Kırkın Çıkması Nedir? Kırk Uçurmak Ne Anlama Geliyor?

KIRKIN ÇIKMASI - KIRK UÇURMAK
Doğum yapan bir annenin, 40 ının çıkmasının/uçmasının eski Türk adetlerinden olması ve taaa Göktürkler’e kadar uzanması inanılmaz ilginçtir.. Yeni anne ve bebeklerin 40 gün dışarıya çıkmama adeti aslında annenin ve bebeğin doğumdan sonraki altı hafta boyunca bağışıklık sisteminin yeterince güçlü olmamasına alınmış bir önlem.
Daha sonra ise 40 Uçurması için yakın akraba evine gidilir.
Gidilen akraba ona harika bir sürpriz hazırlar.
Bir sepetin içine minik minik keseler koyar.bunların anlamları çok başkadır.
Bozuk Para; ömrü boyunca bol kazançları olsun
Pamuk; saçı aklaşana kadar uzun ömürlü ve kalbi pamuk gibi yumuşak olsun
Şeker; ağzı hep tatlı olsun ve yüzü hep gülsün
Pirinç; kendisine, evine ve kırk uçurmaya gittiği eve bereket gelsin
Tuz; ömrü, evi, tadı tuzu gibi iyi olsun, ağzının tadı hiç kaçmasın
Yumurta; karnı tok, sırtı pek olsun.
Nasıl ince bir detay, nasıl bir insana saygıdır bu..
Türklüğümüzün  güzel ve yerinde adetlerindendir..

Kırk Uçurmak Nedir?

Kırk uçurma dini bir gelenek değildir, eski bir Şaman geleneğidir ve Göktürklerde sıkça yapıldığına dair bilgiler vardır. Doğayla ve ruhla çok kuvvetli ilişki içinde olan Şaman toplumlarında, anne ve bebeğin sağlığı açısından kritik olan 40 gün bittikten sonra (lohusalığın bitimi), bir takım ritüeller uygulanarak bebek ve annesi yıkanır (kırk çıkarma) ve kırk gezmesine çıkardı.

Dini bir âdet olmasa da, sadece dua ve iyi niyetten oluşan, sosyal bağları kuvvetlendiren ve yapılan ritüeller neticesinde insanın yüreğini ferahlatan bir gelenek olduğu için bugün hâlâ sevilerek yapılmaktadır.

Kırk Uçurma Sepetine Ne Konur?

Un: Ömrü uzun olsun

Yumurta: Sağlıklı ve gürbüz olsun.

Tuz: Tuz gibi ak ve kolay akan bir ömrü olsun.

Pamuk: Güzel yaşlansın.

Bozuk para: Maddi açıdan rahat olsun.

Sepete konabilecek diğer malzemeler ise şunlardır;

Ekmek: Elinin ekmek tuttuğunu ailesi görsün.

İp: Sağlıklı ve uzun saçları olsun.

Çörek otu: Şansı yaver gitsin.

Nazar boncuğu: Nazar değmesin.

Kuran: Dini ile bütün olsun.

Kahve: Hatırlı dostluklar kursun.

Sabun: Alın yazısı temiz olsun.

Kırk çıkarma banyosu; belli objelerle tılsımlandırılmış ve dua okunmuş suyla, anne ve bebeğin kırklama annesi tarafından yıkanmasıdır. Bebeği yıkayacak olan kırklama annesi, bir aile büyüğü veya aile dostu olabilir. Bu kişinin bilgisine, görgüsüne güvenilen; bilge birisi olması gerektiğine inanılır.

Bu gelenek çok eski bir gelenek olduğu ve zaman içinde değişerek günümüze geldiği için kırklama banyosunun nerede yapılacağıyla ilgili iki farklı uygulama var günümüzde.

Birincisinde kırklama banyosu sabah erken saatlerde evde yapılır. Banyoyu yaptıracak kişi gelirken yoldan, 40 taş ve 40 mevsim çiçeği toplar. Bu çiçeklerle türlü kırk uçurma konseptleri hazırlanır. Bunlar kaynatılıp sterilize edildikten sonra, dualar eşliğinde banyo suyuna atılır. Ayrıca suyun içine nazar değimesin diye nazar boncuğu, ayı temsil için gümüş, güneşi temsil içinse altın atılır. Genelde kırklama annesi de yanında minik bir altın getirir ve suyu hazırlarken fark ettirmeden bu altını da suya atar.

Kırklama annesi eğer abdestini alamamışsa, abdestini alır ve dualar eşliğinde ellerini 40 kez banyo suyuna sokup çıkarır. Bu sudan 40 tas (kepçe) anne için, 40 tas (kepçe) de bebek için bir kenara ayrılır ve banyonun bitiminde “Su aşağı, boyu yukarı olsun! Su gibi ömrü uzun olsun!” gibi cümlelerle bebeğin ve annenin başından dökülerek, her ikisinin de kırkı çıkarılmış olur.

Banyonun bitiminden sonra bebeğe kırklık kıyafetleri giydirilir. Bu kıyafetlerin yeni olması gerektiğine inanılıyor. Anne de en şık kıyafetlerini giyer ve böylece kırk gezmesine çıkmaya hazır hale gelinmiş olur.

İkinci banyo geleneğinde ise kırklama banyosu gidilen kırklama evinde, ev sahibi tarafından yaptırılır. Banyo ritüeli aynıdır.

Bir de yarı kırk uçurma banyosu denilen bir ritüel var. Bu da doğumdan sonraki ilk 20 günün ardından yapılır.

Kırk Banyosu Nasıl Yapılır?

Kırk banyosu, çeşitli malzemeler ile hazırlanan suyla anne ve bebeğin yıkanması esasına dayanır. Bu yıkanmaya yönelik çeşitli adetler vardır. Bu adetlere göre;

Öncelikle sabahın erken saatlerinde anne ve bebek uyanır.
Kırklama annesi gelirken yolda ayak basılmamış yerlerden 40 ayrı taş toplar. Taş yerine 40 fasulye veya buğday tanesi de kullanılabilir.
Aile büyüğü banyo suyunu hazırlar. İçine taş, buğday, altın, gümüş, çeşitli mevsim çiçekleri veya gül yaprakları, nazar boncuğu atar.
Suya atılacak tüm malzemelerin dezenfekte edilmesi veya temiz olması gerekir.
Ardından hazırlanmış aynı su ile 40 tas su da anneye dökülür ve kırklama işlemi sona erer.