Eski Türklerde Dini İnanış

 
Eski Türklerde dini inanış var mıydı?  Eski Türkler İslam dinini kabul etmeden önce, hangi inanışlara sahiptiler? 
Eski Türklerin inanış biçimi neydi? 
Eski Türkler bir İslam'dan önce, bir çok dini inanışa sahipti. 
 

İlk Türk devletleri dini karakterde olmayıp daha çok siyasi bir karaktere sahipti. Bu nedenle din adamları ayrı bir sınıf oluşturmamıştır.

  İlk Türk devletlerinde din ve inanışı üç grupta toplayabiliriz.

Tabiat Kuvvetlerine İnanma: Türkler do­ğadaki birtakım gizli güçlerin varlığına inanı­yorlardı. Dağ, tepe, vadi, ırmak, ağaç, gök, güneş, ay, yıldız, yer ve su kutsal kabul edilir ve bunlara kurbanlar sunulurdu. Nevruz Bay­ramı bu inancın uzantısıdır.

Atalar Kültü: Eski Türklerde ölmüş büyükler ve atalara ait hatıralar kutsal sayılırdı. Türk­ler babalarının ve atalarının, öldükten sonra ruhları aracılığı ile aile bireylerini korumaya devam ettiklerine inanırlar, bu nedenle de on­lara karşı duydukları minnet hissi ile atalara kurbanlar keserlerdi. En değerli kurban at idi. Atalara ait hatıralara verilen önem, mezarlara yapılan saldırıların ağır bir şekilde cezalandı­rılmasından da anlaşılmaktadır.

Gök Tanrı İnancı: Türklerin asıl ve en yay­gın dini Gök Tanrı diniydi. Orhun Yazıtları’nda “Tengri” biçiminde yer alan tanrı; insana can veren, yaşatan ve öldürendi. Ayrıca tanrı in­sanlara yol gösterir varlıklara hükmeder, on­ları cezalandırır ve mükâfatlandırırdı.

■  Eski Türk topluluklarını etkileyen bir diğer inanış da “Şamanizm” idi. Şamanizm bir din olmayıp daha çok büyü ve gizli güçlere inanma biçimindeydi. Şamanizm’de dünya­nın iyi ve kötü ruhların etkisi altında olduğu kabul ediliyordu. Ruhlar ile insanlar ara­sında bağlantıyı sağlayan kişiye “Şamarı (Kam)” deniliyordu. Şamanların görevi; iyi ruhların insanlar için yararlı işlerini sürdür­mek, kötü ruhların vereceği zararları önle­mek, ayin ve törenleri yönetmekti.

■  Türklerde kutsal kabul edilen varlıkların re­sim ve heykelleri yapılmamıştır. Tanrı son­suz bir varlık olarak görülmüş ve somutlaş- tırılmamıştır. Sadece manevi güç olarak kabul edilmiştir. Bu yüzden Eski Türklerde puta tapıcılık yoktur.

■  Din adamlarına Şaman, kam; cenaze tö­renlerine de “yuğ” adı verilmiştir. Devletin ileri gelenleri, devlet işlerinde Şamanların düşüncelerini de dikkate alırlardı.

■  Kişinin hayatta iken öldürdüğü düşman sa­yısını simgeleyen mezar taşlarına “balbal”, mezarlarına ise “kurgan” denilmiştir.

 1. Totemcilik (Totemizm)

 2. Canlıcılık, Ruhçuluk (Animizm)

 3. Şamanizm

4. Budizm
 

5.Natürizm (Doğalar Kültü – Tabiat Varlıklarına İnanma)

6.Animizm (Atalar Kültü) dir.

7.Gök Tanrı İnancı (Tengricilik)
 

Din ve İnaç Sistemi İle İlgili Bazı Kavramlar :

Uçmağ : Cennet
Umay : Tanrıça
Yuğ : Cenaze töreni
Balbal : Kurganların çevresine dikilen küçük heykelcikler (mezar taşı)
Kam : Din adamı
Kurgan : Ölülerin eşyalarıyla birlikte gömüldüğü mezar
Tamu : Cehennem
Yuğ Aşı : Cenaze törenlerinde verilen ziyafet
Ongun : Totem, kutsal olduğuna inanılan nesne ya da hayvan
Şaman/Baksı : Din adamı