Mesleğimin on dokuzuncu yılındayım. Hem sınıf öğretmenliği yaptığım dönemde hem de eğitim yöneticiliği yaptığım dönemde katıldığım veli toplantıları ve yaptığım veli görüşmelerinde elde ettiğim yaşantılara dayanarak yapılması ve yapılmaması gereken hususlara değineceğim.
Platon’a göre: “Çocuk yetiştirme işi tek tek kişilere bırakılamayacak kadar önemlidir. Devletin sorumluluğunda olmalıdır.(Platon, halka açık çocuk yuvalarını ve tam gün okulları savunan ilk filozoftur. (GARDER, J, 2006). Platon, (Ortadoğu’da Eflatun olarak tanınır.) Devletin vatandaşına eğitim vermekle yükümlü olduğu günümüzden binlerce yıl önce dile getirmiştir. Peki devlet, yani okulda devleti temsil eden öğretmen, Eğittiği çocuğun ebeveynleriyle nasıl bir diyalog içinde olmalı? Bu yazımda bu soruyu cevaplamaya çalışacağım.
Velilerimiz, öğretmenlerle genelde veli toplantılarında diyalog imkânı bulurlar. Bunun yanında seyrek de olsa veli çocuğunu okula bıraktığında, çocuğunu okuldan almak için geldiğinde, gezi vb. etkinliklerde yapacağı ikili görüşmeler yoluyla da diyalog kurmaktadır.
Velilerle öğretmenlerin en etkili iletişim sahası veli toplantılarıdır. Verimli, etkili veli toplantıları düzenlemek ve anne babalarla olumlu bir iletişim iklimi yakalamak için yapılması gerekenleri örneklerle açıklayacağım. Öncelikle toplantı ya da görüşmeye veliyi nazikçe ve kaliteli bir etkinliğin gerçekleştirileceğine inandırarak okula davet etmek gerekir. Çocukların defterine yarın toplantı var şeklinde not yazdırmak, öğrencilere sözlü olarak “Yarın veli toplantısı yapacağım. Annenize veya babanıza söyleyin mutlaka biri gelsin.” gibi niteliksiz davet şekilleri velide olumsuz bir yargı oluşturur. Toplu SMS gönderilerek teknolojiden de yararlanılabilir. Günümüzde çalışan anne-babaların yoğun iş hayatlarında ani değişiklik yapmaları çok zor olmaktadır. O nedenle mutlaka en az bir hafta evvelden duyuru yapılmalı ki veli çalışıyor ise iş yerinden izin alsın, bebeği varsa bebeğine bakacak kişiyi bulsun, hasta ise hastane randevusunu ona göre alsın, vb. örnekler çoğaltılabilir.
Velilerimize önem verdiğimizi hissettirmeliyiz. Toplantı için emek harcadığımızı veli görmeli. Öğretmen veliye en az bir hafta öncesinden, gündem maddelerini içeren bir not göndererek veliyi okula davet etmelidir. Ne görüşüleceği konusunda bilgisi olmayan veli; sorunlarını, görüşlerini değerlendirme, düşünme fırsatını yakalayamaz. Ne konuşulacağını, ne zaman ve nerede konuşulacağını bilen velinin kafasında pek çok soru işaretini kaldırmış oluruz.
İletişimi etkileyen fiziksel öğeleri iyi yönetmek gerekir. Veliye gönderdiğimiz duyuru kâğıdında toplantı saati ve yeri mutlaka belirtilmeli. Zira okullarımızda; “5A sınıfının toplantısı nerede?”, “1B’nin toplantı yerini arıyorum.” diye telaşla gezinen velileri görmekteyiz. Velilerimize güçlük yaratmadan gerekli bilgiler duyuru yazısında belirtilmelidir. Duyuru yazısının resmi bir boyut kazanması için okul müdürümüze imzalatıp mühürleterek çoğaltılmalıdır. Böylece velinin zihninde toplantının değeri artacak, velilerimiz daha özenli davranacaktır. Ayrıca, duyurunun altına imza atan okul müdürü, velilere karşı mahcup olmamak için toplantı mekânının temizliğini ve düzenini sağlayacaktır.
Toplantı başladığında velilere güler yüzle hoş geldiniz demek pozitif iletişimin ilk kuralıdır. Ön yargı ile salona giren bir veli öğretmenin pozitif enerjinizden etkilenip sakinleşmekte toplantının verimi artmaktadır.
Toplantıya mutlaka hazırlıklı gitmek gerekir. Velilere toplantı öncesinde e-okuldan çıkarılmış veli toplantısı raporlarını dağıtmak, Öğrencilere verilen notların nasıl değerlendirildiğini gösteren ölçekleri velilere göstermek, veliler üzerinde olumlu etki yapacaktır.
Eğitimin sacayağı; öğrenci, öğretmen ve velilerdir. Paydaşlarla kurulacak olumlu bir iletişim eğitim kurumunun başarısını arttıracaktır. Veli toplantılarında öğretmenlerin velilere hitap ederken dikkat etmesi gereken birkaç hususu örneklerle açıklayacağım.
Başarısı düşük veya problemli olduğunu düşünülen öğrencilerin velilerine diğer velilerin önünde çocuğunuz tembel, yaramaz vb. ithamlar yöneltilirse veli egosunu savunacağından veli-öğretmen çatışması muhtemeldir. O nedenle bu durumda çocuğu olan velilere kırıcı olmadan “Çoğunuz proje ödevlerini zamanında teslim etse başarısı daha da artacaktır.” Şeklinde rencide edici olmayan olumlu ve yapıcı ifadelerle yaklaşılmalıdır.
“Kılık kıyafet kurallarına uyum başarıyı arttırır, olumsuz diyaloglardan, uyarılardan çocuğu kurtarır. Bu sebeple ebeveynler çocuklarını özenle okula hazırlamalı, giydirmelidir.” şeklinde yuvarlak cümlelerle verilmek istenen mesaj alıcıya, kırmadan dökmeden ulaştırılabilir.
Velilere güncel hayattan somut örnekler verilerek açıklama yapılmalıdır. Veliler eğitim düzeyleri ve özellikle farklı bir kitle olduğundan teknik terimler kullanılmadan dolaylama yapılmadan, duyulabilir bir ses tonuyla konuşulmalıdır.
Velilere bolca söz hakkı verilip yapılmasını istenilen işlerin, alınmasını istediğiniz eğitim materyallerinin alım kararlarının oylanmasıyla velilerin kararlara katılımı sağlanacaktır. Toplantılara katılım sıkı denetlenmeli katılmayan velilere telefon ile ulaşıp veli okula davet edilmelidir. Bu durum kulaktan kulağa yayılacağından veli bir sonraki toplantıya katılmayı zorunluluk addedecektir. Velilere olumlu mesajlar verilerek iyi dilek ve temennilerle toplantıya son verilmelidir. Bol bol gülümsemekten kaçınılmamalı, saygıyı temel alan samimi bir iletişim kurulmalıdır.
Sağlıcakla kalın.
Serdar GÜNDÜZ
Liyakat-Sen Ağrı İl Temsilcisi
serdargunduz81@gmail.com