Makinist Nedir, Ne İş Yapar? Nasıl Makinist Olunur? Makinist Olma Şartları, Maaşları ve İş İmkanları

Makinist Ne İş Yapar?

Makinistler, trenlerin güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlarlar. Güvenli bir ulaşım hizmeti için etkin bir rol üstlenirler. Tren seferi süresince yolcuların ve yolculuğun güvenilirliğini sağlamakla sorumludurlar. Şehirlerarası yük taşıyan trenleri kullanan makinistler, o yüklerin güvenilir bir biçimde teslimatının yapılmasını sağlarlar. Yolcu trenlerini kullanan makinistler ise yolculuk esnasında yolcuların inecekleri duraklarda durarak yolcuların güvenilir olarak inmelerini sağlar. Makinistler, yolculuk sırasında trenlerde meydana gelen arıza ve sorunları başarılı bir şekilde çözerler.

Makinist Nasıl Olunur?
Makinist olmak için öncelikle gerekli eğitimlerin alınması şarttır. Üniversitelerin Elektronik Teknolojisi, Makine, Raylı Sistemler Makinistlik, Raylı Sistemler Elektrik Elektronik Teknolojisi, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi ve Otomotiv Teknolojisi gibi önlisans programlarını bitirmeleri gerekmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda (TCDD) görev almak isteyenler, hizmet içi eğitim programlarına katılırlar. Eğitime katılmak isteyen kişilerin taşıması gereken şartlar şöyledir:

•  35 yaşını geçmemek,
•  İlgili önlisans programlarından mezun olmak,
•  Kamu Personel Seçme Sınavı P93 puan türünden (Önlisans) 60 ve üzeri puan almak,
•  Görme ve işitme duyuları sağlıklı olmak,
•  Erkek adaylar için asker yükümlülüğü bulunmamak, askerliğini tamamlamış, tecil ettirmiş veya askerlikten muaf olmak

Makinistin Görevleri

• Yolculuk süresince meydana gelen aksaklıkları raporlamak,
• Yolculuk esnasında arıza meydana geldiği takdirde gereken tamiratları yapmak, tamir yapılamıyorsa yolcu ya da yük tahliyesini yapmak,
• Soğuk hava koşullarında trenin ısınmasını sağlamak,
• Enerji tasarrufuna özen ve dikkat göstermek,
• Tren güvenlik sistemlerinin çalışır durumda olmasını kontrol etmek,
• Tüm ekipman kalitesinin şartnamelere uygun olmasını sağlamak,
• El aletlerinin uygun bakımını ve kullanımını sağlamak,
• İşitme ve göz koruması gibi uygun kişisel koruyucu ekipmanlarını giymek,
• İş güvenliği prosedürlerine uygun hareket etmek.
• Makinistin Kullandığı Alet ve Malzemeler
• Lokomotif (Buharlı, Dizel, Elektrikli, Dizel-Elektrikli),
• Telsiz,
• Hareket modelleri,
• Tornavida, pense, anahtar takımları, çeşitli avadanlıklar,
• Vukuat defteri (ortaya çıkan sorunların yazıldığı defter)

Makinist Mesleğinin Gerektirdiği Özellikler

Makinist olmak isteyenlerin;

• İşitme ile ilgili bir rahatsızlığı bulunmamak,
• Renkleri ayırt etmeye engel oluşturan bir göz kusuruna sahip olmamak,
• Hızlı ve etkili karar verebilmek,
• Elektrikli alet, ekipman ve ölçüm aletlerinin kullanımı gerçekleştirecek teknik bilgiye haiz olmak,
• Sürekli ayakta durabilecek veya yürüyebilecek fiziki yeterliliği gösterebilmek.

Makinistlerin Çalışma Ortamı ve Koşulları
Makinistler demiryolu ulaşım alanında görev yaptıkları için devamlı seyahat etmek zorundadırlar. Makinistler gece gündüz, hafta sonu veya bayramlarda işbaşında olmak ve sürekli oturarak lokomotifi idare etmek durumundadırlar. Ender de olsa, tren kazalarına uğramaları söz konusu olabilir. Hareket memuru, tren şefi, makasçı ve lokomotif çalışanlarıyla iletişim halindedirler.

Makinistin Çalışma Alanları ve İş Bulma Olanakları
Meslek elemanları, ağırlıklı olarak TC Devlet Demiryolları ile şeker fabrikaları, demir çelik fabrikaları, şehir-içi raylı sistem yolcu taşımacılığında çalışabilirler. Artan nüfus beraberinde kitle taşımacılığı sorununu da getirmektedir. Kitle taşımacılığının en ekonomik ve güvenli araçlarından birisi de trendir. Ülkemizde demiryolu ile yük ya da yolcu taşımacılığının istenilen seviyede olduğu söylenemez. Bir ülkenin gelişmesi için demiryolu taşımacılığı çok önemli olduğuna göre ülkemizde de bu alanda önemli atakların yapılması bir zorunluluk olmaktadır. Demiryollarının gelişmesi ve modernleştirilmesi demek, aynı zamanda daha fazla makinistin çalışması demektir.

Makinist Eğitiminin Verildiği Yerler
Makinistlik mesleğinin eğitimi TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğüne bağlı hizmet-içi eğitim merkezlerinde verilmektedir. Ayrıca endüstri meslek lisesi mezunları alınarak hizmetiçi eğitimle yetiştirilmektedir.

Makinist Eğitim Süresi ve İçeriği
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde makinist mesleğinin eğitimi; TCDD Meslek Lisesi mezunu için 18 ay, endüstri meslek lisesi mezunları için 3 yıldır. Endüstri meslek lisesi mezunu olup da, TCDD İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından açılan makinist yardımcısı sınavına giren ve başarılı olanların, hizmet-içi eğitim ve kurslara katılmak suretiyle de makinist olabilme olanağı vardır. Bunun için 3 ay teorik çalışma, ayrıca yardımcı makinist olarak bröve ehliyet alıncaya kadar staj çalışması yapılır. Staj sonunda yapılacak sınavda başarılı olanlara makinist ehliyeti verilir.

Makinist Mesleğinde İlerleme
Yeni mezun olmuş TCDD Meslek Lisesi mezunu ile açıktan sınavla alınan endüstri meslek lisesi mezunları makinist yardımcısı olarak göreve başlarlar. Belirli bir süre hizmet-içi eğitimden sonra makinist unvanı alırlar. Makinist olarak diploma (Brove) alanlar kurslara devam etmek suretiyle baş makinist olabilirler.

Makinist Maaşları Ne Kadar?
TCDD Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılan hizmet-içi eğitimde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun meslek lisesi mezunları için öngördüğü derece ve kademeden aylık ücret verilmektedir.  Makinist maaşları çalışanların kıdemi, eşinin çalışıp çalışmaması, çocuk sayısı ve çocuklarının yaşlarının 6 yaşından küçük olup olmaması gibi hususlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 2020 yılında ortalama 3 bin 550 TL maaş almaktadırlar. Evli ve çocuğu olan makinist yardımcıları ise ortalama 4 bin 350 TL maaş almaktadırlar.

Kaynak: rayhaber.com