Batılılaşma ve Avrupalılaşma Çabalarımız

Medeni olabilmek için Avrupalı, Batılı olmak mı gerekir? Batı medeniyetin sembolü müdür? Biz çağdaşlaşmayı ileri toplum olabilmek değil, Batılı olmak olarak algıladık. Kendimizde daha aydın ileri bir toplum olarak gördüğümüz Batının özelliklerinden, yaşantısından seçmeler yaptık. Bunu alalım şunu almayalım gibi. Batının neyi niye yaptığını ya da bize uygunluğunu sorgulamadık. 

Konu Doğulu ya da Batılı olmak olmamalı oysaki, konu medeni olmak, ilerlemek olmalıdır. Gelişim neredeyse yüzümüzü oraya dönmeli ve asla özümüzden vazgeçmemeliyiz. Kimliğimiz gelişmemizin önünde engel değildir. Öz her zaman değerlidir, taklit ise basit ve değersiz. Batı toplumlarının kimliğini taklit ederek medeni olamayacağımız gibi yabancılaşırız. Taklit edilecek bir şey varsa bu ancak teknik, yöntem olmalıdır. Bizdeki medenileşme, modernleşme çalışmasındaki en büyük hata da özümüzü küçümseyip başka kimliğe bürünme çabası olmuştur.

Avrupalı kadar medeni, demokratik hatta Avrupalılardan daha medeni daha demokratik olmak olmalı amacımız. Avrupa’ya biat eden değil Avrupa gibi bağımsız çağının önünde giden kendine yeten olmalı amacımız. Aciz, üretmeyen, kurtuluşu başka ülkelerin elini uzatmasında bekleyen değil gücün damarlarımızda olduğunu bilerek hareket etmeliyiz. 

Batının kıyafeti, müziği, yiyecekleri bu kadar hoşumuza giderken fikir özgürlüğü neden hoşumuza gitmiyor. Çağı yakalayalım tabi ki. Hatta çağın önünde gidelim. Bu hayal değil. İlk ve Orta Çağ’da medeniyetin sembolü olabilmişse Doğu, bunu şimdi ve sonrasında da yapabilir.  Ancak bunu Avrupa’nın ezberlettiklerini yaparak değil kendi olarak, kendi köklerinden beslenerek yapmalıdır. Kendi köklerine her yerden her türlü katkıyı da benimseyerek zenginleştirmelidir. Zenginleşmeyi özünü kaybetme olarak görmeyerek, çağın tüm gelişimlerine kapısını açarak, bunlardan faydalanarak sağlamalıdır.

Medeni olma konusunda hedef Avrupa’ya ulaşmak değil Avrupa’yı geçmek ya da hep daha iyiyi daha ileriye gitmek olmalıdır. Birileri önde giderken bizim birilerini takip etmeyi hedeflememiz ilkeli olduğumuzu göstermez. Birilerinin yaptığının aynısını sorgulamadan almak, uygulamak taklitçilikten öteye götürmez bizi. Katkı yapmak, üretmek, olanı ileri götürmek için çabalamalıyız. 

 Kurtuluş Batıyı taklit etmekte değil, Batılı gibi fikirlerimizi özgürleştirmekte, Batılı gibi insana değer vermekte, Batılı gibi farklılıklara saygı duymakta, yönetimi demokratikleşmekte. Bunu başardığımız zaman Batılı değil ama medeniyetin zirvesindeyiz demektir.