Otomobil Markalarının Kuruluş Yılları

Öğretmen haberleri ve gelişmelerden hemen haberdar olmak için Telegram kanalımıza katılın!

OTOMOBİL MARKALARININ KURULUŞ HİKAYESİ VE KURULUŞ YILLARI

ALFA ROMEO

Alfa Romeo markası iki Milano sembolünden oluşuyordu: Mavi fonda Milano Beyliğinin simgesi yılan (Teknik Ofiste çalışan bir genç tarafından, Filarete Kulesinden Castello Meydanından geçen tramvayı koca bir yılan gibi seyrederken aklına gelen fikirden yola çıkılarak tasarlanmıştır.) ve beyaz fonda kırmız haç, ****lik bir daire içine alınıp üzerine ALFA (Anonima Lombarda Fabbrica Automobili- Lombarda Anonim Otomobil Fabrikası) ve MİLANO yazıları Savoya Ailesinin simgesi olan düğümlerle ayrılmış olarak yazılmıştır.

"ALFA: tüm bir program için söylenen bir kelime veya daha iyi söylemek gerekirse, bir programın daha net bir şekilde açıklaması anlamına gelmektedir. Alfabenin birinci harfini belirlerken, aynı zamanda bir başlangıç noktasını simgelemektedir, bu başlayan, gelişen yeni bir hayattır..."

1915/1925 İkinci Amblem
ALFA ROMEO MİLANO yazısı amblemde Nicola Romeo'nun fabrikayı satın almasından sonra yer alan yeni yazıdır.


İlk Otomobil
1920 yılında Alfa Romeo markasıyla ilk otomobil Torpedo 20-30 HP doğdu.

Anonima Lombarda Fabbrica Automobili" A.L.F.A. (Lombarda Anonim Otomobil Fabrikası) isimli şirket, 1910 yılında Alessandro Darracq tarafından Milano'da Portello'nun 1907'de inşaası tamamlanan şanssız Endüstriyel tesislerinde kuruldu. Şövalye Ugo Stella tarafından yönetilen Alfa, iyi donanımları ve sürülebilirlikleriyle pazarda hemen pay kapan bir seri modele hayat verdi: ilk mutlak Alfa ismini alan otomobil 24 HP (12.000 Liret tutarında), ve daha dayanıklı motorlarıyla türevleri, 40-60 HP. Alfa için yarış maceraları başladı ama 1915 yılında askeri siparişlerle ilgilenmeye başladığında Nicola Romeo tarafından yönetilen şirketlerin yörüngesi altına girince bu macera yarıda kesildi. Savaş sonunda, 1919 yılında tekrar otomobiller başrollerine ve 1920 yılında Alfa Romeo markasıyla ilk otomobil doğdu: "Torpedo 20-20 HP". Yarışlara kaldıkları yerden devam edildi.

1925/1946 Markası
Markanın etrafında defne yapraklarından ****l taç efsanevi bir zaferi hatırlatmaktadır: 1. Dünya Otomobil Şampiyonasındaki P2’i (1924). Dairenin çapı 65 mm'den 75 mm'ye büyütülür. 1930 yılında tekrar 60 mm'ye küçültülür ve 1945 yılına kadar değişmeden kalır.

1750 Coşkusu
Pat Braden, Alfa Romeo Amerika Ortakları genel sekreteri 1961 yılında bir makalede 1750'yi tarif eder:" Alfa Romeo'nun motor seslerine kapıldım. Bir tür tarif edilmez rapsodi gibiydi. Bu araba hakkındaki herşey bu hissi veriyor, bu arabaya her binişimde ve motoru çalıştırdığımda, günlük hayatın sıkıntısı dağılıp gidiyor ve herşey tekrar yeni ve tazeye dönüşüyor." Peter Hull, Alfa Romeo tarihinde 1750 için 1970 yılında yazmıştır: "Muhteşem arabalar güzel kadınlar gibi heyecan vericidirler, ancak genellikle kusursuz olmazlar. Bu anlamda Alfa 1750 bir istisnadır."

ANADOL

Anadol, Türkiye'de toplu olarak üretilen ilk otomobil markasıdır. İlk Türk üretimi otomobil ise 1960'da TCDD tarafından yalnızca beş tane üretilen "Devrim" adı verilen örnek otomobildir.Vehbi Koç tarafından kurulan Otosan tarafından 1966-1986 yılları arasında İstanbul'daki fabrikada üretilmiştir. Fabrika 1986'dan sonra Ford Taunus üretimi için kullanılmıştır.Anadol'un ilk modelleri İngiliz Reliant/Ogle tarafından tasarlanmıştır. Bütün modellerinde kaportası cam elyafı ve polyesterden yapılan Anadol'da motor olarak da Ford motorları kullanılmıştır. İlk kullanılan motor, Ford'un Anglia modelinin 1198 cc'lik motorudur.

Anadol adı, açılan isim yarışması sonucunda finale kalan; Anadolu, Anadol ve Koç arasından seçilmiştir.Az sayıda kalan örnekleri , günümüzde genellikle ortadan kesilerek kamyonet yapılmış biçimleri ile adını aldığı Anadolu'nun küçük şehirlerinde halen kullanılmaktadır.

AUDİ

Audi, Alman bir otomobil şirketidir; Volkswagen grubunun bir parçasıdır. Şirketin merkezi Ingolstadt, Bavarya'da bulunmaktadır.Şirketin geçmişi 1899 yılına ve August Horch'a dayanmaktadır. İlk Horch otomobili kendisi tarafından 1901 yılında tasarlanmıştı. 1910 yılında Horsche şirket dışarısına atılmış ve kendi adını eski ortaklarıyla olan anlaşmazlıklar nedeniyle artık yaptığı tasarımlarda kullanamayacak hale gelmişti. Eski Almancada anlamı "Dinle!" olan "horch", Latincede aynı anlama gelen Audi'yi markası olarak kullanmaya başladı.1932 yılında Audi, Auto Union'u oluşturmak üzere Horch, DKW ve Wanderer şirketleri ile birleşti. Auto Union kullandığı birbirine bağlı dört halka da bugün Audi'nin logosu olarak kullanılmaktadır.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında, şirket DKW etrafında ürünlerini sunmaya çalıştı. Ancak iki çekişli motoru o kadar ünlü olamadı. Eylül 1965'de Audi tekrar bir çıkış yaparak 72 beygirlik 4 kapılı sedanını piyasaya sundu, dünyanın en modern motorlarından biriyle.1970'lerde Audi 1950 yıllarında dünyanın en büyük motorsikletlerini üreten şirket olan NSU ile birleşti. Bu şirket Neckarsulm, Stuttgart yakında bulunmaktaydı. NSU daha küçük arabalar yapmayı öngörüyordu; daha sonrasında yeni bir rotasyon motorlarında Felix ****el'in fikirleriyle kullanılmaya başladı. 1967'de çıkartılan yeni NSU Ro 80 bir uzay çağı arabasıydı ve o gün itibariyle sundukları aerodinamik, ağırlık, güvenlik açısından kusursuzdu, ancak motorlardaki rotasyon hatası NSu için pahalıya patlamıştı. Yine de günümüzde hala Audi'nin bazı modelleri Neckarsulm'da üretilmektedir.

Geçen 30 yıl içerisinde Audi yüksek güce sahip bir çok model sundu. 1980'de piyasaya sunulan Ünlü "Quattro" modeli ; ilk kez kullanılan 4 çekerli turbo bir spor arabasıydı. Audi bu atılımla teknolojide zirveye oturdu. (Bu teknoloji daha sonrasında dünya'nın hemen hemen tüm otomobil şirketleri tarafından kullanılmıştır.)Audi 80 modeli ile beraber, tüm modeller "Quattro" özelliğini kazaldı. Audi 80 her ne kadar 1986 yılında "dede arabası" imajına sahip olsa da unutulmaz tasarım 1989'da piyasaa sunuldu. Bu model piyasaya bomba gibi düştü ve oldukça iyi satış rakamlarına ulaştı.Gelişen teknoloji ile, Audi dünyanın en gelişmiş motorunu kullanmaya başladı. 1995'de S4 modelinde kullanılan dört çekerli motoru bu döneme damgasını vurdu.

1997'de de dünyanın tamamen aliminyumdan yapılmış ilk otomobilini sunan Audi, A8 modeli ile aliminyum uzak çizgilerine ulaşmış oldu. 90'ların ortasında yeni serilerini piyasaya süren Audi dünyanın en kaliteli otomobilleri arasında yerini aldı.2000 yılı itibariyle 24 saatlik Le Mans yarışını 4 kez ard arda kazanan Audi 2003'de VW grubunun başka bir modeli ile ancak tamamen Audi kadrosu ile Bentley modeli altında da bu başarıya imza attı.

BMW

Şirketin sloganı ve resmi kurumsal dili İngilizcedir. Sloganı 'The Ultimate Driving Machine' yani 'En Gelişmiş Sürülebilen Makina'. Bu sloganla, ünlü Alman teknolojisini ve AR-GE'deki kendine güveni vurguluyor.Şirket, 1913 yılında Karl Friedrich Rapp tarafından Almanya'nın Münih kentinde kurulmuştur ve mimari olarak meşhur merkezi halen oradadır. İlk zamanlarda sadece uçak motoru üreten şirket, 1928 yılında satın aldığı Fahrzeugtechnik Eisenach A.G. otomobil şirketinden sonra otomobil üretiminine girmiştir. BMW ilk otomobil seri üretimini 1929'da 3/15 PS ismindeki otomobil ile başlamıştır.BMW ilk olarak uçak motoru üretimi yapan bir firmaydı. Bu yüzden parçalı amblemin mavi kısmı gökyüzünü beyaz kısmıda uçak pervanesini temsil etmektedir.

Model Açılımları şunlar Gibidir:

000 i = İnjection, 000 x = 4 Çeker , 000 ti = Compact , 000 ci = Cabriolet , 000 d = Dizel , 000 xd = Dizel + 4 Çeker, 000 Li = Long (Limousine) , 000 Ld = Long + Dizel , Z0 = Z Series (Sport Roadster Serisi) , x0 = x Series (Arazi Serisi) , 1xx = Dusuk sınıf 1 Serisi, 3xx = 3 Serisi Orta Sedan Sınıfı , 5xx = 5 Serisi Sedan Lux Sınıf , 6xx = 6 Serisi Sport Sedan Sınıfı , 7xx = 7 Serisi Süper Lüx Sınıf , Mx = M Serisi (Performans ve Sportif Araçlar), Bx = Alpine Serisi

BMC

Türkiye'nin en büyük ticari araç üreticilerinden BMC, 1964 yılında İzmir' de kuruldu. İlk yıllarda Austin ve Morris markalı ticari araçları üretti. Kamyon, kamyonet, traktör ve motor üretmeye başladığı 1966 yılından itibaren giderek büyüdü ve güçlendi. BMC'nin başlagıçta %74 olan yerli sermaye oranı yıllar içerisinde artarak 1989 yılında Türkiye'nin %100 yerli sermayeli tek ticari araç üreticisi olmasını sağladı.Türk otomotiv sektörünün gelişmesinde önemli bir role sahip olan BMC, 1976 yılında, Türkiye'de ilk dizel motor üretimini ve benzinli motorların dizel adaptasyonunu gerçekleştirerek, Türk otomotiv sektörüne büyük katkılarda bulundu. Motorlu araçların yanı sıra, Türk sanayiinin ihtiyaç duyduğu endüstriyel motorları, jeneratörleri, deniz motorlarını ve askeri amaçlı ürünleri de üretmeye başladı. Yine bu yıllarda, Leyland serisine ait ilk hafif ticari araç olan Leyland 30 kamyoneti piyasaya sundu. 1983 yılında Volvo Truck Corporation ile ortaklık kuran BMC, Türkiye'nin ilk turbo motorlu ticari araçları olan Yavuz serisini üretti.1985 yılında anlaşma yaptığı Cummins Engine Company ile Cummins motorlu Fatih serisi kamyonları üretmeye başlayarak, dünyanın en güçlü üreticileri arasındaki yerini sağlamlaştırdı.

1989 yılında şirketin bütün hisselerinin bugün Türkiye'nin en büyük holdinglerinden biri olan Çukurova Holding tarafından alınmasıyla, yeni bir büyüme stratejisi belirlendi. Bunun üzerine BMC, tamamen yerli ve özgün bir tasarım yaratmak amacıyla 1990 yılında ünlü İtalyan tasarım kuruluşu Pininfarina ile işbirliği anlaşması imzalayarak, altı yıl süren yoğun çalışma ve 120 milyon ABD Doları'nı aşan yatırımın sonucunda, 1996 yılının Haziran ayında sınai ve ticari mülkiyeti BMC'ye ait olan Profesyonel'i piyasaya sundu. Profesyonel serisi, BMC'nin dünya çapında tanınmasını ve uluslararası bir marka olmasını sağlayarak Türk otomotiv sektörüne dünya çapında itibar kazandırdı.BMC yatırımlarına devam ederek 2004 yılında 40 milyon dolarlık yatırımla tüm mühendislik çalışmaları BMC’ye ait olan Megastar’ı yarattı. 74 mühendis ve 159 teknik elemanın 5 yıl süren zorlu çalışmasının ürünü olan Megastar, yüzlerce performans, güvenlik ve dayanıklılık testinden başarıyla geçti. Üstün teknolojisi ve modern tasarımıyla hafif ticari araç pazarında yepyeni bir sayfa açan Megastar’ın, farklı sektörlerin her tür ihtiyacını karşılayabilecek vanlar, kombiler, kombi vanlar, minibüsler ve kamyonetlerden oluşan 19 modeli var. Halen endüstri, inşaat, iletişim ve bilişim teknolojileri, medya, nakliye ve hizmet, finansal hizmetler sektörlerindeki 144 şirketi, 34.350 personeli ile Türkiye'nin en büyük holdinglerinden Çukurova Holding bünyesinde faaliyet gösteren BMC, ürün tasarım, geliştirme ve mühendislik çalışmalarını dışa bağımlı olmadan sürdüren tek Türk otomotiv kuruluşudur.

BUGATTİ

En eski ve en ünlü İtalyan otomobil üreticilerinden biridir. Zamanla birer klasik halini alan güçlü spor arabalarıyla tanınır. Bugatti'nin Bugatti Veyron modeli, dünyanın en yüksek hızına ulaşabilen (407 km/s), en fazla motor gücüne sahip olan (1001 beygir), ve en pahalı (1 Milyon Avro) seri üretim halindeki otomobilidir.

CHEVROLET

Chevrolet, 1911'de kurulmuş olan ABDli bir otomobil markasıdır. Adını Kurucusu Louis Chevrolet'in soy isminden almaktadır.1918'de %54.6'sını satın alan General Motors bünyesine geçmiştir.

CİTROEN

Otomotiv tarihinde çığır açan pek çok yeniliğe imza atan Citroën, 1919 yılında André Citroën tarafından kuruldu. Citroën soyadı, tüccar olan büyük büyük büyükbabasının sonradan “Citron” olarak değiştirilen “Limoenman” soyadından geliyordu; “küçük limonları olan adam”... Henüz 34 yaşındayken “dişli takımı” üretmek üzere kendi şirketini kuran André Citroën, otomotiv endüstrisinde daha sonraları bir dev olarak anılacaktı. Citroën’in hafızalara kazınan sembolü ”double chevron” (rütbe işareti) ise André Citroën’in kendi buluşu olan üçgen dişli sistemine bir gönderme...

CHRYSLER

Chrysler Anonim Şirketi 1925`te ABD`de kurulan daha sonraki yıllarda da Dodge markasını satın alarak 1930 yıllarda amerikanın en geniş servis ağına sahip markası haline gelmiştir.80'li yıllarda Mitsubishi markası ile ortak üretimler yapmış ve iflasın eşğinden Voyager-Grand voyager modeli ile dönmüştür.Chrysler, Dodge, Plymouth ve Jeep markaları adı altında üretim yapmıştır.Halen Dodge,Jeep ve Chrysler, 2000`haziranda Daimler-Benz ile ortaklık kurarak DaimlerChrysler otomotiv grubunun parçası haline gelmişlerdir. Bu ortaklığın ilk ürünü de 2002 yılında 3 milyon km test edilerek piyasaya çıkartılan, Amerikada'ki adıyla Liberty, avrupadaki adıyla Cherokee dir.

DACİA

1966 yılında Romanya hükümetinin açmış olduğu ihale sonucu kurulmuş , adını Romanya topraklarının eski adı olan Dacia’dan alan , 1999 yılında Renault bünyesine geçen Romanyalı otomobil üreticisi.1968 yılında bütün parçaları Fransa’dan ithal edilerek montajı yapılan ve Piteşti’deki fabrikasında boyanan Renault 8 modelini Dacia 1100 adıyla piyasaya vererek üretime başlamıştır. Dacia 1100 , 4 kapılı 5 kişilik karosere ve arkadan konumlandırılmış 1100 cc’lik 4 silindirli 46 HP gücünde motora sahipti. 133 km/h son hıza sahipti ve 100 km’de ortalama 6,6 lt benzin tüketmekte idi. Dacia 1100 modeli 1971 yılına kadar üretimi devam etmiştir.1969 yılında Renault 12 modeli Fransa’da üretime geçince Dacia’da 1300 adı ve kendi logosu altında 12’yi montajlamaya başlamıştır.Dacia 1300’lerde 1289 cc’lik 54 HP gücünde motor kullanılmaktaydı. Maksimum hızı 144 km/h’dı ve 100 km’de 9,4 lt yakıt tüketmekte idi. Türkiye’de Renaut 12’lerin üretimine Dacia’dan 2 yıl sonra 1971 yılında başlanmıştır.

Dacia 1300 montaja başlandıktan itibaren donanım farkı olan üç versiyonla satışa sunulmuştur. Bunlar 1300 Standart , 1300 Super ve 1301 modlleridir. 1301 modeli sadece Romanya parti üyeleri için üretilen bir versiyondu ve bugünün araçlarının olmazsa olmazı olan arka cam rezistansı ve 1300 modellerinde olmayan donanımlar içeriyordu.1973 yılında Fransa ile aynı anda Renault 12 Break olarak adlandırılan ve 12’nin Türkiye’de en popüler versiyonu olan Station Wagon modeli Romanya’da 1300 Break adıyla üretilmeye başlandı. Yine 1975-1982 yılları arasında kısıtlı sayıda (1500 kadar) 1302 adıyla bir pick up versiyonu da üretildi. 1302 modelinin çoğu Fransızların eski sömürgesi olan Cezayir’e ihraç edilmiştir. Bu dönemde Renault’un orta üst sınıfta bulunan 20 modeli de montaj yöntemiyle üst düzey Romen yöneticilerin kullanımına sunulmuştur.

1979 yılında Renault 12 ve dolayısıyla Dacia 1300 makyaj geçirmiş ve Doğu Avrupa markası için pek yaygın olmayan pek çok donanım sçeneği de bu yıllarda ürün gamına eklenmiş (Standart , MS , MLS , S , TL , TX) baz modelin adı 1310 olarak değiştirilmiştir. İlerki yıllarda da 1185 cc’lik Dacia 1210 , 1397 cc’lik Dacia 1410 versiyonlarıyla ürün gamı genişlemiştir.1981 yılında Dacia 1310 baz alınarak tasarlanmış tek kapılı 1310 Sport ve daha sonra da Dacia 1410 bazlı bir 1410 Sport modelleri sınırlı sayıda üretilmiştir.Dacia 1981 yılından sonra uyguladığı çeşitli makyajlarla Renault 12 modelini üretmeye devam etmiş ürettiği 2 ve 4 kapılı pick up’lar dışında 1310 modeli baz alınarak hatchback karasörlü modeli ve 12 modelinin tamamen dışında küçük boyutlu ve motorlu 500 Lastun modelini 1988-89 yıllarında kısa bir süre için üretilmiştir.Dacia halihazırda eski bir Peugeot modeli olan 309’u baz alarak ürettiği Solenza modeliyle özellikle Romanya’da önemli satış rakamlarına ulaşmıştır. Daha önceki modeli Süper Nova’nın iyileştirilmiş versiyonu olan Solenza 1999 yılında Renault’un Dacia’yı dünya markası yapmak için geliştirilmesine büyük katkılar sağlamıştır.

DAİHATSU

Daihatsu, Japon otomobil üreticisidir. Özellikle ufak sınıf araçlar üretmektedir. 1907 yılında Hatsudoki Seizo Co. Ltd. adıyla kurulmuştur. 1951 yılında Daihatsu Motor Co. Ltd. adını almıştır.
1907 Hatsudoki Seizo Co.,Ltd. içten yanmalı motorların üretim ve satışı için kuruldu.1930 3 tekerlekli araç üretimi başladı.
1939 Ikeda Fabrikası üretime başladı.
1951 Şirket ismi Daihatsu Motor Co., Ltd. olarak değiştirildi.
1957 3 tekerlekli kompakt "Midget" modelinin üretimi başladı.
1961 Ikeda II fabrikası üretime başladı.
1967 Toyoto Motor Sales Co. Ltd. ile ortaklık anlaşması yapıldı.

DAEWOO

Daewoo Güney Koreli şirket topluluğu idi. Dewoo Sınai adı altında 22 Mart 1967`de kurulmuştur.1972 yılında otomotiv alanında faaliyete geçmiştir .1999 yılında iflas etmiştir. Güney Kore hükümeti firmanın iflasıyla kalan 76 milyar dolarlık borcu üstlenmek zorunda kalmıştır. Daewoo’nun eski başkanı Kim Woo Chung’u kötü yönetim , bilanço sahtekarlığı ve yurt dışına para transferi nedeniyle 10 yıl hapis , 21 milyar dolar da para cezasına çarptırmıştır

FERRARİ


Enzo Ferrari, Modena şehrinde 1898 yilinda dünyaya geldi . Birinci Dünya Savaşı'nda babasını ve kardeşlerini kaybettikten sonra yalnız bir yaşamla 1916 yılında, henüz 18 yaşındayken buluşur. Yarışçılık kariyeri de bu dönemlerde başlar.1920 yılında, Alfa Romeo nun yarış pilotlarından biri olur; ismi de bu dönemde bir efsane misali kulaktan kulağa yayılır. O'nun da öncülüğünde Alfa Romeo araba yarışçılığının bir numaralı ismi oldu. Enzo Ferrari'nin hız tutkusu, daha önce hiç kimsenin ulaşamadığı hızlarda virajları dönebilme kabiliyeti yanısıra; arabasının ergonomisinden, motor aksamına herşeyiyle ilgilenmesi O'nu araba yarışları tarihinin ölümsüzleri arasına sokar.1929 yılında Scuderia Ferrari yi Alfa Romeo'nun yarış takımı olarak kurar. 1932 yılına kadar Enzo Ferrari yarışmaya devam etti; ancak oğlu Dino Ferrari'nin doğumuyla yarışlardan ayrılarak, otomobil fabrikasının işlerine geçer. Lakin bu dönemde, araba motorlarının güçsüzlüğü; hafif spor arabaların gelişmesi üzerine çalışmalara başladı.

Enzo FerrariKontrolündeki yarış takımı katıldığı tüm yarışları kazandı; sadece 1935 yılında Mercedes'e geçilir. 1935 yılında Mercedes'in bu yarışı kazanmasında Castrol'un deterjan bazlı motor temizleyicisi büyük rol oynar. Mercedes'in motorunu Alfa Romeo'dan daha üstün performanslı ve istikrarlı kılar. Ertesi yıl, Castrol ürünlerini Alfa Romeo da kullanmaya başlar; günümüzde de halen Castrol en üstün motor bakımı ürünlerini sunmaktadır.Enzo Ferrari'nin yarış otomobillerini yaratma becerisi; o'nu Alfa Romeo'nun sportif direktörü yapar. Ancak; Enzo Ferrari'nin detaylarına bakmadan imzaladığı direktörlük kontratında, ayrılması durumunda 4 yıl başka bir yarış takımında çalışamayacağı ve tasarım yapmasının yasak olduğu kuralı vardı. Böylece kendi yarattığı o güne kadar eşi benzeri görülmemiş otomobil ergonomisini geliştirmesine de izin verilmez.

Enzo Ferrari'nin Alfa Romeo'dan ayrılması Direktörlükten ayrılmasıyla; Auto-Avio Costruzioni'yi kurdu. Bu şirket bazı yarış takımlarına parçalar satar. Doğduğu şehir Modena'da, küçük bir araba üretimi atolyesi kurdu; ve burada sadece kendisinin kullanması için bir araba yaratmaya çalışır. Ancak, İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla İtalya zor günler geçirmektedir. Modena'nın bombalanmasıyla, tasarımına yeni başladığı arabayı da bitiremeden Maranello'ya taşınmak zorunda kalır. Yıllar sonra Ferrari Modena 360; Enzo Ferrari'nin kütüphanesinde kalan basit bir ön tasarımını baz alarak Pininfarina tarafından yapılacaktır.

Ferrari'nin kuruluşu ve maddi sorunlar :Maranello'ya kaçışı sonrasında, burada tekrar bir atolye kuran Enzo Ferrari; 1946 yılında, Dünya otomotiv tarihin en çok "düşlere" giren ismi Ferrari'yi kurar.Ferrari 1951 yılında İngiltere Gran Prix'sinin yanı sıra; LeMans'da 14 zafer kazanır. 1960 ve 1965 yılları arasında 6 yıl üst üste LeMans'ı kazanması da Ferrari'yi otomobil yarışçılığının en büyük ismi yapar. Ancak, gelişen dünya ekonomisi ile; profesyonelce işleyen şirketlerin hızına erişemez.Maddi olarak büyük sorunlar yaşayan Ferrari'nin yaşadığı bu sorun; halen günümüzde profesyonelce işlemeyen şirketlerin hazin sonunu simgelemektedir. Profesyonel bir şirketin bir banka'dan borç almaya çalışması gerekirken; Enzo Ferrari şirketi ayakta tutabilmek için İtalyan mafyası'ndan borç alır.

Dino Ferrari'nin ölümü :Ferrari Dinoİtalyan Mafyası'na borcunu geri ödeyemeyen Enzo Ferrari'nin oğlu, Dino Ferrari genel bakış açısına göre (filmlerde ve belgesellerde anlatıldığı üzere) İtalyan Mafyası tarafından zehirlenerek öldürülür. Bu konuda iki değişik bakış açısı daha vardır; mahkeme tutanakları "kas gelişememezliği" hastalığından öldüğünü yazar. O dönemde İtalyan medyası bunu Dino Ferrari'nin uyuşturucu kullanmasıyla da ilgili olduğunu sunmuştu; ancak Dino Ferrari 24 yaşında vefat etmesine rağmen arabalar üzerine müthiş bir bilgisi vardı. Formula 2 arabaları için V6 motorunu daha 23 yaşındayken düşünüp, Vittorio Jano'ya da ertesi yıl ölmeden önce teknik düşüncelerini iletmişti. Bu da, o'nun en son günlerinde bile oldukça zinde olduğunu gösterir.


1956 yılında Enzo Ferrari hukuksal anlamda bu olayın üzerine fazla gidemez, lakin bu dönemde gerek İtalya ve gerek Amerika Birleşik Devletleri'ndeki illegal yaşam ve mahkemeler; Sicilya'daki aileler tarafından yönetilmekteydi.Bu olayın üzerine, Enzo Ferrari; Ferrari'nin "Ferrari Dino" serisini yarattı. Bu tasarım Ford'un yarattığı en hızlı ve yarışlardaki en başarılı arabası Ford GT40 'a ilham kaynağı olacaktır.

Ferrari'nin Fiat'a satılması Maddi sorunlardan kurtulamayan Ferrari, hisselerinin bir bölümünü Fiat'a sattı. Bunun üzerine Ford 1963 yılında 18 Milyon dolarlık bir teklif sundu. Enzo Ferrari hemen hemen her konuda anlaşıp, ancak Ford'un yarış takımını kontrol etme isteği Enzo Ferrari tarafından reddeder ve anlaşma bozulur. Bu da Ford'un o dönemde yarışlara girmesine sebep olur. 1969 yılında oldukça güç durumda kalan Enzo Ferrari şirketin hisselerin yarısını Fiat'a vererek, yönetimden bir adım geri çekildi.1988 yılında da Fiat hisselerin %90'ına sahip olur. 2000' li yıllara yaklaşılırken FIAT' tın da hisselerin bir bölümünü ünlü bir İtalyan bankası olan Mediabanco' ya satmasıyla Ferrari hisseleri bölünerek farklı kullanıcıların eline geçmiştir. (hatta bunların bir kısmını F1' in ticari haklarının sahibi Bernie Eclestone' un da aldığı söylenmektedir.Ford'un Ferrari tarafından hazırlıkları yapılmış, bir çok masrafa girilmiş projesinin iptal olması ardından; Ford "Ferrari" projesine "Ford GT40" ismi altında devam etti. İki yıl deneme sonrasında, Ferrari'yi yarışlarda geçmesi de Amerikan otomobil yarışçılığının en büyük günlerinden biri olarak kabul edilir.

Pininfarina'nın Ferrari'yle buluşması ve Enzo Ferrari'nin ölümü


Ferrari Testarossa1969 yılı Ferrari'nin tarihindeki en önemli yıllardan biridir. Lakin bu yıl, Enzo Ferrari tasarımcı dostu Battista Farina'nın oğlu Sergio "Pinin"farina'ya çizdiği muhteşem çizgiler doğrultusunda şans tanıdı. Prototip olarak sunulan 1969 Ferrari 512s, 1967 Ferrari 206 Dino'nin daha ince ve modern çizgilerle yaratılmış halidir. Üretime geçen 1971 Ferrari BB ile Ferrari dünya otomobil dünyası arenasına tekrar girer.


1984 yılı, Pininfarina'nın otomotiv dünyasının yeni bir çağa başlatmasına şahit olur. Tüm zamanların en güzel tasarımlarından biri olarak gösterilen Ferrari Testarossa; satışa sunulur sunulmaz yüksek fiyatına rağmen lüks otomobillerde satış rekorları kırar. Testarossa, halen günümüz spor arabalarının çizgilerini örnek aldığı efsanevi bir otomobil haline dönüşür.


1988 yılında, Enzo Ferrari; Ferrari'nin 40'ıncı yılı için üretilen F40'ın sunulmasından bir yıl sonra vefat eder. Enzo Ferrari'nin, her ne kadar yaşamında son günleri olsa da; en çok beğendiği Ferrari'nin F40 olduğunu söylemiştir.Ferrari F40'ın ilk sahibi, dünya tarihinin en büyük futbolcularından biri olarak gösterilen Diego Armando Maradona'dır. AC Milan başkanı Silvio Berlusconi, Napoli'nin Serie A şampiyonu ve İtalya Kupası'nı Maradona ile 1987 yılında alması üzerine; kendisine transfer teklifinde bulundu. Napoli başkanı Corrado Ferlaino da, Maradona'yı Napoli'de tutabilmek için kendisine Ferrari tarafından üretilen tek siyah renk F40 'ı hediye etti. Maradona da halen günümüzde kararını Ferrari yüzünden verdiğini söylemektedir.


Enzo Ferrari'nin ölümü ardından Ferrari'nin şirket olarak çok daha profesyonelce işlemesi başlar. Lakin, hisselerin büyük bir çoğunluğu Fiat'a geçer.1990lı yıllarda Ferrari 1992 Ferrari 456 GT , 1994 F355 ve 1996 550 Maranello takibi senelerde sunan Ferrari; Dünya'nın dört bir yanında en güzel lüks spor araba olarak tanınmasını sağladı. Ferrari, kuruluşunun 50'inci yılında F50 modelini limitli sayıda üreterek dünyaya sundu.1979' dan sonra Formula 1 pilotlar şampiyonluğunu ve 1984' den sonra da takımlar şampiyonluğunu kazanamayan Scuderia Ferrari yarış takımı, 1990 yılında McLaren' den ayrılan Alain Prost ile anlaştı. 1990 yılının son yarışı Suzuka Büyük Ödülü' nde Ayrton Senna' nın Alain Prost' a kasıtlı çarpması sonucu şampiyonluğu kaçırdı. 1991 ve sonrasında yeteri kadar mücadeleci bir Formula 1 aracı üretemeyen Ferrari, birkaç yıl daha şampiyonluk mücadelesine giremedi.


1993 yılında takımın yönetimine Jean Todt' un getirilmesi ile yeniden yapılanmaya giden Scuderia Ferrari, 1995 yılının sonunda 1994 ve 1995 yıllarının dünya şampiyonu Michael Schumacher ile anlaştı. 1996' da kötü bir sezon geçiren takım, 1997 ve 1998 yıllarında şampiyonluk için tekrar güçlü bir aday olmasına rağmen yine son yarışlarda şampiyonluğu kaçırdı. Ferrari, 1999 İngiltere Büyük Ödülü' nde 1. pilot Michael Schumacher' in kaza yaparak ayağını kırması sonucu yarışlardan uzak kalmasına rağmen, Eddie Irvine ile şampiyonluk mücadelesine devam etti. Ferrari, pilotlar şampiyonluğunun yine son yarışta kaybetmesine rağmen, 1984 yılından beri kazanamadığı "Formula 1 Takımlar Şampiyonu" ünvanını kazanmayı başardı.

2000li yıllarda Ferrari Michael Schumacher 2005 ABD Grand Prix öncesi basın toplantısında2000 yılında Mika Hakkinen ve McLaren' e karşı Michael Schumacher ile kazanılan pilotlar şampiyonluğu, 21 yıl sonra kazanılmış ilk "Formula 1 Pilotlar Şampiyonluğu" ünvanı olmasının yanında 5 yıl sürecek bir başarının da başlangıcı oldu.2001 yılında McLaren ve BMW.Williams' ın ortak olduğu şampiyonluk yarışını önde tamamlayan Ferrari, 2002 yılında radikal özelliklere sahip F2002 adlı araç ile büyük bir üstünlük sağlayarak şampiyonluğu sezonun bitiminden çok önce elde etmeyi başardı. 2002 yılının sonunda Ferrari' nin bu üstünlüğü nedeniyle Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA), Formula 1' de masrafları azaltarak diğer takımların rekabet gücünü arttırmak amacıyla bazı kural değişikliklerine gitti.2003 yılında yeni kurallardan etkilenmesine rağmen tekrar hem takımlar hem de pilotlar şampiyonluğunu kazanmayı başardı.2004 yılında F2004 ile 18 yarışın 15' ini kazanarak 2002' deki üstünlüğünü daha da ileri taşıyan Ferrari, yine hem takımlar hem de pilotlar şampiyonluğunu kazanmayı başardı.Ferrari' nin 2004' ü de domine etmesinin üzerine FIA daha radikal kural değişikliklerine gitti. 2005 yılında aleyhine değiştirilen kurallara ayak uyduramayan Ferrari, araç ile lastik arasında yaşanan uyumsuzluk ve kural değişikliklerinin amacına ulaşmasi nedeniyle şampiyonayı ancak 3. olarak tamamlayabildi.


2006 yılında yapılan yeni kural değişiklikleri ve 3 litre V10 motordan 2.4 litre V8 motora geçişle birlikte yeniden bir toparlanma dönemine giren Ferrari, şampiyonluk mücadelesine tekrar ortak olmuştur.Monte Carlo Grand Prix'in de şampiyon pilot Michael Schumacher'in diğerlerini engellemek adına aracını yolda bıraktığı gibi bir suçlama yüzünden ve arından yaptığı motor değişikliği ile garajdan, diğer pilot Felipe Massa'nın da sıralama turlarında yaptıgı kazadan dolayı son sıradan başlaması ile tarihindeki en kötu sıralama ile başlamalarına rağmen Michael Schumacher muhteşem bir sürüş ile böyle zor bir pistte 5.'liği elde ederek şampiyon ruhunu ve tecrübesini ortaya koymustur.F2004, birçok otorite tarafından gelmiş geçmiş en iyi Formula 1 aracı olarak kabul edilir. Michael Schumacher de bu dönemde elde ettiği başarılarla üst üste rekorlar kırarak tüm zamanların en başarılı Formula 1 pilotu olmuştur.


2004 yılı itibari ile, Fiat Ferrari'nin %56'sını, Mediobanca %15'ini, Commerzbank %10'unu, Lehman Kardeşler %7'sini ve Ferrari'nin oğlu Piero Ferrari %10'una sahiptir.

FİAT
Fiat S.p.A. (Fiat Grubu olarak da bilinir) otomobil üreticisi, finansal ve endüstriyel grup. 1899 yılında Torino`da kurulmuştur. İsmini "Fabbrica Italiana Automobili Torino" kelimelerinin baş harflerinden alır.

FORD
Ford otomobil şirketi, Henry Ford tarafından Highland Park, Michigan, A.B.D.'de 16 Haziran 1903 tarihinde kuruldu. Ford oldukça yüksek sayıda üretime geçerken; endüstrinin de genel anlamda gelişmesinde büyük rol oynadı. Ford, Eli Whitney 'nin düşüncelerini kullanarak değişebilir parçaları kullanıyordu. Böylelikle, arabalar daha düşük masraflarda üretilebiliyor ve yenilenebiliyordu. 12 kişinin 28.000 dolar yatırım yaparak kurduğu Ford günümüzde en fazla otomobil satan marka konumuna gelmiştir. Henry Ford'un şirket ve fabrika çalışanlarının da otomobil sahibi olabilme olanağı sunarak geliştirdiği Ford Model T 1908 yılında piyasaya sunulmuştur. Hızlı üretime geçilmesiyle beraber 1913 yılında 12.5 saat olan şasi üretimi, 2 saat 40 dakikaya düşmüştür. Bunun yanı sıra, aynı dönem içerisinde çalışanlarının maaşlarını 2 katına çıkararak günlük 9 saatlik çalışma sürelerini de 8 saate düşürmüştür. Rakip şirketler bunu kapitalizme uygun görmese de yıl sonunda Ford Amerika'daki tüm arabaların %50'sini üretiyordu. 1918 yılında ise, ülkedeki arabaların yarısı Model T olmuştu. Bunun yanı sıra, bu modelin fabrika çıkış renginin siyah olmasının sebebi de siyah boyanın en hızlı kuruyan boya olmasıydı. 1927 yılında Model T yerini Ford Model A'ya bıraktı.Birinci dünya savaşı sonrasında yaşanan Amerika'daki büyük çöküntü döneminde ise, Amerika'daki tüm şirketlerde olduğu gibi Ford da bir çöküntü yaşadı ve bir çok fabrikasını kapatmak zorunda kaldı ve işçileri de işsiz kaldılar.

Ford Model T Roadster

2007 Ford Shelby GT500İkinci dünya savaşı döneminde tank üreterek şirket ayakta kalmaya çabalarken, savaş sonrasında Ford tekrar eski günlerine dönmeye başladı.1955 yılında, halka açık bir şirket olan Ford, sonraki yıllarda Kanada, Meksika, İngiltere, Almanya, Brezilya, Arjantin, Avustralya, Güney Afrika ve Türkiye başta olmak üzere bir çok ülkede fabrikalar açtı.Bir dönem Ferrari'yi satın alan Ford, Enzo Ferrari'nin yarış takımını Ford'un yönetmesini istememesiyle bu anlaşmayı bozdu. Bunun peşinden gelen büyük bir rakabet; Ford'un GT40 modeli ile Ferrari'yi yenmesiyle sona erdi. Bunun ardından bu efsane model hem yarışlardan, hem de üretimden çekildi. Bir nebze olarak belki Ford'un isterse dünyanın en iyi yarış arabasını da yaratabileceğini simgeliyordu bu zafer.Ford'un merkezi günümüzde Dearborn, Michigan, A.B.D.'de bulunmaktadır. Bünyesinde Mercury, Lincoln, Aston Martin, Jaguar, Volvo ve Land Rover'ı da bulunduran Ford ayrıca Mazda'ya da ortaktır. Bunun yanı sıra Amerika'nın en büyük araba kiralama şirketlerinden biri olan Hertz'in de sahibidirEski ve yeni Ford Mustang2005 yılında ünlü spor modeli Mustang'e yeni bir yüz sunacak olan Ford, tasarımında eski günlerden esinlenmiştir.

HONDA

Soichiro Honda… Çocukluğundan beri aklından çıkarmadığı kendi eliyle otomobil üretme rüyasını gerçekleştiren adam.
Eylül 1948´de Honda´yı kuran adam. İlk gençlik günlerinde kendi ürettiği otomobili dünya yarışlarında lider olarak görmeyi hayal eden ve başaran adam. Yarattığı mühendislik harikası motorlarla Honda markasını kısa sürede yollarda rakip tanımayan bir konuma getiren adam. Çalıştığı yıllar boyunca ticari kaygıları bir kenara bırakıp idealist tavrıyla mühendislik harikası tasarımlar ve buluşlar yapan adam.

Soichiro Honda neler başardı ?

Honda´nın sadece kurucusu değil, aynı zamanda Honda´nın yolunu belirleyen insan olmayı başardı. Her zaman yaratıcı fikirleri ve projeleri desteklemek için sermaye artırdı. 1949 yılında Dream (Rüya) isimli 98 cc´lik motosikleti üretti. 1961´de 125 cc gücündeki Honda motosikletle Honda Motor´un dünya şampiyonluğunu kazanmasını sağladı. 1964´te Honda, seri otomobil üretimine başladı. Yine aynı yılda kendi aracıyla Formula 1´e katıldı ve ilk GP´yi 1965 yılının Ekim´inde kazandı.1975 yılında dünyadaki en önemli otomobil markalarının içine girmeyi başardı. 1980´li yıllarda ise kalitesi, sorumlulukları, çevre konusundaki duyarlılığı ve mühendislik hedefleriyle dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerinden biri haline geldi. Şöyle bir dönüp baktığımızda bütün bu başarıların ve gelinen noktanın bir çocukluk hayalinden başka birşey olmadığını anlamak çok zor olmasa gerek…

HYUNDAİ

Hyundai, Güney Koreli otomobil üreticisi ve çelik sanayicisi firmadır. Kore dilinde Hyundai şimdiki zaman, asri zaman anlamındadır. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pekçok alanda etkinlik göstermektedir.

1967 yılında Güney Kore Ulsan’da Chung Ju Yung , Hyundai Motors firmasını HMC adıyla adıyla kurarak İngiltere'den kit halinde gelen Ford Cortina modeli arabaları monte etmeye başlamıştır.

Chung Ju Yung gelişmelerinin sektöre farklı bir açıdan bakan bir yabancı tarafından gerçekleştirleceğine inanıyordu. Yabancılara pek de olumlu bir gözle bakmayan bir kültürde bu riskli bir tercihti. Yung bu riski göze aldı ve tercihi İngiltere’den George Turnbull oldu.

Turnbull, Koreye 1974 başlarında geldi ve kendisine Ulsan da bir otomobil fabrikası kurarak ilk arabasını iki yıl içinde üretme görevi verildi. Otomobil üretimi için gelişmiş bir alt yapısı olmayan bir ülkede bu, gerçekleşebilmesi güç bir görevdi. Koreli anlayışı, kurulan fabrikasının ısıtma sisteminin ancak proje kar’a geçtikten sonra gündeme gelebileceğini öngörmekte idi. Turnbull yönetimi kar etmeyi beklemeden ısıtma sistemi monte etmeye güç razı edebildi. Güç şartlara rağmen iki yıl sonra Hyundai Pony ilk Güney Kore halk arabası olarak üretim hattından satışa geçebildi. Bir Koreli ve bir İngiliz elele vererek Güney Korelilerin yaygın bir şekilde satın alıp kullanabileceği bir otomobili hayata geçirdiler.

JEEP

Jeep, 1941 yılında ABD ordusu için yaratılmış hafif arazi aracı ve onu üretmek için kurulan bir firmanın adıdır. Bugün firmanın sahibi Daimler Chrysler'dir.Jeep markası Turkiye'de bir marka olarak algılanmaktan çıkmış ve halk arasinda bu tür arazi tipi arabalara markasi ne olursa olsun genel olarak Jeep denmeye başlanmıştır.


Tarihi
1938 yılında motosikletlerinin ve diğer askeri araçlarının (modifiye edilmiş Ford Model-T) yerine geçebilecek;hafif, manevra yeteneği güçlü, sağlam, güvenli ve seri bir genel maksatlı araç arayışı içinde olan ABD ordusu bu ihtiyacını karşılamak için bir yarışma düzenledi.135 farklı firmaya yarışmaya katılması için çağrıda bulunuldu.Ancak yarışmaya katılacak firmalar bazı kısıtlamalarada uymak zorundaydılar.Taşımacılık için ağırlığın 600lbs'yi ve dingil aralığının 75 inç'i geçmemesi bu kısıtlamalardan bazılarıydı.Sadece 49 günde bir prototip ve ayrıca 75 günde 70 test aracı üretmek için kıyasıya bir mücadele başladı.Sonuç olarak sadece üç firma bunu başarabildi(Bantam, Willy-Overland, ve Ford).Yarışmayı kazanan 738,74 $'lık fiyatıyla Willy-Overland oldu. Bu modelin adı CJ1A idi. bir askeri araç için gayet lüks olan bu araçta tente ve otomatik camlar vardı. ertesi yıl, orduda epey iyi tutan bu araç cj2 ismi ve bir kaç farklılıkla sivil halkın kullanımına sunulmuştu.Jeep isminin nerden geldiği tam olarak bilinememekle birlikte Ford'un yarışma için ürettiği 'Ford GP' isminden geldiğine inanılmaktadır.'GP' isminin ise General-Purpose (Genel maksatlı) yada G=Government ve ABD'deki 4X4 sınıfını ifade eden P'nin birleşimiyle oluştuğu düşünülmektedir.

LADA


Volga Otomobil Fabrikası 27 Temmuz 1966 yılında, Kuibyschewer (bugünkü adı ile Samara) bölgesinde, yıllık 600.000 otomobil kapasitesi ile üretime başlamıştır. Bu üretim için İtalyan Fiat ile 1966 yılında teknoloji ve lisans anlaşması yapılmış olup, şirketin yönetimine ülkenin otomobil bakanı Viktot Nikolayavich atanmıştır. 1967 yılının Nisan ayında ilk Zhiguli (Fiat 124 şasesi ) otomobilller (sonraki modeller Lada adını almıştır) üretim bandından çıkmaya başlamıştır.


1970 Aracın projelendirme aşamasında Fiat, Moskova Enstitüsü Nami ve şirketin araştırma - geliştirme departmanı birlikte yer almışlardır. Fiat 124 adı ile 1966 yılında sınıfında yılın otomobili seçilen bu model VAZ 2101 adı ile de ülkesinin en popüler otomobili olma sözünü veriyordu.

1973 1971 yılının Mart ayında yıllık 220.000 adet otomobil üretim kapasitesine ulaşan fabrika 1972 yılının Ocak ve yine aynı yılın Eylül ayında kapasitesini arttırmış, Aralık 1973 yılında ise fabrika bütün olanakları ile tam kapasite üretime ulaşmıştır.

2003 Avtovaz yıllık 750.000 adet imalat kapasitesi ile Rusya ve Doğu Avrupa'nın en büyük otomobil üreticisi konumundadır. 1970 - 2003 yılları arasında 600.000 adeti Vega modeli olmak üzere toplam 22 milyon araç üretmiştir. Ayrıca lisans anlaşmaları ile aralarında Ukrayna, Kazakistan, Mısır ve Ekvator ülkelerinin de bulunduğu 18 ayrı montaj tesisleri de faaliyet göstermektedir.Türkiye'ye 1986 yılından itibaren ithal edilmeye başlanan LADA büyük bir ilgi ile karşılanmış ve 1989-1993 yılları arasında üstüste ençok satılan ithal otomobil olma başarısını yakalamıştır.

LAMBORGHİNİ

Automobili Lamborghini S.p.A. (kısaca Lamborghini) 1963 yılından bu yana, az sayıda spor ve arazi otomobilleri üretmiştir. Fabrikaları Modena ve Bolonya şehirleri arasında küçük bir İtalya kasabasında; Sant'Agata'da üretilmektedir.Lamborghini Murcielago RoadsterLamborghini şirketinin arazi taşıtlarından, spor arabalarına geçişi sahibi Feruccio Lamborghini (1916-1993) 'nin spor arabalarına başta Ferrari ile tutkun olmasıyla başlar. Bilinen hikayeye göre, Ferrari'sinin debriyajı bozulunca Ferrari fabrikasına giden Lamborghini ile Enzo Ferrari görüşmek istemez. Kendi debriyajını büyük bir kolaylıkla tamir eden Lamborghini, spor arabalar üretmeye karar verir.

Giorgetto Giugiaro ve Marcello Gandini gibi ünlü tasarımcılar ile çalışan Lamborghini, seri üretilen tüm arabalar arasında en pahalı, en güçlü yol arabalarını temsil etmiştir.2004 yılında, Lamborghini'nin sahibi Volkswagen grubunun baştasarımcısı ; Peugeot ve Mercedes'in günümüzdeki çizgisini yaratan Murat Günak çocukluğundan beri Lamborghini hayranı olduğunu ve Lamborghini için unutulmayacak bir tasarımla Lamborghini hayranları karşısına çıkacağını Volkswagen saflarına geçtikten bir kaç gün sonra açıklamıştır. 2004 yılında çıkan Murcielago ve Gallardo modelleri, Belçikalı otomotiv tasarımcısı Luc Donckerwolcke tarafından tasarlanmıştır.

MAZDA

Mazda Motor Corporation veya orijinal adıyla Matsuda Kabushiki-kaisha, Hiroşima, Japonya temelli bir Japon otomobil markası. 2005 itibariyle, firma yılda yaklaşık 800.000 otomobil üretmektedir. Mazda Ford bünyesinde üretimine devam etmektedir.Ford un Mazda üzerindeki hissesi %33,7 dir.Auto Alliance isimli bir firma vasıtası ile Tayvan da Ford ile ortak ticari modeller üretmektedir.Ford Ranger ve Mazda B 2500 bunlardan biridir.1990 lı yıllarda birçok Kia modeline parça ve teknoloji tedarik etmiştir

MERCEDES

1876 yılında Nikolaus August Otto, uzun yıllardan beri sürdürülen "Güç Kaynağı" arayışına son vererek ilk dört zamanlı gaz motorunu üretti.~Otto’nun yaptığı 4 zamanlı motorda ateşleme alevle yapıldığı için motor devri ancak dakikada 150-200 devire çıkabiliyordu. Kontrollü bir ateşlemesi olmayan bu motor geniş bir uygulama alanı bulamadı.

Otto’nun çalışma arkadaşlarından Daimler , Ottodan ayrılarak kurduğu atölyede sıcak boru ateşlemesi denilen bir sistemi geliştirdi. Boru sıcaklığı ayar edilerek , motor devrini ve çalışmasını kısmen kontrol altına aldı. Böylece motor devrini 800-1000 d/d’ya çıkarmayı başardı. Bu içten yanmalı motorların otomobillerde kullanılabileceğini ortaya koydu. Fakat motorlarda hala yakıt olarak hava gazı kullanılıyordu.

Bundan sonraki çalışmalar havagazının yerine benzinin kullanılmasını sağlamak için ; benzini pülverize ederek hava ile karıştırılması üzerinde yoğunlaştırıldı. Bu amaçla Daimler Almanya’da , Forest Fransa’da çalışmalar yaptılar. Forest , filit tulumbası esasına göre çalışan ilk karbüratörü yaptıysa da başarılı olamadı.

Daimler ise , havayı sıvı yakıt içerisine iterek yakıtı zerrelerine ayırıp bu zerreleri de ateşlemeden önce sıcak boru temas ettirerek buhar haline getirmeye çalıştı . Sonunda Daimler bu iki prensibi birleştirerek arkadaşı Wilhelm Mayback ile birlikte bugünkü modern karbüratörlerin esasını teşkil eden ilk şamandıralı karbüratörü yaptı. 1885 yılında Reitwagen adında bir motorlu bisiklet de üretti.


Mercedes eski ve yeni model
1885 Daimler ReitwagenBu çalışmalar devam ederken Alman mühendisi Karl Benz Daimler'in motoruna kendi bulduğu ilk elektrikli ateşleme sistemini de ekleyerek ticari yönden daha elverişli içten yanmalı motoru üretti. Gottlieb Daimler şamandıralı karbüratör yaparak içten yanmalı motorların gelişmesine katkıda bulunsada yaptığı motoru bisiklet , kayık , at arabası gibi taşıtlara monte etmeye çalışarak Karl Benz’in gerisinde kaldı.

At kullanılmadan kendiliğinden hareket edebilen anlamındaki auto+mobile kavramının ortaya atılmasından sonra ilk otomobilin doğumu, bugün Otto motoru olarak bilinen bu motorun geliştirilmesinden tam 10 yıl sonra gerçekleştirildi. Karl Benz 3 tekerlekli otomobili yaparak fabrika etrafında deneme turları atmıştır. Bu esnada karısı ve işçileri heyacan içinde bağıra çağıra peşinden koştukları bilinir. Ancak araç dört turdan sonra bozulmuştur. 9 Ocak 1886 tarihinde Mannheim'li fabrikatör Karl Benz, Berlin'deki imparatorluk Patent Bürosu'na baş vurarak "Gaz motoruyla hareket eden araç" için patent hakkını aldı.

Aynı yıl "Kendi kendine hareket eden otomobil" rüyasıyla uğraşan bir başka kişi, Gottlieb Daimler, Stuttgart yakınlarındaki Cannstatt kasabasında önemli bir başanya imzasını attı: Gottlieb Daimler ilk motorlu otomobilini denedi.

Birbirine çok yakın mekanlarda, ancak birbirlerinden habersiz olarak otomobillerini geliştiren Daimler ve Benz buluşlanyla yeni bir çağın açılmasına, dünyanın tam anlamıyla harekete geçmesine neden oldular.

Daha sonraki yıllarda Karl Benz'in şirketi "Benz&Cie" ve Gottlieb Daimler'in şirketi "Daimler Motoren - Gesellschaft" birbirlerine rakip olarak otomobil ürettiler.

İlk otomobillerin çoğu , dişlileri olmadığı için yokuş çıkamıyor , önce durup sonra geriye doğru inmeye başlıyordu. 1893’da yapılan Benz Victoria marka arabada bir deri kayışı küçük bir kasnağa bindiren bir kol kullanılmıştı . Bu düzenek tekerleklerin daha yavaş dönmesini ve yüksek manivela gücünün arabayı yokuş yukarı tırmandırmasını sağlıyordu. Benz Fabrikası 1896’ya kadar 130 araç üretti. 1894 yılında piyasaya sürülen Benz Velo önemli sayıda satılan ilk araç olmuştu.


300 SL modeli1897 yılında Fransa'nın Nice kentinde yaşayan Avusturyalı tüccar ve Avusturya Nice Başkonsolosu Emil Jellinek, Daimler fabrikasını ziyaret ederek bir otomobil satın aldı. Uluslararası finans dünyası ve aristokrasi ile iyi ilişkiler içinde olan Jellinek, Daimler otomobili ile Fransız Riviera'sında büyük ilgi topladı. Daha sonra Jelinek 1899'da 23 beygir gücünde motorla donatılmış bir Daimler yarış otomobiline büyük kızı Mercedes 'in adını vererek bu araçla Nice'de bir yarışa katıldı ve birinci oldu. Bu başandan sonra Jelinek, Daimler fabrikasına 36 otomobil sipariş verdi ve bu araçların "Mercedes" adını taşımalarını şart koştu.

Emil Jelinek'in elde ettiği satış başarısı üzerine Daimler, 1901 yılından itibaren ürettiği araçları "Mercedes" olarak adlandırmaya karar verdi. Mercedes İspanyolca konuşulan ülkelerde çok kullanılan bir isimdir. Kelime olarak da Mars gezegeninin ispanyolca adıdır. Lütuf ve zerafet anlamına da gelmektedir. 23 Haziran 1902 tarihinde Mercedes marka adı olarak tescil edildi. 26 Eylül 1902 tarihinden itibarende kanunlarca koruma altına alındı.


OPEL

Opel, Alman otomotiv firması. 21 Ocak 1863`te kuruldu. İlk zamanlarında dikiş makinesi ve bisiklet üreten bir firma olarak hizmet vermekteydi. Otomobil üretmeye 1899 yılında geçildi.

PORSCHE

Porsche (okunuşu;Porşe, Porsche yetkilileri "Porş" denilmesinden büyük rahatsızlık duymaktadır), 1947 yılında; Ferdinand Porsche'nın oğlu Ferry Porsche tarafından Stuttgart'da kurulmuş olan spor araba firmasıdır.İlk modelleri 1948 yılında çıkan Porsche 356'dır. Ferdinand Porsche 356 tasarımını yaparken oğluna yardım etmiş ama 1951 yılında vefat etmiştir.

1963 yılında araba yarışlarında müthiş başarılar elde edecek Porsche 911i piyasaya sunarlar. 6 silindirli, arkadan motorlu bir spor arabasıdır ve rallilerde de büyük başarılar kazanır.Bu süre içerisinde Volkswagen ile yakınlaşmalar olur ve ortaklaşa çalışmalarda bulunurlar. (1969 VW-Porsche 914, 1976 Porsche 924 (Audi bazı parçaları kullanmıştır) ve 2002 Porsche Cayenne (motoru da başta olmak üzere birçok teknik aksamı ve ergonomik çizgileri Volkswagen Tuareg'de kullanılmıştır). 2003 yılında Ferdinand Porsche'nin torunu, Ferdinand Piech Volkswagen'in CEO'su olarak bu iki şirketin "ailesel" anlamda birleşmesini sağlamıştır.Porsche Lemans'ı 16 kez kazanmış, Formula 1'de McLaren'in motorunu yaratmış, Paris Dakar Rallisi'nin de zirvedeki isimlerinden biri olmuştur.Halen de Seat, Daewoo ve Subaru başta olmak üzere birçok otomotiv firması danışman olarak Porsche firmasıyla anlaşma yapmışlardır.

ROLLS ROYCE

Henry Royce 1884’te elektronik ve makine üreten bir fabrika kurdu. 1904’te ilk otomobilini yaptı. Aynı yıl Londra’da otomobil satan Stewart Rolls’la tanıştı. İkili işbirliği yapmak üzere anlaştı. Royce’un yaptığı otomobilleri Rolls satmaya başladı. Otomobillerin adı "Rolls Royce" oldu. Günümüzde yalnızca Phantom modelini üretmektedir. Daha çok Jet motorları üretmektedir

SAAB

SAAB, 1907'de İsveç'te kurulan otomobil ve uçak şirketidir. Dünyanın en sağlam ve güvenli otomobili olduğu savunulur. Bunda İsveç çeliğininde önemi büyüktür. SAAB aynı zamanda süper sonik savaş uçakları da üretmektedir. SAAB'ın ticari araç markası ise SCANIA'dır. General Motors Company'nin bir markasıdır.

SKODA 

Škoda Auto, Çek otomobil üreticisi, en eski otomobil üreticileriden biridir. 1991`de Volkswagen Grubu tarafından satın alındı.Şirket 1895 yılında Laurin & Klement adlı aile şirketinde çalışan 2 kişinin bisiklet yapmak üzere ortaklık kurmaları ile kuruldu. 1899 da motosiklet, 6 yıl sonra da araba yapılmaya başlandı.

SUBARU

1917 Chikuhei Nakajima "Havacılık Araştırma laboratuarı"'nı kurdu (Daha sonra Nakajima Uçak Şirketi ve Fuji Sangyo Şirketi)
1946 Fuji Sangyo Şti. ilk Scooter'ını üretti.
1949 Fuji Sangyo Şti. Japonya'nın ilk İskeletsiz Monokok gövdeli arkadan motorlu otobüsünü üretti.
1953 Fuji Heavy Industries Ltd. (FHI) kuruldu.
1955 Rabbit Junior 125 cc Scooter tanıtıldı.
1958 Subaru 360 Mini otomobil tanıtıldı.
1959 İlk Semi-decker otobüs tanıtıldı.
1960 FHI Hisse senetleri Tokyo Borsası'na Kote oldu.
1961 Gunma'daki ana fabrika tamamlandı. Sambar kamyonet tanıtıldı. Robin markalı EY-21 tipi motor üretimi başladı.
1964 Ana fabrikada 1,6 km.lik otomatik montaj hattı tamamlandı.
1965 Subaru 1000, Japonya'nın ilk seri üretim önden çekişli otomobili tanıtıldı.
1966 Subaru 1000, 4 kapı sedan tanıtıldı.
1968 Subaru of America, Inc. New Jersey de kuruldu. Subaru 360 Amerika'ya İhraç edilmeye başlandı. Robin marka EY-18 tipi motor üretimi başladı.
1969 Subaru Yedekparça Merkezi, Japonya'nın ilk bilgisayar kontrollu deposu tamamlandı.Yajima fabrikası kısmen tamamlandı ve faaliyete geçti. Subaru FF-1 1100 serisi tanıtıldı.Subaru FF-1 1100 serisi Amerika'ya ihraç edilmeye başlandı.Subaru 3602ın yerini alan R-2 tanıtıldı.
1970 Mini otomobil üretimi toplam Bir Milyonu aştı.

TOYOTA

Toyota Motor Corporation (TMC veya Toyota), minivanlardan büyük kamyonlara kadar değişen alanlarda üretim yapan ve büyük bir model yelpazesine sahip olan, dünyanın en büyük otomotiv şirketlerinden birisidir.Yakın zamanda Ford'u geçerek dünyanın en büyük ikinci otomobil firması olan Toyota'nın 2006 yılında dünya üzerinde en çok otomobil satan firma olarak büyük bir ekonomik kriz içinde olan General Motors'u tahtından edeceği düşünülmektedir.2003 takvim yılında Toyota, Lexus, Daihatsu ve Hino markalarının yıllık toplam satışları 6,78 milyon adede ulaşmıştır. Japonya'da 12 fabrikası, 11 bağlı kuruluşu, ve 26 ülkede 46 üretim tesisi 264.100 çalışanı ile Lexus ve Toyota marka araçlar üreten şirketin ürünleri, 140'tan fazla ülkede müşterilere ulaştırılmaktadır. Toyota'nın otomotiv işlerindeki gelirleri, toplam satışlarının %90'ını kapsamaktadır. Toyota'nın telekommunikasyondan prefabrik evlere, ve lüks yatlara kadar değişik alanlarda çalışan şirketleri de bulunmaktadır.

Küresel Toyota satışları yıllar içerisinde gelişim göstermektedir. 1937 yılındaki kuruluşundan beri, Toyota'nın ürün yelpazesi, dünyanın ilk seri üretilen hibrit aracı "Prius"u ve pazara hazır ilk Hidrojenli aracı "Toyota FCHV"yi kapsayacak kadar genişlemiştir.Toyota'nın 1951 yılından beri aralıksız ürettiği Land Cruiser modeli sadece yüksek satış rakamlarına ulaşmakla kalmamış,arazi kabliyeti ve kalitesi sayesinde sınıfında bir efsane haline gelmiştir.Toyota üretim sistemi (TPS), tüm müşterilerin ihtiyacına uygun araçların esnek bir şekilde ve yüksek kalitede üretilebilmesine imkan vermektedir.

VOLKSWAGEN

Volkswagen, Alman otomobil üreticisi firmadır. Şirketin adı Almancada halkın arabası anlamına gelmektedir.Eski model bir Volkswagen Transporter.1963 model Tosbağaİlk otomobilleri, Hitler'in her Alman ailesini bir otomobil sahibi yapma düşüncesi doğrultusunda, Porsche firması tarafından tasarlanıp üretilmeye başlanmıştır. Oldukça ekonomik ve kullanışlı olan, Türkiye'de tosbağa olarak bilinen (İngilizcede Beetle, yani böcek) modeli ile ünü tüm dünyaya yayılmıştır. Tüm dünyada 20 milyondan fazla üretilmiş olan bu modelin üretimi 2003 yılına kadar sürdürülmüştür. Volkswagen, bugün bir çok modeliyle dünya pazarında söz sahibi olan önemli bir otomobil firmasıdır.

VOLVO

Volvo dünyanın önde gelen tır, otobüs, otomobil, deniz motoru ve endüstriyel motorlar üretimi yapan firmasıdır. Bunun dışında Volvo Group olarak uçak endüstrisinden finans sektörüne kadar geniş alanda faaliyet gösteren holdingdir.1927 yılında İsveç Göteborg'da SKF markasının bilya üretici olarak kuruldu. Volvo Group'a bağlı binek otomobil üreticisi firma Volvo Cars, 1999'dan beri Ford Motor Company'ye bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Deniz motorları üreten bölüm ise Volvo Penta olarak adlandırılmaktadır. Bunun dışında Mack tırları da Volvo Group'a bağlıdır
 

Alfa Romeo, bizlere tasarımıyla daima heyecan katmıştır. Bu özel marka 1910 yılında İtalya’nın Milano şehrinde kuruldu.

Aston Martin, İngilizlerin en özel markalarından birisidir. 1913 yılında Londra’da kurulan firma, şuan dünyanın en özel spor otomobillerini yapan eşsiz firmalardan birisidir.

Audi, 16 Temmuz 1910 yılında Almanya’da kuruldu. Şuan Volkswagen Grubu bünyesinde faaliyet göstermektedir.

Bentley, İngiliz otomobil denince akıllara gelen en özel markalardan birisidir. 18 Ocak 1919 yılında kurulmuştur.

BMW, 1916 yılında Münih’te kuruldu. Şuan ise Mini ve Rolls-Royce firmalarını kendi bünyesinde tutmaktadır.

Chery, bir devlet şirketidir. 1997 yılında Çin hükümeti kurdu. Yani arkaları oldukça sağlam!

Chevrolet, yakın zamanda ülkemizde çekilmiş olsa da halen Amerika’da faaliyetlerine devam eden büyük otomobil firmalarındandır. Şirket 1911 yılında Detroit, Michigan, ABD merkezli kurulmuştur.

Citroen, 1919 yılında Fransa kuruldu.
Dacia, 1966 yılında Romanya kurulmasına rağmen 1999 yılından beri Renault bünyesindedir.

Ferrari, 1939 yılında İtalya’da kurulmuş, tarihin en köklü spor otomobili üreten firmalarından birisidir.

Fiat, 1899 yılında Torino, İtalya merkezli kuruldu.

Ford, 1903 yılında Henry Ford tarafından Highland Park, Michigan, ABD merkezli kuruldu.

Geely, bir başka Çinli firmadır ve 1986 yılında Zhejiang, Çin merkezli kurulmuştur.

Honda, 1948 yılında Soichiro Honda tarafından Tokyo Japonya’da kurulmuştur.

Hyundai, 1967 yılında Seul, Güney Kore merkezli kuruldu.

Infiniti, Nissan’ın alt markası olarak 1989 yılında Tokyo, Japonya merkezli kuruldu.

Jaguar,1935 yılında İngiltere’de otomobil üretmeye başladı.

Kia, 9 Haziran 1944 yılında, Güney Kore merkezli kurulmuş firmadır.

Lada, 1973 yılında Rusya’da kuruldu

Lamborghini, 1963 yılında İtalya’da kuruldu.

Lancia 1906 yılında Torino, İtalya merkezli kuruldu.

Lexus, Toyota’nın alt markası olarak 1989 yılında Japonya’da kuruldu.

Lotus, 1952 yılında İngiltere’de kurulmuş spor otomobil firmasıdır.

Maserati‘nin kuruluşu 1914’tür ve İtalya merkezlidir.

McLaren otomobil firmasının kuruluş tarihi olarak 2010 verisi baz alınır ama markanın ortaya çıkışı 1963 yılına kadar dayanır. Yeni Zelandalı Bruce McLaren tarafından İngiltere’de kurulan ekiple Formula 1’e girilir. Yıllar yılı süren başarının ardından otomobil firması olarak girişi sekiz yıl önce olmuştu.

Mercedes-Benz, 1926 yılında Stuttgart, Almanya merkezli olarak kurulmuştur.

Mini, 1959 yılında İngiltere merkezli kuruldu.

Mitsubishi‘nin kökeni 1870 yılına kadar dayanıyor. Fakat Japon firmanın otomotiv üretimi için Mitsubishi-Motors’un kuruluşu Tokyo merkezli 1917 yılı olarak bilinir.

Nissan, Japonların en köklü otomobil markalarından olup 1933 yılında kurulmuştur.

Opel 1862 yılında Rüsselsheim, Almanya merkezli kuruldu.

Peugeot, Armand Peugeot tarafından 1810 yılında kahve öğütücü üreten şirketi olarak kurulan Peugeot, otomobil üretmeye 1882 yılında başladı

Porsche 1931 yılında Stuttgart, Almanya merkezli olarak kuruldu.

Renault, 1899 yılında Fransa’da kuruldu.

Rolls-Royce markası 1906 yılında İngiltere’de kurulmuştu. Fakat şirket sadece otomobil değil havacılık, savunma gibi alanlarda da faaliyet göstermekteydi. Rolls-Royce Motors bölümü 1973 yılında ayrılarak tamamen otomotiv üreten firma olarak yoluna devam etti. Günümüzde de en lüks araçları yapmaya devam ediyor.

Saab, 1947’de İsveç’te kuruldu ama 2012 yılında üretimini sonlandırdı

Seat, 1950 İspanya, 1986 yılından beri Volkswagen Grup bünyesinde

Skoda 1895 yılında Çek Cumhuriyeti merkezli kuruldu ama 1986 yılından beri Volkswagen Grup bünyesinde yoluna devam etmektedir.

Smart 1994 yılında Mercedes-Benz ve Swatch iş birliğiyle Almanya merkezli kurulmuştur.

Subaru 1953 yılında Tokyo, Japonya merkezli olarak faaliyete başladı.

Suzuki 1909 yılında Hamamatsu, Shizuoka, Japonya merkezli kuruldu.

Tata, 1945 yılında Hindistan’da kuruldu.

Tesla, 2003 yılında ABD merkezli kuruldu.

TOFAŞ, 23 Temmuz 1968 tarihinde Ankara Türkiye merkezli olarak kuruldu. Her ne kadar tamamen yerli olmasa da birçok yönüyle yerli araç üreten ender markalarımızdandır.

Toyota, 1937 yılında Japonya merkezli kuruldu.

Volkswagen, 28 Mayıs 1937 tarihinde Berlin, Almanya merkezli olarak faaliyete başladı.

Veee Volvo ise 1927 yılında Göteborg, İsveç merkezli olarak beton gibi arabalarını üretmeye başladı.

Tesla: 2003

Lexus: 1989

Hyundai: 1967

Ferrari: 1939

Toyota: 1937

Volkswagen: 1937

Nissan: 1933

Volvo: 1927

Mercedes: 1926

Jaguar: 1922

Mazda: 1920

BMW: 1916

Audi: 1909

GM: 1908

Ford: 1903

Dodge: 1900

Fiat: 1899

Renault: 1898

Peugeot: 1896

Opel: 1862

Anahtar Kelimeler:
Bazı Otomobil Markalarının Kuruluş YıllarıOtomobil Markalarının Kuruluş Yılları100 Yaşından Büyük 20 Otomobil MarkasıOtomobil Markalarının Tarihi Ve Genel BilgilerIlk Motorlu Araç Kaç Yılında çıktı?Citroen Ne Zaman Kuruldu?Ilk Araba Mercedes Mi?Isveç Hangi Arabaları üretiyor?Ne Zaman Kuruldu?SkodaSkoda Ne Zaman Kuruldu?Ferrari Ne Zaman Kuruldu?Opel Ne Zaman Kuruldu?Volswagen Ne Zaman Kuruldu?Toyota Ne Zaman Kuruldu?Mazda Ne Zaman Kuruldu?Honda Ne Zaman Kuruldu?Hyundai Ne Zaman Kuruldu?Kia Ne Zaman Kuruldu?Jaguar Ne Zaman Kuruldu?Jeep Ne Zaman Kuruldu?Seat Ne Zaman Kuruldu?Audi Ne Zaman Kuruldu?Hangi Otomotiv şirketi Kaç Yılında KurulduOtomobilin TarihiOtomotiv Devlerinin Tarihi Ve Ilk OtomobilleriEn Eski Araba Markası HangisiAraba Markalarının TarihiAraba Markaları Listesiİşte üretilen Ilk Otomobillerİşte üretilenIlk Otomobillerüretilen Ilk OtomobillerDünyanın En Eski Arabası MarkasıDünyanın Ilk Araba MarkasıEn Eski Otomobil MarkasıAlman Araba MarkalarıEski Araba Markaları TürkiyeDünyadaki Ilk ArabaAraba MarkalarıÇin Araba MarkalarıŠkoda AutoVOLVOVOLKSWAGENToyotaSUBARUSAABPORSCHENE ZAMAN KURULDUOPELOPEL NE ZAMAN KURULDUMERCEDESMERCEDES NE ZAMANMAZDAMAZDA NE ZAMAN KURULDULAMBORGHİNİLAMBORGHİNİ KİM İCAT ETTİLAMBORGHİNİ HİKAYESİLADALADA HANGİ ÜLKENİNHikayesiHANGİ ÜLKENİNJEEPHyundaiHONDAFORDFORD NERENİNFORDNE ZAMAN KURULDUFORD NE ZAMAN KURULDUFİATFİAT HANGİ ÜLKEYE AİTFERRARİFERRARİ HİKAYESİDAİHATSUDAİHATSU HANGİ ÜLKEYE AİTALMAN OTOMOBİLLERİJAPON OTOMOBİLLERİDACİACHRYSLERCİTROENCHEVROLETBUGATTİBMCBMWAudiANADOLANADOL TARİHİALFA ROMEOOTOMOBİL MARKALARININ KURULUŞ HİKAYESİOTOMOBİL MARKALARININ KURULUŞ HİKAYESİ VE KURULUŞ YILLARIMARKALARININ KURULUŞ HİKAYESİOtomobilAraba Marka TarihiOtomobil Firmaları Hangi YılNerede Kuruldu

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol

YKS KİTAPLARI Nazilli Haber