Sürveyans Nedir?

Sürveyans, daha çok tıp alanında karşımıza çıkan bir sözcüktür. Bu yüzden tıpla ya da sağlık alanıyla ilgilenen kişilerin mutlaka bilmesi gereken kelimeler arasındadır.

Sürveyansın amacı nedir?
Sürveyans programının temel amacı hastane infeksiyonlarının azaltılmasına katkıda bulunmaktır. Bunu yapabilmek için öncelikle sorun belirlenmeli ve çözüme yönelik önlemler geliştirilmelidir (1). Sürveyans programlarının iyi uygulandığı hastanelerde nozokomiyal infeksiyon oranı %33 oranında azalmıştır. Başarılı bir infeksiyon kontrolü için her 1000 yatak için bir epidemiyolog, her 250 yatak için özel eğitilmiş bir hemşire ve planlı sürveyans gereklidir.

Sürveyansın amaçlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz

1-Endemik hastane infeksiyonu hızlarını saptamak

İyi bir infeksiyon kontrol sistemi olan hastanelerdeki nozokomiyal infeksiyonların %90–95’inin endemik olduğu belirtilmektedir(1). Endemik hızların belirlenmesi bir hastanede o andaki infeksiyon riskinin ne olduğu hakkında sayısal bir fikir verir. Hastane infeksiyon hızını azaltmak için sayısal veriler elde edildikten sonra, bu infeksiyona yönelik etkili önlemler alınmalıdır.

2-Epidemileri belirlemek

Endemik hastane infeksiyon hızları düzenli izlendiğinde bu hızlardaki bir sapma epidemiyi işaret edebilir. Ancak sürveyans verileri genellikle günlük olarak analiz edilmediğinden epidemileri belirlemekte gecikilmiş olur. Pratikte epidemiler, klinisyen ve laboratuvarın infeksiyon kontrol görevlilerini uyarmasıyla gündeme gelir.

3-İnfeksiyon kontrol önlemlerini değerlendirmek

Sürekli sürveyans çalışması ile sorunlara karşı alınmış olan önlemlerin uygulanıp uygulanmadığı ve etkinliği belirlenebilir.

4-Hastane çalışanlarını ikna etmek

Hastane personeli infeksiyon kontrol önlemlerini uygulayacak kişiler olduklarından öncelikle önlemler konusunda ikna edilmeleri başarıya ulaşmak için gereklidir. İnfeksiyon kontrol görevlileri hastane çalışanlarına infeksiyon sorunlarına yönelik hızlı ve uygulanabilir çözüm sunarlarsa etkinlik ve güçleri de o ölçüde artar. Sürveyans verilerinin doğru olarak analiz edildikten sonra hastane çalışanlarına geri bildirimi bu kişilerin davranışlarında olumlu olmaktadır.

5-Diğer hastanelerin infeksiyon hızlarıyla karşılaştırma yapmak

Sürveyans verileri kullanılarak nazokomiyal infeksiyon hızı diğer hastanelerin infeksiyon hızlarıyla karşılaştırılabilir. Karşılaştıma sonucunda infeksiyon hızı yüksek bulunduğunda infeksiyon kontrol önlemlerinin ilgili alanlara yönlendirilmesi konusunda infeksiyon kontrol komitesi uyarılmış olur.

Hastaneler arasında infeksiyon hızları karşılaştırılırken dikkatli olmak gerekir. Yapılan sürveyans sistemine göre farklı sonuçlar ortaya çıkabilir. Hastaya dayalı sürveyans yönteminde infeksiyonlu olguların gözden kaçma olasılığı daha düşük olduğundan infeksiyon hızı pasif sürveyans yöntemini seçen hastanenin infeksiyon hızından daha yüksek çıkabilir. Bu nedenle hastaneler arası kıyaslama yaparken benzer yöntemleri kullanan hastaneler arasında karşılaştırma yapılmalıdır. Ayrıca her hastanenin ve ünitenin hasta popülasyonu ve infeksiyon için risk oluşturabilecek girişimler farklılık gösterebileceğinden sadece infeksiyon oranlarını karşılaştırmak sakıncalı olabilir.

Sürveyans Nedir, Sürveyans Çeşitleri Nelerdir?

Sürveyans kelimesi, bir hastalığın yayılma hızını ve hastalığın nasıl ortaya çıktığını izlemektir. Bir tür hastalık izleme ve gözlem yöntemi de diyebiliriz. Sürveyansın 3 çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;

• Aktif sürveyans
• Pasif sürveyans
• Nöbetçi sürveyans

Bir başka gruplama şekli ise;

• Acil sürveyans
• Zorunlu sürveyans
• Serolojik sürveyans
• Lirolojik sürveyans
• Laboratuvara dayalı sürveyans

Tıpta Sürveyans Kelimesi

Tıpta sürveyans kelimesi bir hastalığın kontrol altına alınması için nereden ortaya çıktığını ve hastalara nasıl bulaşarak yayıldığını tespit etmek için belirli aralıklarla izleme yapılmasını anlatır. Enfeksiyonun kontrolü için sürveyans oldukça önemlidir.