-iliskilerinde-nasil-yardimci-olabiliriz/