Evliya Çelebi Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Evliya Çelebi Kimdir?
Aslen Kütahyalı olan Evliya Çelebi, İstanbul ile Kütahya arasında sık sık gidiş geliş yapmıştır. Kendi döneminde çok iyi eğitim görmüş olan yazar, hem müzik hem de edebiyat ile ilgilenmiştir.
Hoş sohbeti daima sevilen Evliya Çelebi’nin sözleri de sürekli dinlenirdi. Cesur karakteri ile dikkat çeken ve ayrıca edebiyatta gezi türünün ilk örneklerini de veren isimdir.
Not: Muhteşem Yüzyıl Kösem adlı tarihi dizide Necip Memili tarafından canlandırılmıştır.

Evliya Çelebi Hayatı
Türk Edebiyatı’nın en önemli gezginlerinden biri olan Evliya Çelebi hayatı gezmekle geçmiş olan biridir. 1611 ile 1682 yılları arasında yaşamış olan Evliya Çelebi, Türk yazar ve Dünya Gezgini olarak yer edinmiştir.

25 Mart 1611 tarihinde İstanbul’da doğmuş olan Evliya Çelebi’nin babası Derviş Mehmet Zilli’dir. Padişahların kuyumcu başlığında bulunan Derviş Mehmet Zilli, Kanuni Sultan Süleyman’ın Zigetvar Seferine de katılmıştır.

Evliya Çelebi, iyi bir öğrenim hayatı geçirmiştir. Mahalle Mektebinde okumaya başlayan Türk yazar, Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi’ne giderek öğrenimine devam etmiştir. Daha sonra mezun olan ünlü gezgin, Endurun’da öğrenimini sürdürmüştür.

Bir gece, rüyasında Hz. Muhammed (SAV)’i görmesiyle büyük bir heyecana kapılır ve o günden sonra 51 yıl sürecek olan seyahatlerine başlar.

İstanbul ile başladığı gezilerine Dünya’nın farklı bölgelerinde de devam etmiştir. Seyahatlerinin büyük bir kısmını görevli olarak sürdürmüştür.

Gitmiş olduğu bütün ülkelerde detaylı bir şekilde incelemeler yapan Evliya Çelebi eserleri bu dönemlerdeki anılarından oluşturmuştur.

Her gittiği yerdeki inceleme sonuçlarını not defterine yazan Evliya Çelebi’nin gitmiş olduğu yerler şunlardır:

Suriye, Kırım, İran, Gürcistan, Azerbaycan, Avusturya, Arnavutluk, Filistin, Selanik, Hollanda, Almanya ve Macaristan’dır. Bu gezileri esnasında birçok kez ölüm ile karşı karşıya kalan ünlü yazar, her defasında kurtulmuştur.

Evliya Çelebi biyografisi
Yolculuklarının genelini yalnız olarak yapan ünlü yazar, bazen de Devletin ileri gelenleri ile seyahatler gerçekleştirmiştir. 1635 yılında 24 yaşında iken gezmeye başlayan Evliya Çelebi, uzun süre seyahatlerine devam etmiştir.

Savaşlarda ulaklık görevi yapan ünlü gezgin, sarayda da görev almış, hafızlık ve musiki alanları ile ilgilenmiştir.

Sakin ve eğlenceli bir üslubu bulunan Evliya Çelebi’nin yazdıkları kadar yaşadıkları da dilden dile dolaşmıştır. Gezdiği bütün yerlerde hikâyelerini hoş ve yumuşak bir dille anlatan yazar, gittiği her yerde çok sevilen biri olmuştur.

Evliya Çelebi’nin Eserleri
Pek çok şiiri bulunan Evliya Çelebi’nin bu şiirleri bir araya getirilerek bir kitap oluşturulamamıştır. Bilinen tek eseri sadece Seyahatname olan Evliya Çelebi’nin bu eserini 17. yüzyılda kaleme almıştır. Bu eser toplamda 10 ciltten oluşmaktadır.

Evliya Çelebi seyahatnamesi
Abartılı ve fantastik bir dil kullanan ve eserini yaşanan gerçek olaylardan oluşturduğu için çok beğenilmiştir. Seyahatname eserinde bütün gezip gördüğü yerleri kendi tarzı ile anlatmaktadır.

Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezisi açısından önemli bir yere sahiptir. 42 yıl boyunca yaptığı seyahatleri 10 cilt olan Seyahatname eserinde ele almıştır.