“de” ve “ki” Yazım Kuralları. de ve ki nasıl yazılır ?

“-de” Eki ve “de” Bağlacının Yazımı
Bulunma, kalma durumu gösteren “-de” sözcüğe bitişik yazılır. Sokakta, köşede, kitapta, çantada, okulda, defterde…

Bağlaç olan “de” ise diğer bağlaçların da görevi olduğu gibi cümleleri birbirine bağlar. Peki, biz bu bağlaç olanın hangisi olduğunu nasıl anlarız? Sözcüğü ya da cümleyi daha önceden bahsedilen veya öyle sayılabilen aynı görevdeki bir sözcüğe benzerlik, eşitlik ve katılma anlamları ile bağlayan “de” bağlaçtır.

Bulunma Durumu Eki -da / -de / -ta / -te’nin Yazılışı

Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır: devede (deve-de) kulak, yolda (yol-da) kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak, işte (iş-te) çalışmak vb.

Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk)

Bunu örnek cümle vererek daha iyi açıklayabiliriz.

Ek olan “-de” için örnek: Kutuda okul ile ilgili evrakları bulabilirsin.

Bağlaç olan “de” için örnek:

- Ben bugün tiyatroya değil, sinemaya gitmek istiyorum.

- Ben de.            

Bağlaç olan “de” aynı zamanda pekiştirme görevinde de kullanılabilir. Anlamı veya duyguyu pekiştiren ve üstelemeyi anlatan “de” ayrı yazılır.
Örnek cümle: Sınav da sınav, diye tutturdu.

Aynı zamanda “de” bağlacı küçümseme anlamı da verebilir.
Örnek cümle: Erkenden gelecekmiş de yetişecekmişiz.

Bağlaç olan “de” ile ek olan “-de” nasıl ayırt edilir sorusuna bir cevabımız daha var. Cümleden “de” yi çıkardığımızda anlam tamamen bozuluyorsa ektir ancak anlam tamamen bozulmuyor, sadece anlamda değişiklik oluyorsa bağlaçtır.

Yine örnek verelim.

Kutuda kalemim var, verir misin?

Kutu kalemim var, verir misin?

Burada kutu kalemim dediğimizde anlamsız bir cümle ortaya çıkarmış olduk. “de” yi çıkardığımızda anlam bozulduğuna göre bu “de” ektir.

Seni ben de anlıyorum ama onun kadar değil.

Seni ben anlıyorum ama onun kadar değil.

Burada ise “de” yi çıkardığımızda anlam bozulmuyor, sadece değişiyor ve anlatılmak istenen aynı kalıyor. Demek ki buradaki “de” bağlaç.