Tabakhaneye Bok mu Yetiştiriyorsun Deyiminin Anlamı ve Hikayesi

Eskiden, ham derinin işlemlerden sonra kullanıma uygun hale getirildiği fabrikaya 'tabakhane' denilirdi. Osmanlı döneminde tabaklanmamış deriyi kimse almak istemezdi. Her hangi bir hayvan derisini kıyafet, ayakkabı vs. gibi yaşamsal materyallere dönüştürmeden önce tabaklama yapılırdı. Tabaklama işleminde, deri et tabakasından, kıllarından ve yağlarından temizlendikten sonra 'köpek dışkısında' bekletilirdi. Köpek dışkısında bekletilen deri tabakası kıl köklerinden arınır ve deri gözenekleri açılırdı.

Köpek dışkısı,  aynı zamanda deriyi yumuşak hale getiriyordu.

Deri tabaklama aşamasında,  köpek dışkısına ihtiyaç duyulduğundan, tabakhanelerin bulunduğu yerleşim alanlarında, özellikle çocuklar olmak üzere bütün halk ellerinde tenekeler ile taze köpek dışkısı toplar tabakhanelere yetiştirirlerdi. Bekleyen köpek dışkısı kabul edilmezdi, ancak üstünden dumanı tüten köpek dışkısı deri tabaklamaya yarıyordu. Bu yüzdendir ki acelesi olan bir iş yapıldığında 'tabakhaneye bok mu yetiştiriyorsun?' deyimi türkçemize de girmiştir.

Tabakhaneleri ile ünlü olan şehrimiz Safranbolu'dur.

Osmanlı döneminde, deriyi tabakhanede işleyip kullanılabilir hale getiren meslek grubuna ' tabak mısın; it bokuna muhtaçsın' denilirmiş, çok kullanılmasa da bu söz de mecazi bir atasözü olarak dilimizdeki yerini almıştır.