Okul Öncesi Etkinlik Geliştirmede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Giriş bölümünde de bahsedildiği gibi Sınıf Rehberlik Programındaki kazanımların öğrenciye aktarılmasında grup rehberliği etkinliklerinin önemi büyüktür. Etkinliklerin istenen amaca ulaşabilmesi için etkinlik geliştirmede belirli hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Sınıf Rehberlik Programında yer alan kazanımlara ilişkin grup rehberliği etkinlikleri geliştirme aşamasında dikkat edilen hususlar aşağıda sunulmuştur. Burada unutulmaması gereken önemli bir nokta kitapçığın sonunda verilen tüm etkinliklerin “örnek” etkinlikler olduğudur. Okul psikolojik danışmanları/rehber öğretmenleri ve sınıf rehber öğretmenleri;
sınıf rehberlik programlarına ve kazanımlara bağlı kalmak kaydıyla kendi görev yaptığı bölgenin, okulun, sınıfın şartlarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak özgün etkinlikler geliştirebilir ve bunları kullanabilir. Özgün etkinlikler geliştirip uygulamak isteyen okul psikolojik danışmanları ve sınıf rehber öğretmenlerine bir yol haritası olması açısından örnek etkinliklerin geliştirilmesinde dikkat edilen hususların önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle özgün etkinlikler geliştirmek isteyenlerin Tablo 1’i ve diğer hususları incelemesi yararlı olacaktır.
1 Her bir sınıf düzeyinde 36. kazanım öğrencilerin Sınıf Rehberlik Programlarına ilişkin duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri için ayrıldığından toplamda 455 örnek grup rehberliği etkinliği geliştirilmiştir.

ETKİNLİĞİN ADI (Kazanımla bağlantılı, dikkat çekici bir isim verilmeli.)
Gelişim Alanı
Süre
Uygulayıcı İçin
Ön Hazırlık
Kazanım/Hafta
Sınıf Rehberlik Programında yer alan gelişim alanı dikkate alınmalıdır.
Ders saati ve gelişim düzeyi dikkate alınmalıdır.
1. Ön hazırlık kısmında uygulayıcının etkinliği uygulamadan önce ne gibi hazırlıklar yaparak sınıfa gitmesi gerektiği hakkında uygulayıcıyı açık ve anlaşılır ifadelerle bilgilendiriniz.
2. Etkinlik içeriği ve araç gereçler dikkate alınmalı.
3. Etkinlik için gerekli olan araç gereçlerin hazırlanması (örneğin çalışma yapraklarının öğrenci sayısı kadar çoğaltılması, çalışma yapraklarının kesilmesi, posterin tahtaya asılması gibi), sınıf düzenin ayarlanması (örneğin U şeklinde oturma, sıraların kenara çekilmesi gibi), bir hafta önce ya da birkaç gün önce öğrencilerin görevlendirilmesi gibi.
Sınıf Rehberlik Programında yer alan kazanım ifadesi ve hafta dikkate alınmalıdır.
Yeterlik Alanı
Araç Gereçler
Süreç
(Uygulama Basamakları)
Sınıf Düzeyi
Sınıf Rehberlik Programında yer alan yeterlik alanı dikkate alınmalıdır.
1- Araç gereçler kısmında süreçte kullanılacak materyalleri net ve açık bir şekilde ifade ediniz ve uygulayıcının materyalleri okuduğunda ne hazırlaması gerektiğini düzgün bir şekilde anlamasını sağlayınız.
1. Etkinliği geliştirirken süreç basamaklarının etkinliği uygulayacak kişinin daha rahat anlaması adına yalın ve anlaşılır olmasına dikkat ediniz.
2. Etkinlik süreci işlem basamakları şeklinde anlatılmalı.
3. Sürecin belirlenmesinde aşağıdaki tekniklere ve başlıklara yer verilmeli, farklı
tekniklerden yararlanılmalı:
 GİRİŞ
‰ Merak uyandırıcı bir açılış
‰ Etkinlik hedefinin ne olduğunun açıklanması
‰ Etkinlik içeriğinin özetinin verilmesi
‰ Bu aşamada öğrencilerin geçmiş öğrenmeleri de uyarılıp gündeme getirilmelidir.
YAŞANTININ GELİŞTİRİLMESİ
Tasarlayacağımız yaşantının hedef yönünde düşünce, duygu ve davranışları uyarması beklenir.
Sınıf Rehberlik Programında yer alan sınıf düzeyi dikkate alınmalıdır.

Kazanımın Değerlendirilmesi
1. Etkinliğin amacına ulaşıp ulaşmadığına ilişkin değerlendirme yapmak grup
rehberliğinin önemli hedeflerinden biridir. Her ne kadar her şeyi ölçmek mümkün
olmasa da, sonuçta ya da süreçte amaca uygun olarak bir değerlendirme yapmak
gereklidir. Bunun için aşağıdakilerden faydalanılabilir:
• Öğrencilerin etkinliğin amacına erişebilme düzeyini belirlemek (kendini değerlendirmeye yönelik ölçekler, checklist, anket vb.)
Süreç
(Uygulama Basamakları)
‰ Yazma egzersizleri (cümle tamamlama, liste yapma, günlük tutma vb.)
‰ Kültürfizik egzersizleri (dans, oyunlar, temel spor hareketleri vb.)
‰ Sanat uğraşıları (resim, müzik, kolaj, çamur etkinlikleri vb.)
‰ Okuma (hikâyeler, şiirler okuma vb.)
‰ Bilgi toplama etkinlikleri (araştırma yapma, grup tartışmaları, röportaj yapma, video/kısa film çekme vb. )
YAŞANTIYA YÖNELİK TEPKİLERİN İFADE EDİLEBİLECEĞİ BİR YÖNTEM OLUŞTURMA
Bu aşamada öğrencilerin kendilerine sunulan yaşantıyla ilgili duygu, düşünce ve davranışsal tepkileri toplanır.
Tartışma soruları
‰ Öğrenciler bu etkinlikte ne oldu diye tartışmak istemeli.
‰ Öğrenciler bu etkinliğe yönelik tepkilerini paylaşmak istemeli.
‰ Öğrenciler kendilerini bu etkinliğin nasıl etkilediği üzerine düşünmeli.
(Bu yaşantı sonucunda ne fark ettin, bu etkinlikten sonra yaşamında neyi değiştirmek istersin?)
‰ Öğrenciler diğerlerini bu etkinliğin nasıl etkilediği üzerine düşünmeli. (Bu yaşantı sonucunda sınıf arkadaşların ile ilgili ne öğrendin, bu yaşantı sınıfı nasıl etkilemiş olabilir?)
‰ Öğrenciler öğrendiklerini günlük yaşama nasıl aktarabileceklerini düşünmeli. (Diğerleriyle birlikte çalışma konusunda bu deneyimden ne elde ettin, burada bugün öğrendiklerinle bağlantılı olarak bu hafta nasıl bir şey yapmak istersin?)
TEPKİLERİN İŞLENMESİ
Öğrencilerin etkinlikte deneyimledikleri yaşantıya yönelik tepkilerini alıp bu yaşantılar hakkında ortak yönlerin, farklılıkların, ortaya çıkan temaların belirleneceği aşamadır.
VARGI
Yaşantı tamamlandıktan sonra etkinlikte yaşanılanların özetlenerek ulaşılan sonuçların paylaşılmasıdır.
4. Etkinlik yazıldıktan bir gün sonra okunarak dış bir gözle tekrar değerlendirilmelidir. Etkinliklerde süreçte kullanılan ısınma, etkinlik ya da materyaller arasında ilişki kurulmalı, süreç birbirinden kopuk parçalar hâlinde görünmemelidir.

1. Etkinliği kazanım ifadesini öğrencilere kazandıracak şekilde planlayınız. Kazanım ifadesinde değişiklik yapmayınız ve özellikle kazanımdaki fiile dikkat ediniz.
2. Etkinlik içeriğini belirlemeden önce mutlaka kazanımla ilgili alanyazını okuyunuz ve kuramsal bilgileri dikkate alınız.
3. Etkinliğin öğrencilerin gelişim düzeylerine uygun olmasına dikkat ediniz.
4. Etkinliğin bir ders saati (yaklaşık 50 dakika) içerisinde uygulanabilir olmasına dikkat ediniz.
5. Kâğıt-kalem uygulamaları yerine mümkün olduğunca öğrencilerin sürece aktif katılım sağlayacakları, düşünmelerine ve hayal kurmalarına olanak tanıyan içerikler belirleyiniz. Bu noktada hazırlanacak çalışma yapraklarında düz metin yerine içerikle ilgili görsellere (tablo, şekil, fotoğraflar vb.) öğrencilerin dikkatlerini çekecek  uygulamalara ya da materyallere yer verebilirsiniz.
6. Etkinlikle ilgili akademik bilgiler verilmesi gerekiyorsa etkinlik bilgi notu şeklinde düzenleyiniz ve alıntı yapılan kaynakların birincil kaynaklar olduğundan emin olunuz.
7. Etkinliği geliştirirken süreç basamaklarının etkinliği uygulayacak kişinin daha rahat anlaması adına yalın ve anlaşılır olmasına dikkat ediniz.
8. Araç gereç gerektirmeyen etkinlikler geliştirmekten kaçınınız.
9. Etkinliğin başlangıç sürecinde öğrencilerin sürece ısınması için yapılacak etkinlikleri, temel kazanımın kazandırılması için uygulanacak etkinliğe oranla görece daha kısa tutmaya özen gösteriniz.
10. Etkinliklerde öğrencileri gruplara ayırmak için etkinlik yazım kılavuzundaki “Gruplara Ayırma Örnekleri” başlığı altından etkinliğinizin doğasına en uygun olan yöntemi seçiniz.
11. Etkinliğe başlarken geliştireceğiniz etkinliğin doğasına uygun olarak etkinlik amacını bildirebilirsiniz veya bildirmemeyi tercih edebilirsiniz.
12. Süreç basamakları arasındaki geçişi, akışı bozmayacak şekilde yapınız.
13. Sürecin başlangıcında doğrudan etkinliğe geçmek yerine ilgi çekici bir giriş cümlesi ile öğrencilerin dikkatini etkinliğe odaklayınız.
14. Etkinlik geliştirirken etkinliğin temel kazanımı kazandırmaya yönelik ve temel kazanımla alakalı olduğundan emin olunuz.
15. Etkinlik için bir kaynaktan bilgi alma ihtiyacınız olduğunda bilgiyi doğru (birincil) bilgi kaynaklarından aldığınızdan emin olunuz.
16. Etkinliğin içinde herhangi bir kaynaktan alınan tüm bilgileri doğrudan almadan, sadeleştirerek kendi cümlelerinizle ifade ediniz.
Kazanımın
Değerlendirilmesi
Etkinliği Geliştiren
• Öğrencilerin kazanıma ilişkin davranışları sergilemesini sağlayacak uygulamaları ödev olarak verme (poster hazırlama, günlük tutma, proje hazırlama, röportaj
yapma vb.)
• Aileler ve öğretmenleri sürece dâhil etme (gözlem yapma, öğrenciyi değerlendirme vb.) Etkinliği geliştiren kişi ya da kişilerin isimleri yazılmalı.
Öğretmene
Uygulayıcıya Not
• İhtiyaç duyulması hâlinde uygulayıcının dikkat etmesi gereken özel hususlar, alternatif yollar ve alternatif araç gereçlere yer verilmeli.
• (Bu bölüm etkinlik öncesi yapılacak olan hazırlığa ilişkin bilgilerin yer aldığı bölüm değildir. Bu tarz konular etkinliğe hazırlık kısmına yerleştirilmelidir.)

17. Etkinlikleri yazarken klasik örnekler vermekten kaçınınız, daha özgün ve orijinal örnekleri tercih ediniz.
18. Etkinlik yazarken öğrenciye ders verme amacı gütmeyen, kazanımı süreçte kendi kendilerine kazanmalarını sağlayacak etkinlikler yazmaya özen gösteriniz.
19. Oyun temelli, yaratıcı ve hayal kurmaya olanak verecek etkinliklerle süreci eğlenceli hâle getirip zenginleştiriniz.
20. Süreç sonunda tartışma soruları sorarak etkinliğin pekiştirilmesini ve anlaşılmasını sağlayınız. Tartışma soruları ile etkinliği pekiştirmeden süreci sonlandırmayınız.
21. Oluşturulan tartışma sorularının kazanım ile tutarlı olmasına ve kazanımı pekiştirmeye yönelik olmasına dikkat ediniz.
22. Etkinlik içinde veya çalışma yapraklarında kullanılan “tanınmış kişilere” örnekler verilirken daha ulaşılabilir, öğrencileri motive edebilecek örnekler vermeye dikkat ediniz.
23. Etkinliklerde örnek sunarken kullanılan isimlere sınıfta o isimde bir öğrenci olabileceğini düşünerek dikkat ediniz, mümkünse uygulayıcıya not olarak sınıfta örnekteki isime sahip bir öğrenci varsa örnekteki ismi sınıfta olmayan bir isimle değiştirebileceğini belirtiniz.
24. Kazanımın değerlendirmesi kısmında öğrencinin kazanımı pekiştirmesini sağlayacak, etkinlik süreci dışındaki sürede yapabileceği, onu aktif kılacak, yaparak ve yaşayarak öğrenmesini sağlayacak yaşantılar kurgulayınız.